Btw-belastingplicht publiekrechtelijke lichamen

Belastingplicht Artikel 4 – artikel 6 WBTW Circulaire nr. 42/2015 Toepassingsgevallen

Wettelijk kader en toelichting Artikel 6 W.BTW Circulaire AAFisc Nr. 42/2015 (nr. E.T. 125.567) d.d. 10.12.2015 FAQ (nr. E.T. 128.015) d.d. 12.02.2016 FAQ (nr. E.T. 129.914) d.d. 27.04.2016

Artikel 4, § 1, W.BTW >< Artikel 6 W.BTW Btw-belastingplichtige is eenieder die in de uitoefening van een economische activiteit geregeld en zelfstandig, met of zonder winstoogmerk, hoofdzakelijk of aanvullend, leveringen van goederen of diensten verricht die in dit Wetboek zijn omschreven, ongeacht op welke plaats de economische activiteit wordt uitgeoefend.

Artikel 4, § 1, W.BTW >< Artikel 6 W.BTW Principe artikel 6, eerste lid, W.BTW  niet-btw-belastingplicht van publiekrechtelijke lichamen  afwijking op principe van btw-belastingplicht Uitzonderingen: In omstandigheden bedoeld in artikel 6, tweede en derde lid, W.BTW wordt een publiekrechtelijk lichaam toch aangemerkt als een btw-belastingplichtige in de zin van artikel 4, § 1, W.BTW.

Artikel 6 W.BTW Eerste lid: De Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten van de Belgische Staat, de provincies, de agglomeraties, de gemeenten en de openbare instellingen, worden niet als belastingplichtige aangemerkt voor de werkzaamheden of handelingen die zij als overheid verrichten, ook niet indien zij voor die werkzaamheden of handelingen rechten, heffingen, bijdragen of retributies innen.

Artikel 6 W.BTW Worden niet beoogd door artikel 6 W.BTW: Publiekrechtelijke verenigingen die bij wijze van vereniging zijn opgericht: intercommunale verenigingen en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden (onder voorbehoud van de specifieke regels in geval van volledige afstand van reglementerings- en beheerrechten); coöperatieven van openbare diensten; OCMW-verenigingen;

Artikel 6 W.BTW Tweede lid: De hoedanigheid van belastingplichtige wordt hen evenwel toegekend voor deze werkzaamheden of handelingen voor zover een behandeling als niet-belastingplichtige tot concurrentieverstoring van enige betekenis zou leiden.

Artikel 6 W.BTW Lid 3 Zij worden in elk geval als belastingplichtige voor de belasting over de toegevoegde waarde beschouwd voor de volgende werkzaamheden of handelingen, voor zover deze niet van onbeduidende omvang zijn : 1° de telecommunicatiediensten; 2° de levering en de voorziening van water, gas, elektriciteit en stoom; 3° het goederen- en personenvervoer; 4° de levering van goederen en het verrichten van diensten in het kader van de exploitatie van havens, bevaarbare waterlopen en vlieghavens; 5° de levering van nieuwe goederen geproduceerd voor de verkoop; 6° de handelingen van de landbouwinterventiebureaus met betrekking tot landbouwproducten, die worden verricht op grond van verordeningen houdende een gemeenschappelijke marktordening voor deze producten; 7° de exploitatie van commerciële beurzen en tentoonstellingen; 8° de exploitatie en het verlenen van rechten op de exploitatie van een parkeergelegenheid, een opslagplaats en/of een kampeerterrein; 9° de werkzaamheden inzake reclame; 10° de diensten van reisbureaus bedoeld in artikel 1, § 7; 11° de leveringen van goederen en de diensten verricht door bedrijfskantines, bedrijfswinkels, coöperaties en soortgelijke inrichtingen; 12° de leveringen van goederen en de diensten verricht door radio- en televisieomroepdiensten.

Artikel 44 W.BTW (vrijstellingen) Vrijgestelde handelingen in de zin van artikel 44 W. BTW zijn onder meer, handelingen verricht door: ziekenhuizen, klinieken (art. 44, § 2, 1°, W.BTW) instellingen die de bejaardenzorg, gezinshulp, gehandicaptenzorg e.d. tot doel hebben (art. 44, § 2, 2°, W.BTW) sportinrichtingen (art. 44, § 2, 3°, W.BTW) scholen (art. 44 , § 2, 4°, W.BTW) gezinsvoorlichting (art. 44, § 2, 5°, W.BTW) bibliotheken (art. 44, § 2, 6, W.BTW) musea, (natuur)monumenten, planten- en dierentuinen (art. 44, § 2, 7°, W.BTW) culturele centra… (art. 44, § 2, 9°, W.BTW) … (vrijgesteld indien de handelingen bedoeld zijn in artikel 44 W. BTW en de in dat artikel vermelde voorwaarden zijn vervuld)

Wettelijk kader en toelichting Artikel 6 W.BTW Circulaire AAFisc Nr. 42/2015 (nr. E.T. 125.567) d.d. 10.12.2015 FAQ (nr. E.T. 128.015) d.d. 12.02.2016 FAQ (nr. E.T. 129.914) d.d. 27.04.2016

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 Handelingen verricht als overheid Vereenvoudigingsmaatregel De Administratie neemt als uitgangspunt dat publiekrechtelijke lichamen in België, in principe, steeds handelen als overheid in de zin van artikel 6, eerste lid, W.BTW, en dus niet de hoedanigheid hebben van btw-belastingplichtige, onverminderd uiteraard de mogelijke toepassing van artikel 6, tweede of derde lid, van dat Wetboek. Vb. Een OCMW is een publiekrechtelijk lichaam dat wordt beoogd door artikel 6 W.BTW. Het OCMW wordt steeds geacht te handelen als overheid.

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Concurrentieverstoring van enige betekenis Navolgende voorwaarden dienen cumulatief te zijn voldaan opdat een publiekrechtelijk lichaam, ten aanzien van de handelingen die zij als overheid verrichten als btw-belastingplichtige worden aangemerkt (artikel 6, tweede lid, W.BTW): Handelingen worden op dezelfde wijze verricht door andere economische operatoren (voornamelijk uit de privésector); Verrichten van deze handelingen leidt tot concurrentieverstoring van enige betekenis waarvan de behandeling als niet-btw-belastingplichtige de oorzaak is; Reële of potentiële concurrentieverstoring in het nadeel van particuliere concurrenten dan wel in het nadeel van het publiekrechtelijk lichaam zelf.

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Beoordeling “concurrentieverstoring van enige betekenis” = feitenkwestie Vereenvoudigingsmaatregel De administratie neemt aan dat er ten aanzien van een bepaalde werkzaamheid geen concurrentieverstoring van enige betekenis is indien de jaarlijkse omzet van een economische activiteit het bedrag van 25.000 EUR niet overschrijdt. Deze drempel dient per werkzaamheid te worden beoordeeld zodat slechts de op die werkzaamheid betrekking hebbende omzet in acht wordt genomen (en niet per verrichting). Overschrijding drempel = onverwijld contact opnemen met het bevoegd btw-controlekantoor

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Belaste handelingen met omzet hoger dan 25.000 euro Publiekrechtelijk lichaam kan vermoeden concurrentieverstoring weerleggen verzoekschrift aan bevoegde btw-dienst Kent u de bevoegde btw-dienst niet ? Kantorengids (via http://financien.belgium.be/nl/kantoren) http://ccff02.minfin.fgov.be/annucomp/main.do Geval per geval te beoordelen of er sprake is van concurrentieverstoring of niet.

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Handelingen bedoeld in artikel 44 van het Wetboek De Administratie gaat ervan uit dat de handelingen die door een publiekrechtelijk lichaam als overheid worden verricht en die worden beoogd door de bepalingen van artikel 44 W.BTW in principe leiden tot een potentiële concurrentieverstoring (artikel 6, tweede lid, W.BTW). Beoordeling “concurrentieverstoring van enige betekenis” = feitenkwestie Vereenvoudigingsmaatregel Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR: geen concurrentieverstoring van enige betekenis Jaarlijkse omzet werkzaamheid > 25.000 EUR: contact opnemen met btw-controlekantoor

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Handelingen bedoeld in artikel 44 van het Wetboek Publiekrechtelijk lichaam kan vermoeden weerleggen verzoekschrift aan bevoegde btw-dienst Kent u de bevoegde btw-dienst niet ? Kantorengids (via http://financien.belgium.be/nl/kantoren) http://ccff02.minfin.fgov.be/annucomp/main.do afwezigheid van concurrentieverstoring aannemelijk maken (grondige motivering verzoekschrift)

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Specifieke werkzaamheden die niet van onbeduidende omvang zijn Limitatieve lijst beoogde werkzaamheden (z. artikel 6, derde lid W.BTW) beoordeling “onbeduidende omvang” = feitenkwestie Vereenvoudigingsmaatregel Jaarlijkse omzet ≤ 25.000 EUR: werkzaamheid van onbeduidende omvang  geen btw-belastingplicht Jaarlijkse omzet > 25.000 EUR: werkzaamheid is niet van onbeduidende omvang btw-belastingplicht contact opnemen btw-controlekantoor

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Zij worden in elk geval als belastingplichtige voor de belasting over de toegevoegde waarde beschouwd voor de volgende werkzaamheden of handelingen, voor zover deze niet van onbeduidende omvang zijn : 1° de telecommunicatiediensten; 2° de levering en de voorziening van water, gas, elektriciteit en stoom; 3° het goederen- en personenvervoer; 4° de levering van goederen en het verrichten van diensten in het kader van de exploitatie van havens, bevaarbare waterlopen en vlieghavens; 5° de levering van nieuwe goederen geproduceerd voor de verkoop; 6° de handelingen van de landbouwinterventiebureaus met betrekking tot landbouwproducten, die worden verricht op grond van verordeningen houdende een gemeenschappelijke marktordening voor deze producten; 7° de exploitatie van commerciële beurzen en tentoonstellingen; 8° de exploitatie en het verlenen van rechten op de exploitatie van een parkeergelegenheid, een opslagplaats en/of een kampeerterrein; 9° de werkzaamheden inzake reclame; 10° de diensten van reisbureaus bedoeld in artikel 1, § 7; 11° de leveringen van goederen en de diensten verricht door bedrijfskantines, bedrijfswinkels, coöperaties en soortgelijke inrichtingen; 12° de leveringen van goederen en de diensten verricht door radio- en televisieomroepdiensten.

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Handelingen opgenomen in artikel 6, derde lid, W.BTW Publiekrechtelijk lichaam is belastingplichtige, tenzij de omzet niet hoger is dan 25.000 euro per jaar bevoegde btw-dienst contacteren voor identificatie Kent u de bevoegde btw-dienst niet ? Kantorengids (via http://financien.belgium.be/nl/kantoren) http://ccff02.minfin.fgov.be/annucomp/main.do

Principes circ. AAFisc Nr. 42/2015 (vervolg) Niet-belastingplicht versus vrijgestelde belastingplichtige (artikel 44 W.BTW) – niet-exhaustief Gemeenschappelijke kenmerken: * brengen geen btw in rekening * hebben geen recht op aftrek * bijzonder btw-regime bij intracommunautaire verwervingen van goederen De vrijgestelde belastingplichtige: * is een belastingplichtige * overeenkomsten inzake onroerende financieringshuur * valt onder de bepalingen van het Btw-Wetboek

Wettelijk kader en toelichting Artikel 6 W.BTW Circulaire AAFisc Nr. 42/2015 (nr. E.T. 125.567) d.d. 10.12.2015 FAQ (nr. E.T. 128.015) d.d. 12.02.2016 FAQ (nr. E.T. 129.914) d.d. 27.04.2016

Praktische toepassingsgevallen Navolgende slides zijn vereenvoudigde toepassingsgevallen. Voor een volledige toelichting bij de administratieve standpunten wordt verwezen naar de administratieve commentaren. Nieuwe FAQ (ter vervanging van de vorige) in voorbereiding.

Praktische toepassingsgevallen 1) Is een OCMW belastingplichtige voor de uitbating van een woonzorgcentrum/rvt/ ziekenhuis? Het betreft de uitbating van instellingen die, onder bepaalde voorwaarden (erkenning), een vrijstelling van artikel 44 van het Wetboek geniet. Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor

Praktische toepassingsgevallen 2) Is een OCMW belastingplichtige voor de uitbating van een cafetaria/restaurant in zijn woonzorgcentrum/rvt/ziekenhuis? Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor Er kan echter een vrijstelling van toepassing zijn onder bepaalde voorwaarden (zogenaamde cafetariaregeling van btw-beslissing nr. E.T. 130.298 d.d. 12.09.2016)

Praktische toepassingsgevallen Toepassing btw-beslissing nr. E.T. 130.298 (cafetariaregeling vanaf 2017): > uitbating cafetaria/restaurant gebeurt door OCMW in het kader van de uitbating van een woonzorgcentrum/rvt/ziekenhuis (voornaamste activiteit op de site en vrijgesteld van btw) > uitbating van cafetaria/restaurant gebeurt op de site van de inrichting van het woonzorgcentrum > cafetaria/restaurant is enkel toegankelijk voor bewoners, patiënten, hun bezoekers alsook voor het personeel dat werkzaam is in het woonzorgcentrum/rvt/ziekenhuis > ontvangsten uit de uitbating van cafetaria/restaurant bedragen niet meer dan 10 % van de vrijgestelde omzet van de uitbating van het woonzorgcentrum

Praktische toepassingsgevallen 3) Is een OCMW belastingplichtige voor de uitbating van een cafetaria/restaurant in zijn beperkt toegankelijk lokaal dienstencentrum? De administratie neemt aan dat in dat geval de uitbating van een cafetaria/restaurant beantwoordt aan het sociaal doel van het lokaal dienstencentrum. Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor

Praktische toepassingsgevallen 4) Is een OCMW belastingplichtige voor de uitbating van een cafetaria/restaurant in zijn lokaal dienstencentrum dat voor iedereen toegankelijk is? Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor Er kan echter een vrijstelling van toepassing zijn onder bepaalde voorwaarden (btw-beslissing nr. E.T. 130.608 d.d. 23.09.2016)

Praktische toepassingsgevallen Toepassing btw-beslissing nr. E.T. 130.608 (regeling lokaal DC): > uitbating cafetaria/restaurant gebeurt door OCMW in het kader van de uitbating van een lokaal dienstencentrum (vrijgesteld van btw) > jaarlijkse omzet van cafetaria/restaurant is niet hoger dan 80.000 € > omzet te beoordelen per vestigingseenheid > het lokaal dienstencentrum is voor iedereen toegankelijk

Praktische toepassingsgevallen 5) Is een OCMW belastingplichtige voor de verkoop van maaltijden aan hulpbehoevenden? Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor (alle maaltijden verstrekt door het OCMW in rekening te brengen) Indien verkoop tegen kostprijs dan wordt de verkoop vrijgesteld van btw.

Praktische toepassingsgevallen 6) Is een OCMW belastingplichtige voor de verkoop van maaltijden aan een ander OCMW? Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor (alle maaltijden verstrekt door het OCMW in rekening te brengen) Indien verkoop tegen kostprijs dan wordt de verkoop vrijgesteld van btw.

Praktische toepassingsgevallen 7) Is een OCMW belastingplichtige voor de verkoop van maaltijden aan leerlingen, onderwijzend personeel en directieleden van een school (vrijgesteld onderwijs) ? Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor Indien verkoop tegen kostprijs dan wordt de verkoop vrijgesteld van btw.

Praktische toepassingsgevallen 8) Is een OCMW belastingplichtig voor het verhuren van een niet-bemeubelde zaal? verhuur van een niet-bemeubelde zaal  in principe dienst bedoeld in artikel 44, § 3, 2°, W.BTW Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor mutatis mutandis van toepassing op de verhuur van een zaal uitgerust met o.a. tafels en stoelen

Praktische toepassingsgevallen 9) Is een OCMW belastingplichtig voor het verschaffen van dranken aan gebruikers van vergaderzalen? Betreft drankvoorraad waarvan voor en na de verhuur van de zaal de stock wordt opgemaakt en het verschil aan de gebruiker van de zaal wordt gefactureerd (dus geen uitbating van cafetaria) Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor

Praktische toepassingsgevallen 10) Is een OCMW belastingplichtig voor het verhuren van materiaal? Potentiële concurrentieverstoring van enige betekenis? Jaarlijkse omzet werkzaamheid ≤ 25.000 EUR  NEEN Jaarlijkse omzet werkzaamheid >25.000 EUR:  contact opnemen met bevoegd btw-controlekantoor

Praktische toepassingsgevallen 11) Is een OCMW belastingplichtig wanneer eigen personeel een werk in onroerende staat verricht voor het OCMW?

Praktische toepassingsgevallen Werk in onroerende staat verricht door een publiekrechtelijk lichaam met behulp van eigen personeel het betreft geen herstellings-, onderhouds- of reinigingswerk Werken hebben betrekking op activiteiten waarvoor het publiekrechtelijk lichaam… Toepassing artikel 19, § 2, eerste lid, 1°? … niet-belastingplichtige rechtspersoon is (artikel 6, eerste lid, WBTW) NEEN … belastingplichtige is (artikel 6, tweede of derde lid, WBTW) JA … gedeeltelijke belastingplichtige is (zowel belastingplichtige als niet-belastingplichtige rechtspersoon) JA, maar uitsluitend wat de onderworpen activiteiten betreft (belast of vrijgesteld)

Praktische toepassingsgevallen Werk in onroerende staat verricht door een publiekrechtelijk lichaam met behulp van eigen personeel het betreft herstellings-, onderhouds- of reinigingswerk Werken hebben betrekking op activiteiten waarvoor het publiekrechtelijk lichaam… Toepassing artikel 19, § 2, eerste lid, 1°? … niet-belastingplichtige rechtspersoon is (artikel 6, eerste lid, WBTW) NEEN … belastingplichtige is (artikel 6, tweede of derde lid, WBTW) met volledig recht op aftrek … belastingplichtige is (artikel 6, tweede of derde lid, WBTW) zonder recht op aftrek (artikel 44 WBTW) … gemengde belastingplichtige is (zowel vrijgestelde handelingen als belaste handelingen) met toepassing van de aftrek volgens het werkelijk gebruik (artikel 46, § 2, WBTW) … gedeeltelijke belastingplichtige is (zowel belastingplichtige als niet-belastingplichtige rechtspersoon)

Praktische toepassingsgevallen 12) Is een OCMW belastingplichtig voor de terbeschikkingstelling van personeel? Aan een ander publiekrechtelijk lichaam (artikel 6 W.BTW) Aan een entiteit opgericht en onder toezicht van een publiekrechtelijk lichaam (gemeentebedrijven, OCMW-vereniging, intergemeentelijk samenwerkingsverband Administratieve toegeving: vermoeden dat er geen concurrentieverstoring is (dus geen btw)

Praktische toepassingsgevallen 13) Is een OCMW belastingplichtig voor de terbeschikkingstelling van personeel in het kader van artikel 60, § 7, Wet 08.07.1976? Administratieve toegeving: artikel 44, § 2, 2°, WBTW is van toepassing. De tewerkstelling is er in hoofdzaak op gericht opdat de betrokkenen sociale rechten kunnen opbouwen.

Contact Lokale btw-dienst Contactcenter FOD FINANCIËN Tel. 0257 257 57 Algemeen contactformulier invullen via website FOD Financiën (http://financien.belgium.be/nl/Contact)

Vragen