Geluidshinder vanuit bewonersperspectief

 1980 Amoveren 124 woningen > 65 Ke Twijfel 180 woningen  1985 TK stemt in met verkleining geluidscontouren  Geen afbraak, wel geluidsisolatie  Verpauperde dorpen worden opgeknapt Van een – naar een + Korte voorgeschiedenis regio Leeuwarden

 F-16 start rond de 104 dB(A) zonder AB  “Weinig” landingslawaai (ca 90 dBA)  Afwijkend vlieggedrag geeft meeste klachten (Frisian Flag, FWIT, demoteam, avondvliegen)  Weinig klachten en bepaald evenwicht  Veel hinder maar ook acceptatie  Wens: houden zo  Goede samenwerking met alle partijen kritisch en constructief absoluut geen beroepsklagers Huidigesituatie Huidige situatie

 1 e meting Oktober 2008: 28 dB(A) meer (Latere Amerikaanse overzichten geven wisselende cijfers).  Gemeenten, provincie en 28 dorpen/wijken verontrustende brief. -> komst Jack de Vries -> Kamercie Defensie  In goede samenwerking met regio Volkel JSF geeft meer geluid JSF geeft meer geluid

Kamerleden 104 – 124 dB(A) Kamerleden 104 – 124 dB(A)

 Motie Eijsink: 1. Permanent Geluidsmeetnet die de geluidscontouren voortdurend monitoren 2. Vaker geluidsmetingen t/m operationele fase (tijdig anticiperen). 3. Onderzoek geluidsisolatie bij geluid JSF en z.n. verbeteren Minister Hennis heeft uitwerking toegezegd Waar kunnen we bewoners best mee bedienen? Tweede Kamer 6 november ‘13

 Odiliapeel en Marsum:  Toezeggingen:  - Geluidscontouren worden niet vergroot  - Permanent geluidsmeetnet onderzoeken  - Milieuvergunning openbaar  - Zegt belevingsvluchten toe Minister maakt indruk Werkbezoek Minister Hennis Werkbezoek Minister Hennis

Nieuwe geluidscontour JSF Nieuwe geluidscontour JSF

PRIMA BESLUITJARENLANGE WENS  Ruim drie jaren eerder meer duidelijkheid  Luider  Goed: Hoger bij start, AB niet nodig, bochtje om Marsum  Enquête  Geluidsmeting NLR gemiddeld 3 dBA meer,  MAAR,….. Niet te vroeg juichen Belevingsvluchten

 Indicatieve duidelijkheid. Belevingsvluchten:  Geen start over Jelsum,  Profielen verschilden hier en daar,  AB bij JSF eerder uit dan bij F-16  Afwijkingen in meetuitslagen NLR: bv Jelsum landende F dBA i.p.v. 92 dBA)  Veel doorstarts gemeten (slechts 5 dBA verschil; anders dan bij landing). Onzekerheden

 Start JSF 5 – 7 dBA meer dan F-16  Fly over even luid  Landing JSF Marsum gemiddeld 21 dBA meer dan F-16 nabij bebouwing en fietspad Pijnpunt lijkt in gebied dichtbij basis te liggen Eigen geluidsmetingen Eigen geluidsmetingen

JSF linksF-16 rechts  De JSF zonder AB is zichtbaar luider dan de F16 met AB  Dit is curve van de 1 e start tijdens de belevingsvluchten Geluidscurve bij start Marsum

F-16JSF  De JSF is bij landing zichtbaar luider  En het geluid duurt ca. 2 tot 3 maal zo lang  Beide landingen waren direct achter elkaar. Geluidscurve bij landing Marsum

 Landingslawaai en handhaving van de 65 Ke contour.  Meer laag frequent geluid: Zet meer door en geeft meer trilling.  Behalen vereiste geluidsdemping woningen.  Veel wind/turbulentie achter landend toestel (fietsende kinderen, dakpannen).  Pieklawaai beheersen en normeren. Uitdagingen Uitdagingen

 Elk nieuw vliegtuig wordt maar een keer gemeten voor het opstellen van het geluidsprofiel. Dat is gebeurd terwijl JSF nog in ontwikkeling was. Elk toestel wordt zwaarder in loop der jaren Voorstel: Periodiek nieuw geluidsprofiel opstellen. Geluidsprofiel

 Frisian Flag JSF toestellen te grote belasting regio  FWIT oefening van 6 landen ½ jaar lang  5 mei convenant Noorwegen-Nederland wapeninstructietrainingen op Leeuwarden? Voorstel: spreiden van deze oefening Specifiek voor Vliegbasis Leeuwarden:

 We zijn met de stuurgroep op de goede weg  Uw komst en steun de komende jaren blijft van groot belang Uitvoering motie Eijsink essentieel: 1. Verwezenlijken permanent geluidsmeetnet! 2. Handhaving geluidscontour. Bij overschrijding geen afbraak, maar aanpassing vliegprogramma (vb avondvliegen Volkel) 3. Vaker geluidsmetingen Maar er is ook hoop! Maar er is ook hoop!

4. Geluidsisolatie (op basis van geluid JSF) 5. Aandacht voor uitdagingen 6. Borging belofte Minister Hennis (richten op wensen omwonenden) 7. Proces van meer transparantie doorzetten (milieuvergunning en onderzoek fijnstof) 8. Normering maximale piekbelasting 9. Lden-systematiek zoals burgerluchtvaart ook toepassen voor militaire luchtvaart Vragen ? Hoop Hoop