Thema Roos van Leary in de klas November 2015
Voorkennis: experiment Doel: Ervaren van het effect van specifiek docentgedrag op de leerling. Vul aan: “Als ik in de klas zou zitten, denk ik…...” “Na een paar minuten doe ik……” Docent opent de les op verschillende manieren: tegen, samen, onder, boven. Uit de nabespreking (onderwijsleergesprek) volgt dat bepaald docentgedrag, bepaald leerlinggedrag oproept.
Programma Welkom en inleiding Leerdoelen Theorie Roos van Leary Verwerking a.h.v. video Toepassen op casussen uit stagepraktijk Constructie bewijsstuk voor integrale toets Afsluiting en thuiswerk
Leerdoelen uit toetsmatrijs De student.... ... kan de Roos van Leary uitleggen en aangeven wat de begrippen complementair en symmetrisch betekenen. ... kan aan de hand van de Roos van Leary uitleggen hoe het gedrag van mensen elkaar wederzijds beïnvloedt en kan dit ook toelichten aan de hand van een concrete casus. Deze leerdoelen kunnen tijdens de bijeenkomst worden behaald
Leerdoelen uit toetsmatrijs ... kan het verschil tussen verbale en nonverbale communicatie uitleggen en kan van beiden voorbeelden geven. ... kan de verschillende aspecten van het communicatieproces benoemen en uitleggen. ... kan het verschil tussen eenzijdige en tweezijdige communicatie uitleggen. Deze leerdoelen kan de student zelf behalen, mbv artikel van Wijsman uit reader over communicatie
Deel uit beoordelingsformulier stage. Vooral rubrics onder 1 Deel uit beoordelingsformulier stage. Vooral rubrics onder 1.3 zijn voor dit thema relevant (onderhouden van juiste gezagsrelatie)
Theorie Bron afbeelding: http://123management.nl/0/030_cultuur/a300_cultuur_14_roos_van_leary.html. Deze afbeelding illustreert helder de symmetrische en complementaire werking van communicatie. De docent koppelt het experiment aan de theorie en illustreert alle kwadranten aan de hand van een voorbeeld.
Fragment met kijkvragen 1. In welk kwadrant zou jij het gedrag van de docent plaatsen? 2. In welk kwadrant zou jij het gedrag van de leerlingen plaatsen? Fragment Binne_60 van Didiclass. Online-link Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=LboYDuSvx6Y Fragment duurt 4 minuten.
Fragment met kijkvragen 3. Formuleer vanuit elk kwadrant een mogelijke verbale reactie die de docent had kunnen geven. 4. Welke reactie is volgens jou het meest effectief en waarom? Fragment Binne_60 van Didiclass. Online-link Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=LboYDuSvx6Y. Fragment duurt 4 minuten. Voor vraag 3 op 2.20. Suggesties voor een korte plenaire nabespreking: Hoe ziet gedrag er vanuit de kwadranten non-verbaal uit? Begrippen symmetrisch en complementair aan bod laten komen
Toepassen Bekijk in tweetallen de casussen en bespreek: Hoe reageer jij? In welk kwadrant kun je jouw reactie plaatsen? Welk gedrag lok je bij je leerlingen uit? Welke andere reactie zou je willen uitproberen?
Constructie bewijsstuk voor IT
Bewerking voor het onderwijs De roos van Leary is door Wubbels en Brekelmans bewerkt voor het onderwijs. Er is een uitgebreide vragenlijst ontwikkeld (77 stellingen) die het gedrag van de docent in kaart brengt en zichtbaar maakt in de roos. Deze Vragenlijst Interpersoonlijk Leraarsgedrag (VIL) is begin jaren 80 ontwikkeld aan de lerarenopleiding van de Universiteit Utrecht en geldt als een zeer betrouwbaar en valide instrument. De VIL wordt wereldwijd gebruikt in het basisonderwijs, voortgezet en universitair onderwijs; door docenten, managers en schoolleiding. De vragen gaan over het gedrag van een docent in de klas in de omgang met zijn leerlingen. De vragenlijst wordt ingevuld door de leerlingen (leerlingbeeld) en door de betreffende docent(en) (zelfbeeld). Docenten vullen ook in hoe zij zouden willen handelen (ideaalbeeld). De verschillen tussen de drie perspectieven op het gedrag van de docent worden als uitgangspunt gebruikt voor reflectie en verbetering. In begeleidingsgesprekken kan onderzocht worden welke patronen in de interactie tussen docent en leerlingen in de klas zijn ontstaan. En op welke manier de docent een gewenste verandering in die patronen tot stand kan brengen door kleine, concrete aanpassingen in zijn of haar docentgedrag. Verwijzen naar mogelijkheden voor DPF niveau 2 of 3.
Vragenlijst (VIL) als instrument Vragenlijst Interpersoonlijk Leraarsgedrag laat een weergave zien van de (geschiedenis van) de interactie tussen leraar en klas. 3 onderdelen: Zelfbeeld: de leraar volgens de leraar Ideaalbeeld: de ideale leraar volgens de leraar Leerlingbeeld: de leraar volgens de leerlingen
77 schaalvragen Voorbeelden: Zij is bezorgd dat leerlingen het niet snappen Als je het oneens met haar bent, kun je dat met haar bepraten Zij geeft leerlingen hun zin Zij is ontevreden Zij verbiedt Zij stelt hoge eisen aan de leerlingen
Typologie Wubbels&Brekelmans Tolerant en Gezaghebbend Tolerant Directief Gezaghebbend B B B B S O T T S T S T S O O O Wubbels en Brekelmans (1990) hebben op basis van vele testafnames 8 typen docenten gedefinieerd. Onderzoek heeft uitgewezen dat deze stijlen invloed hebben op de motivatie en prestaties van de leerlingen. De stijlen directief, gezaghebbend en tolerant/gezaghebbend komen overeen met een hoge motivatie en prestaties, terwijl de stijl autoritair juist een lage motivatie geeft, gekoppeld aan hoge prestaties. De stijlen onzeker en onzeker/boos geven zowel een lage motivatie als lage prestaties. Moeizaam Onzeker Onzeker dominerend Autoritair Tolerant Agressief B S O T
Opzet bewijsstuk Suggestie: Neem de VIL af in een klas en genereer 3 rozen Beschrijf vervolgens: Overeenkomsten en verschillen Leg opvallendheden voor aan klas of stagebegeleider Vergelijk met typologie Brekelmans. Wat herken je? Formuleer voornemens voor de toekomst
Afsluiting 1. In welk kwadrant zit je zelf meestal? 2. Naar welk kwadrant wil je toe? Hoe ga je dat aanpakken?
Thuiswerk Facultatief met doel kennis te verdiepen: Aanvullend artikel lezen (Wiki) Facultatief met doel bewijsstuk te creëren: VIL afnemen en uitwerken bij 1 klas (Wiki) Verplicht: zie Wiki