Kantorenstrategie Haaglanden Waarom een nieuwe strategie? Evenwichtige afstemming vraag en aanbod Gezond en gevarieerd aanbod noodzakelijk Overaanbod tegengaan Prognoses en bouwprogramma drastisch herzien Strategie Beperking van ontwikkelingsmogelijkheden Concentratie op bestaande gebieden Ontwikkeling van zeer beperkt aantal nieuwe gebieden Gezamenlijk optrekken van gemeenten Periode

Inhoud presentatie Inhoud Ontwikkeling van de voorraad Leegstand, nu en bij ongewijzigd beleid Aanpak nieuwe strategie Onderzoek Marktconsultatie Twee lijnen: versterkingsgebieden en reductie van planvoorraad Maken van afspraken, vaststellen nieuwe strategie Situatie in Delft

Kantorenlocaties in Haaglanden

Ontwikkeling van de kantorenvoorraad vanaf 1991

Aanbod kantoren > m 2

Wat kost 1 mln. m 2 leegstand? Koopwaarde = € 2 miljard Huurwaarde = € 150 miljoen/jaar Huurwaarde = € 12,5 miljoen/maand

Aanbod op kantorenlocaties

Toekomst bij ongewijzigd beleid 1.Planruimte van 1,5 miljoen m 2 in Haaglanden tot Leegstand van 1,1 miljoen m 2 nu 3.Extra leegstand Rijk 0,5 miljoen m 2 4.Tot 2020: sloopplannen 0,4 miljoen m 2 Leegstand in 2020: 2,7 miljoen m 2

Wat kunnen gemeenten doen? 1.Faciliterende rol bij aanpak leegstand: –vergunningverlening en bestemmingsplanwijziging –regierol bij transformatie –geen financiële verantwoordelijkheid 2.Financiële rol bij reductie planvoorraad: –financieel belang –grondexploitatie –planschadeclaims

Aanpak nieuwe strategie 1.Onderzoek Bestaand aanbod en planvoorraad Indeling in typen kantoorlocaties Vraagraming per type Kansrijkheid aanbod, per gemeente en per type 2.Marktconsultatie 3.Strategie Kantoorversterkingsgebieden Reductie planaanbod 4.Samen met gemeenten

Typen kantoorlocaties 1.Grootstedelijke toplocatie: topmilieu met internationale uitstraling en hoogwaardige architectuur, uitstekend bereikbaar per OV en auto; 2.Randstedelijk OV-knooppunt: hoogwaardige en professionele locatie; zeer goed bereikbaar per OV; gebruikers randstedelijk georiënteerd; 3.Regionaal OV-knooppunt: hoogwaardige en professionele locatie, goed bereikbaar per OV en over de weg; gebruikers op regio georiënteerd; 4.Binnenstedelijke centrumlocatie: kwaliteit en uitstraling van individuele gebouwen staan centraal, stedenbouwkundige eenheid minder belangrijk;

Typen kantoorlocaties 5.Snelweglocatie: professionele zichtlocatie met uitstekende autobereikbaarheid; nieuwbouw is middelgroot. 6.Bedrijventerrein: bedrijfsmatige omgeving; grootschalige kantoren als bedrijfsgebonden eenheden tot à 3.000m². 7.Woonwijk: kleinschalige kantoren; omgevingskwaliteit van groot belang, klassieke uitstraling, vooral single-users in woonomgeving met voorzieningen.

Planvoorraad per gemeente

Kansrijkheid kantoorfunctie

Marktconsultatie 1.Nieuwe werken: afname vraag 2.Prijsdalingen 3.Kwaliteit locaties -> Toplocatie A binnen bereik voor bedrijf dat op zoek is naar locatietype B 4.Creëren van schaarste, sloop noodzakelijk! 5.Slag op de markt 6.Markt zelf oplossen, niet teveel regie overheid 7.Zeer beperkt aantal locaties aanwijzen en ontwikkelen (zwaar OV-knooppunt) 8.Ruimte voor enkele clusters voor specifieke gebruikers

Nieuwe kantorenstrategie 1.Inzet op beperkt aantal kantoorversterkingsgebieden 2.Reductie planvoorraad 3.Maatwerkaanpak locaties in gemeenten –Verbeteren kwaliteit locatie –Mogelijkheden andere bestemmingen 4.Specifiek beleid voor: –Grote complexen van rijksoverheid –Voor specifieke sectoren en gebruikers 5.Overzicht transformaties naar andere functies 6.Afspraken over monitoring

Kantoorversterkingsgebieden Investeringen in openbare ruimte en multimodale bereikbaarheid: 1.DH Grootstedelijk Centrum 2.DH World Forum 3.Delft Spoorzone 4.Station Rijswijk 5.Maanplein/Voorburg Station 6.Zoetermeer Stationsgebied (Mandelabrug)

Kantoorversterkingsgebieden

Reductie planaanbod Vijf categorieën planaanbod Gemeente is grondeigenaar: 1.geen contract 2.wel contract Gemeente is geen grondeigenaar: 3.bouwplan, past in bestemmingsplan 4.geen bouwplan, wel bestemmingsplan 5.bestemmingsplan staat kantoor niet toe

Reductie planaanbod BO Economie (9 mei 2012) Categorie 1 en 5: 35% van het aanbod ( m 2 ) Vrijwel alle plannen geschrapt Kan gemeente geld kosten Duidelijk signaal Plannen in versterkingsgebieden gaan door Overige plannen geparkeerd tot na 2020 Alleen via zware procedure toestemming (instemming DB Haaglanden vereist)

Reductie planaanbod

BO Economie (9 mei 2012) Categorie 2, 3 en 4: 65% van het aanbod ( m 2 ) Ruim 50% hiervan gaat vermoedelijk niet door Gemeente schrappen niet, maar ontmoedigen nieuwbouw Nieuwbouw alleen toegestaan als ontwikkelaar elders omvangrijker volume uit de markt neemt (sloopt / transformeert)

Reductie planaanbod

BO Economie (9 mei 2012) Specifiek beleid: Vrijkomende grote complexen van het rijk Bepaalde sectoren (R&D, EPO, Eurojust, Strafhof, grote multinationals) Overzicht transformatieplannen Afspraken over monitoring Samen verder werken aan de uitvoering

Situatie in Delft

Planaanbod Delft Planaanbod: Spoorzone kantoorversterkingsgebied Plannen andere locaties niet zondermeer te schrappen Plannen Delft-Zuid en Schieoevers: privaat eigendom, realisatie op korte termijn niet gewenst en ook niet aannemelijk

Tot slot Goede samenwerking met gemeenten, zowel bestuurlijk als ambtelijk, anders was dit nooit gelukt!