Beekdalbrede gebiedsaanpak Een praktijkvoorbeeld Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW)

Over Natuurrijk Limburg ANLb heel Limburg Gebiedsontwikkeling (functieverandering) Beheer op grond van derden Projecten – Intterreg Bijen – Landschapsfonds Zuid-Limburg – Water – … Communicatie

Kort over Paulien ANLb projectleider, projecten en communicatie Sinds 2009 bezig met (agrarisch) natuur en landschapsbeheer Daarvoor verandermanagement bij Pentascope

Casus De Groote Molenbeek / Rieterdijk geeft regelmatig wateroverlast. In Nieuw Limburgs Peil (2010) al oplossingsrichtingen bedacht Vijf verkenningen uitgevoerd: – omleiding of het stopzetten van de wateraanvoer, – het optimaliseren van het doorstroommoeras, – het landbouwgebied en de samenwerking met land- en tuinbouw, – modellering van de waterkwaliteit, – duurzame financiering en de governance Verder met integrale aanpak waarbij meerdere doelen met elkaar verbonden worden waaronder (waterkwaliteit en waterkwantiteit, ecologie, land- en tuinbouw en landschapsontwikkeling)

Waarom wij en nu? Opgericht vanuit de LLTB Nieuwe, neutrale partij met landbouw als achterban maar ook positie, ambitie en kennis i.r.t. andere doelen (natuur, landschap, water) Samen met Arvalis en Kadaster Fusie twee Limburgse Waterschappen

Landbouwverkenning In kaart brengen wateropgaven rondom waterkwantiteit, waterkwaliteit en klimaat en afzetten tegen de landbouwopgaven zijnde structuurversterking en het versterken van ontwikkelingsperspectief agrarische sector

Aanpak Desk- en veldstudies Werkateliers In gezamenlijkheid met LLTB afdeling

5 onderzoeksvragen 1.Welke bedrijven, welke teelten? 2.Wat is trend agrarische ontwikkeling? 3.Hoe bereidheid tot medewerking wateropgaven ingeschat? 4.Welke knelpunten en welke oplossingsrichtingen? 5.Wat nodig voor goede samenwerking?

1. Welke bedrijven, welke teelten Bedrijven: +/- 50 stuks: – 50% veehouderijbedrijven (Rundveehouderij, varkenshouderij, paardenhouderij, pelsdierhouderij). – 50% plantaardige bedrijven Middelgroot, familiebedrijven Enkelen omvang bovengemiddeld Gewassen/teelten: 30% gras 70% overige: – Maïs – Fruitbomen – Vollegrondsgroenten (prei, sla) – Boom- en sierteelt – Glastuinbouw – Bollenteelt – Akkerbouw (aardappelen etc.)

2. Trend agrarische ontwikkeling Ontwikkeling bedrijven wijkt niet af van landelijke trend: – Schaalvergroting – Maar ook stoppers – Vrijgekomen gronden door lokale agrariërs gepacht of gekocht Grote diversiteit grondgebruik blijft In enkele gevallen grondgebruik aangepast door toenemende wateroverlast (naar gras of maïs)

3. Bereidheid medewerking wateropgaven Inschatting: Overwegend positief Vertrouwen winnen nodig (begin met kwantiteit) Tegengestelde belangen worden sterk ervaren (natuur, landschap en water tegenover landbouw), angst om zich hierin te mengen Bereidheid wel aanwezig, en bij een aantal ondernemers zelfs bereidheid om actief mee te werken aan planmaking of uitvoering (bv onderhoud)

4. Welke knelpunten, welke oplossingsrichtingen KnelpuntenOplossingsrichtingen PeilbeheerFlexibel peilbeheer, anticiperen Werking peilgestuurde drainageIs bruikbaar als peil handelbaar is, afhankelijk van de bodemopbouw (verder onderzoek nodig wat misgaat bij leemhoudende grond) Onderhoud waterlopen en veegpadenEvaluatie onderhoud, actualiseren Onderhoud landschapselementenEvaluatie onderhoud, actualiseren MaaibeleidEvaluatie maaibeleid, actualiseren Enkele droge percelen in de zomerBeregening vanuit de Groote Molenbeek mogelijk maken Waterkwaliteit/voorkomen verbod op middelen/uitspoeling nutriënten Alternatieve middelen gebruik, drift- reducerende spuittechniek, precisiebemesting, verbeteren bodemstructuur Communicatie over waarom keuzes (niet) worden gemaakt Uitleggen wat en waarom (ook slecht nieuws) Grondstructuur HazenhorstEgaliseren tot aan de beek mogelijk maken Verschillende belangen in gebied (natuur, water en landbouw) Vraag agrariërs mee te denken en te werken, in goed overleg samen uitdagingen in gebied aangaan

5. Wat nodig voor samenwerking Vertrouwen terugwinnen: Acute acties direct oppakken en terugkoppelen Landbouw mede verantwoordelijk maken voor de oplossingen, aan de voorkant betrekken bij planmaking. – Kennis en kunde – Eigenaarschap, gevoel van gezamenlijkheid – Voorsorteren op uitvoering Zicht op middelen voor uitvoering plan Grijs gebied tussen harde landbouw en harde natuur tastbaar maken (proces)

Vervolg De aanpak is tweeledig: 1.Verdieping met ‘kwartiermakers’, start gebiedsproces en agenda voor meerjarenplan (dit voorjaar) 2.Verbreding naar het hele gebied, volgens meerjarenplan (vanaf augustus)

`Route’ naar een meerjarenplan

Voorzet meerjarenagenda

Waarom doen we dit eigenlijk? Sluit aan bij onze ambitie om: – Grijs gebied tussen natuur en landbouw kleur te geven, gezamenlijke doelen halen en ogenschijnlijke tegenstellingen ontkrachten; – De landbouw meer in natuur- en landschap te laten doen en eigenaarschap over gebied te geven (ook financiële gezondheid bedrijven en toekomst sector); – In de praktijk te laten zien dat er wat natuur, landschap en waterdoelen betreft enorm veel te halen valt rond natuurgebieden en in de tussenliggende landbouwgebieden.

VRAGEN? Dank voor uw aandacht!