Inleiding Energierecht mr. E.H. de Jonge Juridische en algemene zaken

2 Historie  SEP, prijs pooling  Energie behoort tot europese competentie  Liberalisering  Privatisering  Schaalvergroting

3 Elektriciteitswet 1989  Natuurlijk monopolie doorbreken  Decentrale opwek bevorderen  Gewenste splitsing tussen productie en distributie  Horizontale integratie (schaalvergroting)

4 Elektriciteitswet 1998  Technische codes  

5 Gaswet  Technische codes  Transportvoorwaarden Gas-LNB  Aansluitvoorwaarden Gas-LNB  Aansluit-en transportvoorwaarden Gas-RNB  Meetvoorwaarden Gas –RNB  Netkoppelingsvoorwaarden Gas-LNB  Aanvullende voorwaarden invoeders op net RNB

6 Europees perspectief  (Eerste pakket) Richtlijn 96/92/EC EP 19/122/1996 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit (Pb. EG 1997 L27/20).  - gescheiden boekhouding en systemen tussen netbeheerder en productiebedrijven.  - onafhankelijke toezichthouder (Dte/NMa).

7 Europees perspectief (2)  EU verordening 1228/2003 (L176) - Voorwaarden voor toegang tot het net voor grensoverschrijdende handel.  EG verordening 714/2009 gericht op verdere verbetering van intracommunautaire handel en inter-connectie, (met intrekking van EU verordening 1228/2003).

8 Elektriciteitsrichtlijn 2003/54/EG voor elektriciteit  Betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor productie, transmissie, distributie en levering.  Art. 11 lid 3: Transmissie netbeheerder kan “groene voor grijs” laten gaan op grond van verplichting Staat.  Art. 19 “Ontvlechting”  Art. 20 Toegang derden (“tpa”).  Art. 22 Directie Lijnen.  * Richtlijn 299/72/EG - betreffende verbetering interne markt (met intrekking van Richtlijn 2003/54/EG).

9 Europese Richtlijn 2003/55/ EG voor gas  Betreffende interne markt voor aardgas.  Geleidelijke openstelling voor de markt.  * Richtlijn 2009/73/EG - Betreffende verbetering interne markt voor aardgas (met intrekking 2004/54/EG).

10 EU “Derde pakket”, richtlijn 2009/72 en 73/EG inzake E en G  Transparantie t.b.v. consument (contractsvoorwaarden).  Maatregelen t.b.v. kwetsbare consument.  Dienstverlening en klachtenbehandeling door leverancier, onafhankelijke instantie.  Openbare dienstverlening; o.a. leveringszekerheid, kwaliteit, prijs, milieu en klimaat (deels voor 1/3/2011).

11 Unbundeling  Chinese Walls: art. 16 lid 4 E- wet: bemoeienisverbod van producenten, leveranciers, handelaren en aandeelhouders met netbeheerder.  In Nederland unbundling ver doorgevoerd.  2006 Wet onafhankelijk netbeheerder (“splitsingswet”)  Procedure bij HR inzake splitsing.

12 Non- discriminatie tussen aangeslotenen  Art 23 lid 2 E- wet, art 24 lid 3 E- Wet.  Art 10 lid 4 Gaswet.

13 Geen commerciële activiteiten voor “netbeheerder”  Wel voor dochter. Mits netwerk gerelateerd. - Art. 17 E- Wet. - Art. 10 b Gaswet.

14 Grondzaken  Recht van opstal bij kabels en leidingen.  Netwerk is onroerend (HR 6 juni 2003, nr ,36076).  Overdracht  Tracee verwerving: Belemmeringenwet Privaatrecht  Art.20lid1 E-wet: e-leiding is “algemeen belang”.

15 Rol netbeheerder vs aangeslotene E-net  Aansluitverplichting jegens “verzoeker”.(art23 E-wet)  WOZ criterium ex art. 1 lid 1 sub b E- wet.  NB “aansluiting”: verbinding met WOZ object OF verbindingen met andere netten met ander spanningsniveau  Windmolens met opstalrecht.  Realisatie binnen “redelijke termijn” (art. 23 lid 3 E – wet). NB. Indienen verzoek versus acceptatie offerte

16 Aaansluitplicht gas  Vanaf 1/04/2011 aansluitplicht gas (wet Wijziging Gaswet en E-wet)  Art.15a Gaswet  Voorheen “onderhandelde toegang” met “diepte- investeringen”, nu: tegen gereguleerd tarief.  Uitzondering: “ witte “ en warmte “ – gebieden.

17 Transportverplichting op E-net  Art. 24; verplichting, tenzij…..  Lid 2. “redelijkerwijs geen capaciteit”.  * Schaarste aan transportcapaciteit.  * Congestiemanagement. MR.

18 Rol leverancier bij energiecontracten  Leveranciersmodel bij kleinverbruik(90%); netbeheerdersmodel bij kleinverbruik (10%).  Wettelijke verplichting” leveranciersmodel” (loketfunctie)  Netbeheerdersmodel bij grootverbruik.  Contract en Algemene Voorwaarden.  Debiteurenrisico. Netbeheerders model. Leveranciersmodel.  Faillissement. Supplier of last resort.

19 Faillissement leverancier  Besluit leveringszekerheid Elektriciteitswet  Falen? Melding bij Tennet, gevolgd door overleg  Beschikking tot intrekking leveringsvergunning, 10 werkdagen erna : effectief.  Na beschikking doorleverplicht; geen beeindiging.  Curator verkoopt bestand kvb aan andere vergunninghouder  Mogelijk waarborg door Tennet; voor periode tot doorverkoop aan andere vergunninghouder pro rata toebedeling (art. 6 Besluit); dat is na die 10 werkdagen na beschikking.

20 Toepasselijkheid algemene voorwaarden  Art. 6:233 sub b BW: ter hand stelling.  Art. 6:234 BW uitvoering van ter handstelling.  HR (LJN B07108): “niet toereikend is een gefaciliteerde zoekactie”.  Art26a E-wet en 95b E-wet; art 14 en 44 gaswet: ook kleinverbruikers vallen rechtstreeks onder art.6:236 en 6:237 BW.  Switch proces en contractuele verhouding.

21 Switchen via EDSN (Energie Data Services NL.)  98% van switches via EDSN.  switchverzoeken per maand.  verhuizingen per maand.  10% huishoudens stapt per jaar over (ca ).

22 Switchproces globaal (1)  Art.24a E-wet  Klant “nieuwe leverancier”.  Nieuwe leverancier: “check in Centraal Contractregister: CCP)”  Via CCP: datum voor nieuw contract + datum, opzeggen oude contract.  Oude leverancier: bericht voor stop als geldige opzegging. NB: niet alle leveranciers aangesloten bij CCP.

23 Switchproces, globaal (2)  Switchaanvraag via EDSN.  Bericht aan netbeheerder  Geen switch bij: 1. geen match aansluitgegevens 2. aansluiting niet actief 3. aansluiting geblokkeerd  Bevestiging switch aan nieuwe leverancier.  Oude leverancier moet volgen. NB: contactbreuk staat los van EDSN berichtenverkeer!

24 Toepasselijkheid AV bij kvb? (<3 x 80 Amp)  Bij leveranciersmodel worden noch bij switches noch bij verhuizingen AV netbeheerder toegestuurd. AV toepasselijk?  Verwijzing naar een link? Nee, aldus HR.

25 Aangeslotenen, grootverbruik: >3 x 80 Amp.  Niet aansprakelijk behalve bij opzet of grove schuld.  Indien aansprakelijk, dan niet voor bedrijfschade.  Buiten contract en AV: inspanningsverbintenis?  Stroomstoringen en dips.

26 Compensatie-uitkeringen bij ernstige storingen Art Netcode  Uitkering afhankelijk van tijdsduur onderbreking.  Actieve uitkeringsverplichting.  Verhaal mogelijk van compensatie-uitkering op veroorzaker ( LJN:BA 7627, HR C06/115HR)

27 Facturering en tweejaarsvervaltermijn  Art.31lid10 E-wet: schuld van een afnemer ter zake van geleverde dienst, binnen 2 jaar na levering factureren  Wetsvoorstel 31374: vervaltermijn.

28 Particuliere netten  Art. 15 Lid 2 E- wet.  Ontheffing.  Netbeheerders taken op het particuliere net (“zgn. rondrekenen”).  CPS.  Windmolens op een particulier net.  Aansluitplicht.  Citi worksarrest (22 mei 2008 C-439/06 EHvJ).  Sabatauskas arrest (C-239/07/EHvJ).  Geen ontheffing? Recreatieparkenproblematiek

29 Wet Informatie uitwisseling Ondergrondse netten (“WION”)  Graafschade.  KLIC.  “Grondroerder”.  Agrarische sector.  Waterschapskeur.

30 Fraude  Netverlies.  - technisch  - administratief  Veroorzaakt netverlies buiten contract = OD met Schade.  BTW (Hof Leeuwarden ; LJN BA 2716): “Diefstal van een goed is geen levering van een dienst”

31 Tarieven en netvlakken  Cascadestelsel, hoe hoger in het net (HS), hoe lager het transporttarief. (netvlakken: HS; HS/MS ; MS-T; MS-D; LS)  Aansluittarief (art.28 E-wet) en transporttarief (art.29 E- wet)  Art. 27 E- wet: “afnemer heeft recht op een zeker spanningsniveau’.  Inzake relevant aansluitpunt voor aansluittarief. Is het netvlak indicerend of het spanningsniveau?  Netvlak bij te hanteren transporttarief ter onderscheiding van aansluittarief.

32 Transporttarief en aansluiting  Peridodiek transporttarief bij aansluiting  - Dobbestroom casus (29/03/2011; NMa nr ), transporttarief bij aansluiting? Ook bij particulier net?  - Geen transporttarief bij invoeding  Periodiek transporttarief,Capaciteitstarief bij kvb (2009).

33 Tarieven bij systeemdiensten  Art.30lid2 E-wet: voor :verbruik e + aansluiting op net netbeheerder.  Systeemdienst= reserve- en regelvermogen  Inning door regionale netbeheerder, afdracht aan Tennet  Cbb Dow /Elsta ( ): “ook verbruiker op particulier net is systeemdiensttarief verschuldigd”.

34 Windparken en aansluitingen  Voorcalculatorische projectkosten: ook meerkosten in rekening bij aansluitingen > 10 MVa.(art A Tc.)  Art. 1 lid 5 E- wet (“anti opknip bepaling”).  1 windmolen: 3 MW.  Windparken? = particulier net: art.15 lid2 E-wet.  Relevant aansluitpunt.

35 Geschilbeslechting  Art. 51 E- wet.  Art. 19 Gaswet.  Klacht over bevoegdheden en taken van netbeheerder.  Bindend besluit NMa.  Beroep bij het Cbb  NMa als toezichthouder (art.5 E-wet)  Bindende aanwijzing art.5lid6 E-wet door NMa (boete tot 10% reguliere omzet.  Idem inzake Last onder dwangsom (art 5a E-wet)

36 Gaskwaliteit  Art.12b lid 3 Gaswet :”technische specificaties”.  - Aansluitvoorwaarden Gas –LNB  - Wobbe-index  - Odorisatie, art Techn. voorw. Gas  NB1. Biogas en groen gas. Hubs.  NB2. Niet Gereguleerd en gereguleerd.

37 Netbeheerders dilemma  Kwaliteits- en Capaciteits Document.( twee jaarlijks) ex art.21 E-wet.  Smart grid en smart storage. Vermeden investeringen door andere behoefte / verbruikersprofiel.  Piekshaving.  Congestie. MR Regeling beter benutting netcapaciteit

38 Borrel