PLEIDOOI VOOR EEN INTEGRALE VLAAMSE GEZONDHEIDSZORG Eric Ponette, maart “A health-care system based on primary health care will organise integrated and seamless care, linking prevention, acute care and chronic care across all components of the health system.” Lee Jong-wook, Director-general of WHO: The Lancet, vol. 362, dec. 20/27, 2003

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN 1. Juridische en politieke 2. Eigen klemtonen 3. Efficiëntie 4. Responsabilisering

JURIDISCHE EN POLITIEKE ARGUMENTEN ° De Grondwet ° Bijzondere wet 8 augustus 1980 ° Arbitragehof (1997, 2000) ° Resoluties Vl. Parlement 3 maart 1999 ° Vlaams Regeerakkoord juli 1999 ° Vlaamse Regeringsverklaring juli 2004 en juli 2009

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN 1 Juridische en politieke 2 Eigen klemtonen 3 Efficiëntie 4 Responsabilisering

EIGEN KLEMTONEN Medisch onderwijs Contingentering (“numerus clausus”) Preventie Echelonnering Curatieve voorkeursectoren Huisartsennavorming Varia: daghospitalisatie, …

Prof. Dr. Boudewijn van Houdenhove “ Walloons are more oriented – culturally as well as scientifically – to France, whereas Flemish people are on the same wavelength as countries with Anglo-Saxon culture and science.” Bron: The Lancet, 357 : 1889, 2001

ARTSENDENSITEIT op 1 aug N artsen *N artsen/ inw. Bij Vl. = 100 Vlaamse Gemeenschap Franse Gemeenschap Rijk * Antwoord minister L. Onkelinx op parlementaire vraag van B. Laeremans

“NUMERUS CLAUSUS” “Kijk maar naar de numerus clausus in de geneeskunde waar je in Wallonië een heel andere aanpak ziet.”

PREVENTIE IN VLAANDEREN Structuren - Vlaams Ministerie van Welzijn en Gezondheid - Vlaamse Gezondheidsraad - LOGO’S - Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie Opties - Gezondheidsdoelstellingen - Kaderdecreet preventief gezondheidsbeleid ( ) Projecten - Vaccinatie hepatitis B bij kinderen - Vaccinatie meningitis C - Vaccinatie HPV bij tienermeisjes - Borstkankerscreening

ECHELONNERING VlaanderenWalloniëBrussel Uitgaven Raadplegingen Huisarts, 2007 * Uitgaven Raadplegingen Specialist, 2007 * Dekkingsgraad Globaal Medisch Dossier, 2010 ** 58,0 % 28,6 % 31,1 % Uitgaven Diabetespas 2006, * * Bij gemiddelde = 100/ Bron: RIZIV op vraag van L. Ide ; publicatie: DS en Periodiek okt ( ** Pascal Selleslagh, Artsenkrant

Globaal Medisch Dossier Bron: studie RIZIV jaar 2006; publ.:

WAALSE CURATIEVE VOORKEURSECTOREN op basis van uitgaven/inw. (+ % t.o.v. Vl) Beeldvorming * + 20 % Klinische biologie * + 13 % Genetische onderzoeken * + 38 % Radiotherapie + nucleaire gen. ** + 39 % Farmaca publ. officina * + 15 % Kinesitherapie * + 10 % * Jaar 2007; bron: RIZIV op vraag van L. Ide; publ.: DS en Periodiek okt ( ** Jaar 2003; bron: CM studie; publ.: juni 2005

Geneesmiddelen in publieke apotheken in 2009 (vol./inw.-prov.) Brussel36,1 Waals-Brabant35,4 Namen34,8 Luxemburg34,0 Luik33,9 Henegouwen32,0 Vlaams-Brabant28,3 Oost-Vlaanderen27,4 West-Vlaanderen27,3 Limburg27,1 Antwerpen26,5

VLAAMSE CURATIEVE VOORKEURSECTOREN op basis van uitgaven/inw. (+% t.o.v. W) Thuisverpleging * + 15 % Uitgaven in psychiatrische instellingen ** + 47 % * Jaar 2008; bron: Artsenkrant ** Jaar 2006; bron: RIZIV studie; publ.:

VL-W KLEMTOONVERSCHILLEN : VARIA Pre-operatieve onderzoeken (n geteste pers.) (1) W>Vl + 50% Preventieve tandzorg (prev./ conserverende) (2) Vl>0.8331>W Daghospitalisatie (3) Vl>W + 69% RIZIV-uitkeringen buiten geneesk.verz. (4) Vl>W + 11% Invaliden (aantal) (5) W>Vl + 18% Beroepszieken (aantal) (5) W>Vl +151% (1)Jaar 2003; bron: IMA; publ.: GVA (2)Jaar 2007; bron: L. Ide; publ.: Periodiek april 2008 ( (3)Bron: D. Dewolf; publ.: Periodiek Nieuwsbrief sept ( (4)Jaar 2007, bron: AK-VSZ studie (RIZIV cijfers) publ.: febr (5)Jaar 2007, bron: antwoord min. L. Onkelinx op parlem. vraag Y. Buysse

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN 1 Juridische en politieke 2 Eigen klemtonen 3 Efficiëntie 4 Responsabilisering

EFFICIËNTIE Verstoring continuüm preventie (=gemeenschap) – curatie (=federaal) – zorg (=gemeenschap) > mist samenhang Scheiding preventie – curatie > onevenwichtige financiering > schadelijk voor volksgezondheid Gemengd federaal – deelstatelijk ziekenhuizenbeleid > mist samenhang Plethora van overheden (9 ministeriële instanties) > trage besluitvorming, compromissen, administratieve rompslomp > Gemeenschapsniveau is meest efficiënt wegens ° Vl-W klemtoonverschillen preventie – curatie * ° onmogelijkheid om “zorg” te herfederaliseren * L. Ide: Lof der Gezondheid, Roularta Books 2006 / * G. D’Haens: Gezond en Wel, Periodiek jan. 2009(

UITGAVEN CURATIEVE / PREVENTIEVE GEZONDHEIDSZORG IN VLAANDEREN Aandeel Vlaams Gewest in uitgaven voor 57,25%* van Curatieve gezondheidszorg Euro** 103 ______________________ = _________________ = ___ Uitgaven Vlaamse overheid Euro** 1 voor Preventieve gezondheidszorg * Verdeelsleutel R. Demotte jaar 2002 ** J. Remans: De hemel op aarde, Acco Leuven, 2003

Levensverwachting Levensverwachting mannen en vrouwen 1987 – 1998 Chris Vandenbroeke: Periodiek Nieuwsbrief, mei 2001 (

Sterfterisico’s per leeftijd Chris Vandenbroeke: Periodiek Nieuwsbrief, mei 2001 ( Bemerk de piek tussen 30 en 55 jaar

Verband cardiovasculaire mortaliteit en voeding J.V. Joossens, J. Geboers, H. Kesteloot: Acta Cardiol. 1989; 44(2):

MINISTERS / INSTANTIES BEVOEGD VOOR GEZONDHEIDSZORG IN BELGIE Federale minister van Volksgezondheid Federale minister van Sociale Zaken Vlaams minister bevoegd voor Gezondheid Minister van de Franse Gemeenschapsregering, bevoegd voor Gezondheid Minister van de Duitstalige Gemeenschapsregering, bevoegd voor Gezondheid Minister van het Waalse Gewest, bevoegd voor Gezondheid Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie voor de bicommunautaire gezondheidsaspecten in Brussel Franstalige Gemeenschapscommissie voor de unicommunautaire aspecten van het gezondheidsbeleid voor de Franstalige Brusselaars Staatssecretaris voor Dringende Medische Hulp in de Brusselse Hoofdstedelijke Regering Bron: D. Dewolf: Periodiek Nieuwsbrief sept (

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN 1.Juridische en politieke 2.Eigen klemtonen 3.Efficiëntie 4.Responsabilisering

Bevolkingspiramide Europa 2000/2050 Bron: Eurostat; publ.: Intervisie (SM) nr. 4, 2003

RESPONSABILISERING noodzakelijk wegens ontgroening, vergrijzing en toenemende medische mogelijkheden bijkomende factor: stijgend % kosten betaald door patiënt: 28 % (OESO) – 33 % (WHO) gemakkelijker op niveau gemeenschappen dan federaal minimum: beide gemeenschappen responsabiliseren voor bepaald budget (“bestedingsautonomie”) best: beide gemeenschappen responsabiliseren voor verwerving inkomsten (“financieringsautonomie”) overgangsfase: onderhandeld financieel hulpplan Vl – W Terzijde: ° Vl – W uitgavenkloof ° Vl – W bijdragenkloof ° Vl – W geldtransfers

VLAAMS - WAALSE UITGAVENKLOOF ZIEKTEKOSTENVERZEKERING Meeruitgaven in W versus Vl JaartalRIZIV (1) (100 % verzekerden) CM (44,05 % verzekerden) NZ (4,1 % verzekerden) ,7 % ,6 % ,6 %+ 6,9 % (2) ,3 % ,5 %+ 6,0 % (3) ,3 % ,8 % ,3 %+ 8,3 % (4) (1): publ. : april 2007 (voor de jaren ) en oktober 2009 (voor het jaar 2006) (Alg. reg. + zelfst.) (2): publ. : 2003 (Alg. reg.) (3): publ. : 2005 (Alg. reg.) (4): publ. : mei 2007 (Alg. reg. + zelfst.)

VLAAMS - WAALSE BIJDRAGENKLOOF ZIEKTEKOSTENVERZEKERING Meerbijdragen in Vl versus W JaartalAK-VSZ * ,9 % ,1 % ,8 % ,1 % ,3 % ,1 % ,8 % * Op basis van RIZIV (uitgaven) + ABAFIM (bijdragen)

VERGELIJKING Vl - W INZAKE EVOLUTIE UITGAVEN EN BIJDRAGEN (Bron : AK-VSZ; publ.: H. Deweerdt, Periodiek juli 2007,

RESULTERENDE GELDTRANSFERS UIT VL → W en BRU ( Bron : AK-VSZ; publ.: H. Deweerdt, Periodiek juli 2007,

Sociale geldtransfers (in euro) in 2007 Herman Deweerdt, AK-VSZ, febr ( ) VlWBru Kinderbijsl ( ) ( ) RIZIV verzorg ( ) ( ) RIZIV uitker ( ) ( 6.355) Arbeidsongev ( 7.606) Beroepsz ( ) Werkloosheid ( ) ( ) Pensioenen ( ) Varia SZ ( ) ( ) Subtotaal ( ) ( ) Soc. bijstand ( ) ( ) Totaal ( ) ( )

BESLUITEN Voldoende argumenten voor communautarisering gezondheidszorg (+ ziektekosten- en invaliditeitsverzekering) Financieringsautonomie beter dan bestedingsautonomie Financiering uit algemene middelen logischer dan uit arbeid Vlaamse solidariteit met Wallonië, Europa, wereld