College voor de Rechten van de Mens Odile Verhaar Miranda Visser

Het College voor Rechten van de Mens  College voor Rechten van de Mens (2012)  Opvolger Commissie Gelijke Behandeling  Onafhankelijk toezichthouder op alle mensenrechten in Nederland  Adviescollege van de overheid  Brengt oordelen uit over discriminatieklachten  Doet onderzoek en geeft training 2

WAAROM EEN TRAINING OVER STEREOTYPERING?  Aanleiding training ‘selecteren zonder vooroordelen’  1.eigen ervaring College : discriminatie is meestal niet bewust, opzettelijk en expliciet, komt meestal niet voort uit haat, afkeer  2. discriminatie vaak onbewust: gebaseerd op stereotiepe beelden: ‘algemene, cultureel gedeelde beelden over kenmerken, eigenschappen en gedragingen v.e. groep’  3. discriminatie bij de wortel aanpakken via onderliggende stereotypen  4. ESF: discriminatie belemmert gelijke kansen en participatie 3

4

5

6

7 Wat zijn stereotypen?  Veralgemeniseringen over groepen waarbij individuele verschillen naar de achtergrond worden gedrukt  Algemeen menselijke eigenschap die orde in de chaos van indrukken brengt  Expliciete stereotypering: bewust, met de intentie en het bewustzijn ervan: controleerbaar  Impliciete stereotypering: onbewust en automatisch geactiveerd: weinig of niet controleerbaar

Voornamen MannenHenkVrouwen Marcus Juliette Said Margreth Emile Sara Aisha Moustafa Hilda 8

Studies 9 AlphaGeschiedenisBeta Werktuigbouwkunde Engels Wiskunde Sociale Geografie Rechten Chemische Biologie Geneeskunde Sociologie Filosofie

10 Alpha Vrouwen Filosofie Marcus Sara Emile Chemische biologie Said Rechten Margreth Sara Geneeskunde Sociologie Moustafa Sociale Geografie Hilda Engels Juliette Werktuigbouwkunde Geschiedenis Aisha Henk Beta Mannen

11 Alpha Mannen Filosofie Marcus Sara Juliette Emile Chemische biologie Said Rechten Werktuigbouwkunde Margreth Sara Geneeskunde Sociologie Moustafa Sociale Geografie Hilda Engels Geschiedenis Aisha Henk Beta Vrouwen

12 Waar komen stereotypen vandaan?  Cognitief-functionele benadering:  Cognitieve structuren vd menselijke soort: Overlevingsmechanisme/energiebesparing  Sociale identiteitstheorie:  Sociaal en cultureel: Behoefte aan positieve sociale identiteit: ingroup-outgroup  Gevolg: overschatting verschillen tussen groepen, onderschatting verschillen binnen groepen……

13

14 Effecten van stereotypering: discriminatie  Op zich niks mis met stereotypen: gedeelde algemene beelden/’kennis’ over anderen in je hoofd  Maar stereotypen kunnen ook leiden tot discriminatie:  -als ze leiden tot gedrag dat anderen tekort doet/benadeelt (non-verbaal gedrag: desinteresse, korter soll.gesprek)  -als ze leiden tot ongelijke behandeling van een persoon o.g.v. groepslidmaatschap (bv afwijzing)

15 Stereotypen zijn hardnekkig  Vaak negatieve stereotiepe beelden met lange traditie:  ‘Dom blondje’, ‘gierige Jood’ Enkele belangrijke instandhoudingsmechanismen:  Self-fulfilling prophecy  Assimilatie  Subtypering  Rol van de media  Ergo: stereotypen zelf moeilijk te veranderen  Effecten ervan kunnen wel worden verminderd: Hoe?

Wat kunt u doen als HR-professional om ruimte voor stereotypen zo klein mogelijk te maken?  Open procedure  Baangerelateerde functie-eisen  Divers samengestelde sollicitatiecommissie (op niveau)  Vast format van sollicitatiegesprekken  Ga uit van feiten, vul niet voor iemand in (ogv stereotiepe verwachtingen)  Leg verantwoording af over besluitvorming 16

Wat levert discriminatievrije werving en selectie op? 17  Goede inschatting van de werkelijkheid,  Beoordeling op basis van individuele competenties  Gevolgen:  U loopt geen geschikte kandidaten mis!  Vanzelf meer divers personeelsbestand  Grootst mogelijke pool aan talent benutten  Goed werkgeverschap  Imago op de arbeidsmarkt  Voorkomen van discriminatieklachten

18 Module 1: Wat zijn stereotypen, expliciete en impliciete stereotypen, hoe accuraat zijn stereotypen en wat zijn hun effecten? Module 2: Hoe ontstaan stereotypen, hoe werken ze en hoe blijven ze in stand? Module 3: Handelingsperspectieven en strategieën voor de werving en selectiepraktijk (good practices) Module 4: Wettelijke kaders en regelgeving (AWGB). BV: wat mag er wel en niet in advertenties?

19 Zijn er nog vragen of opmerkingen?