De Groene Werkplek Jaap Harreman (Melanchthon Bleiswijk) Bert van Opstal (Midden Brabant College Tilburg) 4Cyourway conferentie De Wageningse Berg Wageningen 16 december 2008

Motto workshop ‘meten om te ontwikkelen’

Programma  Welkom  Toelichting programma  Introductie ‘meten van competenties’  Competenties en gedrag  Rubrieksbeoordeling  Opdracht m.b.v. film: welk gedrag ziet u; gedrag benoemen & meten  Aanbevelingen

Materiaal  PP workshop  Set van ontwikkellijnen VMBO Groen 18 competenties op BB- en KB-niveau  Onderlegger Ruggengraat (VMBO-MBO)

Jaap Harreman ( )  Tuinbouwsector  1976: diverse functies tuinbouwsector  Melanchthon ‘De Kring’ Bleiswijk  1985: docent  1987: teamleider VMBO Groen  2001: auteur ‘Groenbewust’ ISP Landbouwbreed  2003: auteur WPS-modulen ISP Landbouwbreed  2004: lid constructiegroep examens VMBO Landbouwbreed Citogroep  2004: projectgroepen WPSupport/WPSflex  2006: betrokken bij 4Cyourway (werkgroep VMBO)  2007: uitvoerder pilot nieuw examenprogramma LBB  2007: lid De Groene Werkplek

Bert van Opstal ( )  Midden Brabant College Tilburg  1985: docent plantenteelt  1994: leerlingbegeleider en vakgroepvoorzitter sectie Groen  2002: auteur WPS-modulen Plantenteelt  2003: teamleider Groen  2006: uitbreiding team met SDV en TL  2007: auteur nieuwe wps modules recreatie  2007: uitvoerder pilot nieuw examenprogramma VMBO Groen  2007: lid De Groene Werkplek  2008: werkgroep herziening WPS modulen OC

De Groene Werkplek  6 pilotscholen met werkplekleren/WPS nieuw competentiegerichte examenprogramma met begeleiding door CPS Amersfoort –Groenschool Helicon Kesteren –Groenstrook Wellantcollege Aalsmeer –Groenhorst Almere –Twents Carmel College Oldenzaal –Midden Brabant College Tilburg –Melanchthon De Kring Bleiswijk

Oriëntatie Introductie (1)  competentiegerichte examenprogramma’s VMBO Groen  18 ! SHL-competenties  Middel én Doel:  hoe zit het met:  hoe zit het met: ‘meten/waarderen/beoordelen en ontwikkeling competenties leerling’ SHL: Saville & Holdsworth Limited

Met druk en tegenslag omgaan (14) Instructies & procedures opvolgen (16) Kwaliteit leveren (11) Omgaan met verandering en aanpassen (17) Bedrijfsmatig handelen (19) Samenwerken én overleggen (3) Beslissen en activiteiten initiëren (2) Ethisch en integer handelen (4) Onderzoeken (11) Materialen en middelen inzetten (9) Relaties bouwen en netwerken (5) Presenteren (6) Formuleren en rapporteren (7) Vakdeskundigheid toepassen (8) Leren (12) Plannen en organiseren (13) ‘Klant’-gerichtheid (14) Analyseren & (10) problemen oplossen Met druk en (18) tegenslag omgaan

Leercyclus: nieuw Introductie (3) Plannen met POP UitvoerenVerzamelenresultaten Bijstellen via portfolio-gesprek EvaluerenMetenBeoordelen leren van leerling centraal

Uitgangspunten Introductie (4) Meten van competentie-ontwikkeling:  objectief-subjectief  frequentie  organiseerbaarheid in de praktijk  expliciet-impliciet  Formatief-summatief  aantal beoordelaars  context  afstemming beoordelaars

Context en gedrag Introductie (5)  Competenties uiten zich in gedrag  Meten ontwikkeling en waarneembaar gedrag: hoe doe je dit in de praktijk ?  Context maakt ontwikkeling competenties zichtbaar: contextniveau BB en KB  Niveau context en competenties via ‘onderlegger Ruggengraat’ (zie dia 14)

Competentie-ijsberg introductie (6) kennis gedrag vaardigheden attitude, overtuigingen, normen & waarden persoonlijke kwaliteiten drijfveren, ambitie, motivatie, inzet, toewijding intelligentie bewustzijn minder meer zichtbaar ontwikkel- baar

Criteria (4): A specten (11): Verantwoordelijkheid-rol -verantwoordelijkheid -zelfstandigheid Reikwijdte-publiek -tijdhorizon Complexiteit-werk -procedures -kennis & inzicht Transfer-context (ambiguïteit) -verandervermogen -bereik bepalen streefniveau competenties introductie (7) Criteria & Aspecten bepalen streefniveau competenties introductie (7)

Oplossingsrichting  Rubrieksbeoordeling  Op BB-niveau en KB-niveau  Werkwijze  Korte toelichting materiaal aan de hand van een voorbeeld  Ontwikkeling komend jaar

Rubrieksbeoordeling Verwervingsstappen starter1geoefend2gevorderd3 op niveau 4 Gedragsomschrijving: Ik ……. Gedragsomschrijving: Gedragsomschrijving: Gedragsomschrijving:

Voordelen rubrieksbeoordeling De docent: De docent: ► heeft beter inzicht in de competentie ► kan competentie beter overbrengen ► meer houvast bij beoordelen competentie ► is beter in staat samen met collega ’ s te beoordelen De leerling: ► leert de competentie beter ► weet beter wat verwacht wordt ► presteert beter ► is beter inzetbaar bij beoordeling medeleerlingen De leerling: ► leert de competentie beter ► weet beter wat verwacht wordt ► presteert beter ► is beter inzetbaar bij beoordeling medeleerlingen

opdracht 1  Bekijk het filmfragment (individueel)  Bij welke competentie hoort het gedrag ? opdracht 2 opdracht 2  Bekijk het filmfragment (individueel)  Noteer gedragselementen  Geef volgorde in ontwikkeling tussen leerlingen aan  Gebruik de ontwikkellijnen BB en KB VMBO Groen  Vorm groepje van 3-4 collega’s  Wissel bevindingen uit en maak een groepsverslag  Zet dit op flap  Presenteer de flap

Aanbevelingen  Geef aanbevelingen voor de verdere ontwikkeling van ‘meten van competenties’  Samenvatting door de workshopleiders

Afsluiting  vragen en opmerkingen  Landelijke ‘Gebruikersdag Werkplekleren/WPS’ 5 februari 2009 (CPS Amersfoort)