Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen? Ronald Bellekom Zwolle

Het regeer- en gedoogakkoord (september 2010) “De functies dagbesteding en begeleiding kunnen het best dichtbij de cliënt geregeld worden. Zij passen daarom beter binnen de systematiek van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) dan bij de AWBZ. De gemeente kent deze mensen en hun situatie beter dan de logge zorgkantoren. Daarom worden de functies dagbesteding en begeleiding overgeheveld van de AWBZ naar de Wmo” 2011: bestuursafspraken VNG-Rijk: 1 jaar voorbereidingstijd Macrobudget: rekenregel + toets door onafhankelijke instantie

Wanneer? Decentralisatie van extramurale begeleiding naar de Wmo -Indicatie is leidend; ZMV? Dan AWBZ -Inclusief samenhangend AWBZ-vervoer & kortdurend verblijf Gemeenten vanaf 2013 verantwoordelijk voor nieuwe cliënten (inclusief herindicaties). In 2014 voor alle cliënten. Samenhang met andere veranderingen: Uitvoering van de AWBZ door individuele verzekeraars IQ-maatregel (wanneer?) Scheiden wonen-zorg: Gevolgen voor uitgaven gemeenten. Decentralisatie jeugd (2015); Wet werken naar vermogen (2013); Passend onderwijs ( augustus 2012).

Wie zijn de cliënten in de AWBZ? Zeer diverse cliëntgroepen! Op 1 juli 2011 hadden ruim mensen een uitstaand recht * Naar grondslag: somatische aandoening psychogeriatrische problematiek psychiatrische stoornis verstandelijke handicap lichamelijke handicap zintuiglijke handicap * Bron CIZ. Deze cijfers zijn exclusief de cijfers van Bureau Jeugdzorg

Wat is de functie Begeleiding nu in de AWBZ? Mensen met lichamelijke, verstandelijke of zintuigelijke handicap of psycho-geriatrisch of psychiatrisch probleem Matige of ernstige beperkingen Doel: bevorderen zelfredzaamheid teneinde opname of verwaarlozing te voorkomen Inhoud: praktische hulp, structuur en regie in de persoonlijke levenssfeer Individuele begeleiding en groepsbegeleiding (dagbesteding) Aanbieders: thuiszorg/V&V, gehandicaptenzorg, GGZ, MO

Wat voor activiteiten nu ? Een breed palet, onder meer: woonbegeleiding praktische pedag. thuishulp en gezinsondersteuning (PPG) begeleiding tijdens voorgezet speciaal onderwijs thuisbegeleiding dagactiviteiten voor GGZ (DAC) dagbesteding voor verstandelijk beperkten logeerhuizen zaterdagopvang voor kinderen met verstand. beperking sport voor verstandelijk beperkten vakantie activiteiten voor verstandelijk beperkten belevenis- en uitgaanscentrum activerende psychiatrische thuiszorg inloophuizen begeleiding bij rehabilitatietrajecten verslaafden ontmoetingsgroepen

AWBZ => Wmo Burger in staat stellen maatschappelijk te participeren. Participatiewet, geen zorgwet - Van recht op naar compensatieplicht. Beleidsvrijheid voor gemeenten, lokale verschillen en individueel maatwerk. Wederkerigheid: Burgers als ‘gebruiker’ én leverancier van ondersteuning De Kanteling & Welzijn Nieuwe Stijl Professioneel aanbod aanvullend op informele ondersteuning (mantelzorg, vrijwilligerszorg). Beleidsvrijheid voor gemeenten, lokale verschillen en individueel maatwerk: Algemene opdracht voor gemeenten: 9 prestatievelden Specifieke opdracht: compensatieplicht (art 4 Wmo) Horizontalisering: invloed stakeholders vooraf en verantwoording aan burger/gemeenteraad

De Wmo-compensatieplicht wordt uitgebreid Opdracht = bieden van ondersteuning zodat een burger… …een huishouden kan voeren - hulp bij het huishouden …zich in en om de woning kan verplaatsen - rolstoel - aanpassing in de woning, zoals een traplift …kan deelnemen aan het maatschappelijk verkeer en sociale verbanden kan aangaan - welzijnsactiviteiten - maaltijdverzorging - gemeenschappelijke dagbesteding …zich lokaal kan verplaatsen - vervoersmiddel in de regio, zoals een taxibus of scootmobiel … dagelijkse levensverrichtingen kan uitvoeren en het persoonlijk leven structureert en daarover regie voert. NIEUW: de resultaten van begeleiding

Beleidsarm of beleidsrijk: een continuüm! Per cliënt(groep) verschillend  mensen voor wie "Wmo-achtig werken" goed kan.  mensen voor wie je de bestaande begeleiding 1-op-1 moet continueren Verschilt in de tijd  Korte termijn: 2013  Middellange termijn: 2014 – 2015  Lange termijn: 2016 ev

De Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl Transitie & Transformatie ‘Landingsbaan’ voor de decentralisatie Bakens en uitgangspunten WNS. Opdrachtgever- en opdrachtnemerschap : Wat & Hoe Burger aan zet in en met eigen omgeving Meer collectieve arrangementen, meer informeel (+ ondersteuning) Kanteling / Het Gesprek: anders invullen compensatieplicht : van claimbeoordeling naar breder ‘onderzoek’ levensdomeinen + wederkerigheid. 28/05/2016

Van AWBZ naar Wmo Verschillende inkoopmogelijkheden voor de extramurale begeleiding Let op het eigen inkoopbeleid van gemeenten. Indien aanbesteden, dan kan de ‘2B-procedure’. Dit betekent meer lucht en ruimte voor aanbieders en gemeenten. Subsidiëren kan ook: maar weet dat bij resultaat/prestatie-afspraken: overeenkomst onder bezwaarlijke titel.

Waar staan we nu parlementair? AO Wmo – 28 september 2011 Wetsvoorstel: Uitbreiding compensatieplicht; ‘systeem’ toezicht IGZ; “kan”-bepaling PGB; Decentralisatie-uitkering; Specifieke groepen Initiatiefwetsvoorstellen Leijten (EK): 6 maart Behandeling wetswijziging 2 de Kamer: april/mei? 28/05/2016

Hoe nu verder? Transitie en transformatie. Ten minste de volgende lessen uit invoering Wmo: Les 1: Start tijdig! Les 2: Weet als gemeente wat je wilt! Het gaat om de politieke beleidsvisie; Les 3: Aanbieders, anticipeer op de wensen van uw opdrachtgever en ken uw kostprijs. Les 4: Voer de dialoog: stakeholders – maatschappelijk agenderen. Les 5: de beleidsafdeling en de afdeling inkoop moeten samen de ‘inkoop’ verzorgen;

Wat betekent dit? Visie Coalitieaanpak Gemeenten/ Aanbieders / Cliënten(organisaties)

Gegevensoverdracht Geanonimiseerde beleidsinformatie CIZ-monitor (Begeleiding in beeld) CAK (zie portal CAK) Zorgkantoren (Achmea) BJZ Informatie op cliëntniveau (medio juli) Motie Agema 2 fasen-aanpak  Fase 1: ‘passieve’ toestemming cliënt => ANW naar gemeente  Fase 2: ‘actieve’ toestemming cliënt => aanvullende info naar gemeente

Financiën Transitiekosten: Circa € 80 mln verdeeld over alle gemeenten (sept. circulaire 2011) Uitvoeringskosten: Structureel € 55 mln beschikbaar jeugd + begeleiding (begroting 2013) + vrijvallende uitvoeringskosten => onderzoek februari gereed. Macrobudget: Huidige bandbreedte: € 2,7 - € 3,1 mrd (incl korting 5%, excl indexering) Eind februari 2012 duidelijkheid over macrobudget 2013 Verdeelmodel begeleiding. Meicirculaire 2012 bekendmaking hoogte budget per gemeente voor 2013.

Het TransitieBureau

TransitieBureau van VWS en de VNG / gemeenten Doel: gemeenten, aanbieders en cliënten voorbereiden via: Informeren Faciliteren uitwisselen van goede aanpakken Hoe: samen aan de slag: coalitieaanpak! zwaartepunt lokaal/regionaal, geen landelijke blauwdrukken vernieuwing met behoud van het goede (continuüm)

Handreikingen en Factsheets Tijdspad voor gemeenten en aanbieders Aanbesteden en subsidiëren Cliëntgroepen AWBZ-begeleiding. Opdrachtgeverschap. Handreiking mededinging. Basisset verantwoording; Toegang tot de Wmo. Respijtzorg Vervoer. Mogelijkheden van vernieuwing in de Wmo; Format klantervaringsonderzoek

Inkoop / opdrachtgeverschap ‘Factsheet’ over subsidiëren / overeenkomsten Onderzoek naar mogelijkheden aanbesteding 2B-diensten Handreiking over opdrachtgeverschap – opdrachtnemerschap Inkoopmodellen Gemeentelijke samenwerking Keuzevrijheid cliënt Administratieve lasten Etc. Dynamisch en aan te vullen Bijeenkomsten in het land Wensen – Ideeën – Valkuilen - Tips? Laat ze vooral weten!

Vragen? Na vandaag nog vragen? Neem contact op telefoonnummer (maandag, dinsdag en donderdag) Blijf op de hoogte via de website: