gemeenteraad, de praktijk

Presentatie over: "gemeenteraad, de praktijk"— Transcript van de presentatie:

1 gemeenteraad, de praktijk
Cursus Politiek Actief, bijeenkomst 3 De gemeenteraad Anne Mulder oud-fractievoorzitter VVD Den Haag gemeenteraad, de praktijk

2 De gemeenteraad

3 Quizvraag: Wat zie je hier?

4 Hoe werkt een fractie? Fractievoorzitter Besluitvorming
Fractievergadering Portefeuille verdeling Fractiemedewerkers Fractiebudget Oppositie/coalitie relatie met ”eigen” wethouders Belangrijk: fractiedoelen en interne procedures

5 ”Softe” kant fractie Fractie thuishaven voor 4 jaar
3 maandagavonden per maand Soms lange vergadering Kost veel energie en stress als je niet oppast ”Met zulke vrienden heb je geen vijanden nodig” Ook informeel Afwijkend standpunt Teruggefloten Samenwerking

6 Aard van de raad Arena waar maatschappelijke en politieke conflicten op een beschaafde en ordentelijke wijze worden uitgevochten Verschillen tussen partijen zijn het uitgangspunt. Zonder meningsverschillen geen bestaansrecht. In het besluitvormingsproces lopen inhoud, macht en invloed steeds door elkaar heen

7

8 Spelregels nodig Raad kent geen hiërarchie
Daarom strikte vergaderorde nodig Dat verklaart formele vergaderorde ”Mijnheer de voorzitter!” Tip: lees reglement van orde (zijn de spelregels)

9

10 Zwaartepunt: bij raad of college?
Art 125 Grondwet: Aan het hoofd van de gemeente staat de gemeenteraad Art 169 gemeentewet: Het college en elk van zijn leden afzonderlijk zijn aan de raad verantwoording schuldig over het door het college gevoerde bestuur Echter, zwaartepunt ligt bij College Wethouders fulltime Groot en hoogopgeleid ambtenarenapparaat Initiatief (grotendeels) en uitvoering bij College ”De Raad” bestaat niet: verschillende fracties en die weer uit verschillende individuen Niet primaat maar ultimaat van de raad: raad heeft laatste woord

11 Af en toe tanden laten zien, dan weet college weer wie de baas is
Wie zich gedraagt als een wordt behandeld als …

12 Taken raadslid Volksvertegenwoordiger Kaderstellen
Art 7. De raad vertegenwoordigt de gehele bevolking van de gemeente Representatief stelsel Kaderstellen Bijv. de begroting Ruimte die de raad meegeeft bij opdracht aan het college Let op: Kaderstellen leidt eigen leven ”Raad gaat niet over details” = Klets! Strategische details leiden tot bijstelling hoofdlijnen bijv. stoeptegels

13 Taken raadslid vervolg
Controleren Bijvoorbeeld vragenrecht, enquêterecht Besluiten nemen en stemmen

14 Stukkenstroom Bijna alles in de raad wordt besproken aan de hand van een schriftelijk stuk Het gaat om de stukken die je niet krijgt en om wat niet in de stukken staat Laat je niet alleen leiden door stukken Niet alles lezen Beïnvloedbare en onbeïnvloedbare stukken Leer weggooien

15 Vooraf nadenken wat je wilt bereiken!
Middelen raad Vooraf nadenken wat je wilt bereiken! Vooruit denken! B&W heeft actieve informatieplicht (altijd discussie te veel, te weinig). ”U haalt er maar uit wat van belang is” Bellen/mailen ambtenaar of wethouder Verzoeken om informatie Schriftelijke vragen Mondelinge vragen Interpellatie

16 Middelen raad Raadsonderzoek Motie Hoorzitting
Maatschappelijke verkenning Amendement Initiatiefvoorstel Burgerinitiatief Referendum

17 (Schriftelijke) vraag
Informatie Waardeoordeel college Publiciteit Profilering Laten zien dat je een onderwerp belangrijk vindt Voor de voeten lopen Opbouwen dossier Het onderwerp claimen Tip: Vragen goed formuleren!

18 Mondelinge vraag Actuele zaak of onderwerp
Van te voren onderwerp aankondigen Goed inleiden: trek de aandacht Verschil interpellatie tov mondelinge vraag: Interpellatie zwaarder middel Raadslid mag motie indienen Meerderheid raad nodig voor het houden van een interpellatiedebat Geen commissiebehandeling

19 Enquete Zeer zwaar middel
Onder ede (oud)-ambtenaren en bestuurders horen Kost raadsleden veel tijd Commissie heeft neiging naar het optreden van zittende politici te kijken Bijna altijd schuldvraag aan de orde met als gevolg de vraag: welke koppen moeten rollen?

20 Hommeles in Tilburg rond Midi-theater
De Tilburgse enquête-commissie die onderzoek heeft gedaan naar de affaire rond het zogeheten Midi-theater (het Adje-theater in de volksmond) heeft zware kritiek op burgemeester Vreeman en de betrokken wethouders. De commissie noemt hun handelen “onzorgvuldig”, “onjuist” en “onvolledig”. Een en ander staat te lezen in de conclusies van het onderzoeksrapport, waar EenVandaag inzage in heeft gehad.

21 Motie Ieder lid kan een motie indienen Uitspraak van de raad
College bewegen tot actie of juist het nalaten daarvan Vragen om instemmening of afkeuring Schriftelijke en ondertekend indienen tijdens de raadsvergadering College geeft advies over motie: ontraden, ondersteuning beleid, overbodig, oordeel raad College kan motie naast zich neerleggen: wat dan?

22 Redenen motie indienen
Je wilt daadwerkelijk iets bereiken (meerderheid nodig!) Statement maken In verlegenheid brengen Bijzondere moties Treurnis Wantrouwen Afkeuring Art. 49 Gemeentewet: Indien een uitspraak van de raad inhoudende de opzegging van zijn vertrouwen in een wethouder er niet toe leidt dat de betrokken wethouder onmiddellijk ontslag neemt, kan de raad besluiten tot ontslag. Tip: motie kort houden

23 Motie Overwegingen (redenen van de motie)
Oproep (puntig, heler, uitvoerbaar) Steunverwerving (meerderheid nodig) Onderhandelingsruimte (vaak tekst veranderen om motie aangenomen te krijgen) Indienen (mede-ondertekenaars mag) Intrekken of aanhouden

24 Als motie te zwaar is Ontfutsel toezeggingen Termijn aan verbinden
Duidelijkhied over e inhoud van de toezegging Toezegging in de mond leggen ”Als u toezegt…dan kan mijn fractie instemmen”

25 Amendement Aanpassing van een voorstel
College verplicht een amendement uit te voeren Bij stemming meest verregaand amendement eerst

26 Initiatief Raadslid doet zelf een voorstel voor een verordening of beslissing Voorstel moet compleet zijn: Duidelijke aanleiding Probleemschets Oplossing Financiële consequenties Meerdere indieners mag Ambtelijke bijstand mogelijk Let op: veel werk, doen als het collge het niet zelf doet.

27 Let op: middelen worden bot
Niet te veel vragen en moties College maar ook pers nemen ze dan niet meer serieus College moet een beetje bang zijn voor de middelen van de raad

28 Frappez toujours

29 Resultaten bereiken Weet waarom je in de raad wilt
Denk na over je portefeuille Stel prioriteiten Diep het onderwerp uit Bouw netwerk op Zonder rel geen debat Blijven hameren: bij de begroting, via vragen, artikelen, enquetes etc.

30 Balans! Balans - 1/3 voor partij - 1/3 voor stad - 1/3 voor jezelf
Raad Werk Privé

31 Verwachtingen van de baan
Raadslid in een grote stad steekt 22 uur p/w in het raadswerk Kans 1 op 8 dat je de raadsperiode niet volledig uitdient Vergoeding ca. € 2100 p/m bruto (grote stad) Teleurstellingen: afhankelijkheid van partij, kiezer, landelijke trend, Rijksbeleid en compromissen

32

33

34 Een nieuwe fase voor Nelly Frijda
Namens de anti-Noord/Zuidlijnpartij Red Amsterdam belandde ze in de gemeenteraad. In haar eentje, met ruim 5400 voorkeurstemmen. “Het is reuze frustrerend. Ik krijg niks van de grond. Ik heb me sterk gemaakt om de Opstapper op één of andere manier te behouden. Voor toeristen en bejaarden is het een belangrijk vervoermiddel.”

35 Ne Jupiter quidem omnibus