Schoolbegeleider Basisonderwijs Regio Oost – Vlaanderen

Presentatie over: "Schoolbegeleider Basisonderwijs Regio Oost – Vlaanderen"— Transcript van de presentatie:

1 Schoolbegeleider Basisonderwijs Regio Oost – Vlaanderen
Al GOKkend/ ZORGend werken aan het beleidsvoerend vermogen van de basisschool! Woensdag 17 mei 2017 09.00 uur – uur Henk De Reviere Schoolbegeleider Basisonderwijs Regio Oost – Vlaanderen

2 Doelstellingen Het verschil inzien tussen Zorg en GOK;
inzien hoe men aan het gelijke onderwijskansenbeleid kan werken op school; uitingen van beleidsvoerend vermogen van een GOK - school kunnen herkennen; kunnen aangeven hoe het werken aan GOK leidt tot een verhoging van het beleidsvoerend vermogen van een school; kunnen aangeven welke interventies veeleer remmend werken op een verhoging van het beleidsvoerend vermogen; vanuit voorbeelden uit de eigen praktijk nagaan hoe je als directeur m.b.t. GOK het beleidsvoerend vermogen van een school verhoogt; uitingen van beleidsvoerend vermogen in fragmenten van een schooldoorlichtingsverslag kunnen herkennen; de negen pijlers van beleidsvoerend vermogen kunnen opsommen.

3 Bezinning: “Giving is the best communication”
Wat als… deze verkoper in Thailand… een leerkracht/zoco/ zorgjuf/ beleidsondersteuner/ directie…was geweest?

4 Vijftig jaar na vandaag doet het er
niet meer toe in wat voor auto je reed, in wat voor soort huis je woonde, hoeveel geld er op je bankrekening stond of hoe je kleren eruit zagen. maar de wereld is misschien iets beter geworden omdat jij belangrijk bent geweest in het leven van een leerling.

5 WERKEN AAN DE ONTPLOOIING VAN IEDER KIND, VANUIT BREDE ZORG
Gekaderd binnen OKB OPDRACHT 4

6 Aanpak afstemmen op specifieke onderwijs-behoeften van kinderen
Gelijke onderwijs-kansen creëren Omgaan met verschillen tussen kinderen

7 BELEID VOEREN rond GOK ( SWP) Decreet BaO art.47
1° de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat door het schoolbestuur voor de school wordt vastgelegd; 2°de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen; 3° de wijze waarop het leerproces van de leerlingen wordt beoordeeld en hoe daarover wordt gerapporteerd; 4° de voorzieningen in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap of die leer bedreigd zijn, inclusief de samenwerkingsvormen met andere scholen van gewoon en/of buitengewoon onderwijs; wijziging 5° de wijze waarop de school via haar zorg- en gelijke onderwijskansenBELEID werkt aan de optimale leer- en ontwikkelingskansen van al haar leerlingen.

8 Beleid volgens Wikipedia
“Beleid is het stellen van doelen, middelen en een tijdpad in onderlinge samenhang. Liefst zijn plaats en tijd omschreven. Onder beleid wordt dus verstaan het aangeven van de richting en de middelen waarmee men gestelde organisatiedoelen wil gaan realiseren.”

9 gelijke onderwijskansen-beleid
AANDACHT !! zorg gelijke onderwijskansen-beleid leerproblemen & - stoornissen socio-economische status = achtergrond verankering in het schoolwerkplan : inspanningsverplichting voor elke school !

10 gelijke onderwijskansen-beleid
AANDACHT !! zorg gelijke onderwijskansen-beleid

11 Spiraal van armoede

12 45% 35% 20% SES-lestijden Opleidingsniveau moeder Thuistaal
Omkadering - werkingsbudget 20% Schooltoelage Buurt

13 De schooldoorlichting
het kwaliteitsdecreet  elke school is ervoor verantwoordelijk kwaliteitsonderwijs te verstrekken door : onderwijsreglementering te respecteren  decretale bepalingen m.b.t. - ontwikkelingsdoelen en eindtermen erkenningsvoorwaarden subsidiëringsvoorwaarden te beschikken over voldoende beleidsvoerend vermogen een eigen kwaliteitszorgsysteem te hanteren Gevolg : SDL als kwaliteitsonderzoek en kwaliteitsstimulans

14 Onderwijsspiegel 2015 (Blz. 79)
“De kwaliteit van het GOK-beleid staat of valt met het beleidsvoerend vermogen van de school en met de integratie van het GOK-beleid in de globale schoolwerking.”

15 Zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid in het gewoon basisonderwijs (blz. 83)
Aanbeveling voor de scholen Bepaal met het schoolteam concrete korte- en/of langetermijndoelen en evalueer samen geregeld de effecten van de acties. Kijk over de muren van je eigen school. Wissel ervaringen uit met andere scholen en laat je inspireren door voorbeelden van goede praktijk. Integreer het zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid in de hele schoolwerking.

16 NIEUW ! Geen opgelegde thema’s meer Geen apart actieplan
Geen verplichting om een driejarige cyclus te draaien Geen leidraad voor scholen en aldus vrije invulling. Reguliere inspectie neemt in een focus gelijke onderwijskansen mee

17 Hoe kijkt de inspectie naar het schoolfunctioneren?
CONTEXT INPUT PROCES OUTPUT Het CIPO - kader

18 Context - input “Het zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid van de school is gebaseerd op de analyse van data en brengt de noden van alle leerlingen en in het bijzonder de leerlingen die SES-lestijden genereren in kaart.” ( – Andere opdrachten – GOK – controles)

19 Onderzoeksinstrument zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid
Context & input Retentiviteit Doelgerichtheid Ondersteuning Doeltreffendheid Ontwikkeling

20 ROK/TOK vanaf 1 januari 2018

21 Beleidsvoerend vermogen van de school
De wijze waarop een school omgaat met gelijke onderwijskansenbeleid hangt in grote mate af van haar beleidsvoerend vermogen. Het beleidsvoerend vermogen van scholen vergroten in de GOK – werking = scholen leren omgaan met de kwaliteitscirkel GOK

22 Kwaliteitscirkel GOK Lln. Is er beweging ? 6.Effect? Lkr. School
21 - 10 2003 zelfevaluatie GOK 2 Kwaliteitscirkel GOK 1.Leerlingen 8. Kansengelijkheid 2. Kwaliteit onderwijs 3. GOK doelstellingen 4. GOK acties 5. Acties uitgevoerd ? 7. Kwaliteit verhoogd ? Lln. Lkr. School Is er beweging ? Effect?

23 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

24 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

25

26 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

27

28 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

29

30 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

31

32 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

33

34 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

35

36 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

37

38 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

39 Schema harde en zachte evaluatie

40

41 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

42

43 Kijken naar leerwinst

44 INSPIRATIE VOOR GOK-ers…
>DPB > Basisonderwijs > Leergebieden > GOK

45

46 Andere inspiratiebronnen…
vorming.cego.be/

47 WERKEN AAN DE SCHOOL ALS GEMEENSCHAP EN ALS ORGANISATIE
BVV OKB OPDRACHT 5

48 De school investeert in haar beleidsvoerend vermogen opdat het leren van ELKE leerling én het welbevinden van IEDER personeelslid zou bevorderd worden. = zorgen voor een goed georganiseerde pedagogische gemeenschap! Ze doet dat doorheen negen pijlers.

49 Beleidsvoerend vermogen
1. Visie en doelgerichtheid 4. Responsief vermogen 7. Professio- nalisering van het team 8. Verantwoordelijk- heden en leiding 5. Reflectie en zelfevaluatie 2. Hoge Betrokkenheid 3. Samenwerken 6. Zorg voor vernieuwings- proces 9. Het leren van de leerling

50 “Beleidsvoerend vermogen verwijst naar de capaciteiten van de school om haar geboden beleidsruimte zo te gebruiken dat de leerlingen op school er beter van worden. Het gaat over capaciteiten om verbeteringen te plannen, uit te voeren en te evalueren.” (Jan Saveyn )

51 1. VISIE EN DOELGERICHTHEID
of De school werkt vanuit een duidelijke visie.

52 HOGE BETROKKENHEID of Er is een hoge betrokkenheid van de verschillende participanten (directie, leerkrachten, leerlingen, ouders, CLB, externe hulpverleners) op de school.

53 Er is het vermogen en de wil
SAMENWERKEN of Er is het vermogen en de wil om samen te werken.

54 RESPONSIEF VERMOGEN of
De school heeft aandacht voor wat de ouders en de maatschappij verwachten. Daadwerkelijke keuzes kunnen verantwoord worden.

55 5. REFLECTIE EN ZELFEVALUATIE
of De school kijkt kritisch naar haar eigen werking en stuurt zo nodig bij.

56 ZORG VOOR VERNIEUWINGSPROCES
of De school hecht belang aan de lange weg van introduceren, uitproberen, verbeteren, evalueren.

57 De school wil haar mensen sterker maken.
PROFESSIONALISERING VAN HET TEAM of De school wil haar mensen sterker maken.

58 Iedereen op de school weet wat van hem of haar wordt verwacht.
8. VERANTWOORDELIJK- HEDEN EN LEIDING of Iedereen op de school weet wat van hem of haar wordt verwacht.

59 9. HET LEREN VAN DE LEERLINGEN of
Het beleid van de school is er op gericht dat de leerlingen er beter van worden.

60 Groepsopdracht: 9 kenmerken en cartoons van BVV
Welke cartoon past bij welke kenmerk? Beargumenteer in jullie groepje jullie keuze.

61 1. VISIE EN DOELGERICHTHEID
of De school werkt vanuit een duidelijke visie.

62

63 HOGE BETROKKENHEID of Er is een hoge betrokkenheid van de verschillende participanten (directie, leerkrachten, leerlingen, ouders, CLB, externe hulpverleners) op de school.

64

65 Er is het vermogen en de wil
SAMENWERKEN of Er is het vermogen en de wil om samen te werken.

66

67 RESPONSIEF VERMOGEN of
De school heeft aandacht voor wat de ouders en de maatschappij verwachten. Daadwerkelijke keuzes kunnen verantwoord worden.

68

69 5. REFLECTIE EN ZELFEVALUATIE
of De school kijkt kritisch naar haar eigen werking en stuurt zo nodig bij.

70

71 ZORG VOOR VERNIEUWINGSPROCES
of De school hecht belang aan de lange weg van introduceren, uitproberen, verbeteren, evalueren.

72

73 De school wil haar mensen sterker maken.
PROFESSIONALISERING VAN HET TEAM of De school wil haar mensen sterker maken.

74

75 Iedereen op de school weet wat van hem of haar wordt verwacht.
8. VERANTWOORDELIJK- HEDEN EN LEIDING of Iedereen op de school weet wat van hem of haar wordt verwacht.

76

77 9. HET LEREN VAN DE LEERLINGEN of
Het beleid van de school is er op gericht dat de leerlingen er beter van worden.

78

79 GOK ZORG BVV

80 Individueel werkmoment in twee fasen (1)
Eerste fase: Het verhaal analyseren op kenmerken van BVV in de schoolwerking (linkerhelft van het document)

81 Vier kenmerken van BVV De werking van de school is geïnspireerd door een duidelijke visie op de opdracht van de school (= VISIE EN DOELGERICHTHEID) (GEEL) Er is een hoge betrokkenheid van de verschillende geledingen van de school (= HOGE BETROKKENHEID) (BLAUW) De school is in staat om met haar omgeving te communiceren en ze heeft een hoog responsief vermogen (= RESPONSIEF VERMOGEN) (ROOD) De school heeft de capaciteit ontwikkeld om over haar eigen werking te reflecteren en om daarbij aansluitend haar werking bij te sturen (= REFLECTIE EN ZELFEVALUATIE) (GROEN)

82 Individueel werkmoment in twee fasen (2)
Tweede fase: Het verhaal analyseren met aandacht voor de interventies van de directeur op de ontwikkeling van BVV. “Leidt wat de directeur doet, tot een groter BVV van de school of remmen zijn interventies dat groeien veeleer af?” (rechterhelft van het document)

83 Groepsgesprek in drie rondes
Eerste ronde: uitwisselen van de kenmerken van BVV (linkerhelft van het document) Tweede ronde: bespreken van de interventies van directeur (rechterhelft van het document) “Werkten die positief of negatief in op het BVV van de school?” Derde ronde: reflecties op de eigen praktijk als directeur - Kan je aan de hand van concrete voorbeelden uit je eigen school aangeven hoe je je school in BVV liet groeien? - Welke inbreng van jou als directeur was daarbij cruciaal? Wat deed je? Wat deed je beter niet en wat zou je nooit herdoen?

84 De school en de 9 pijlers van beleidsvoerend vermogen

85 Opdracht Hoe kan een school al GOKkend werken aan haar beleidsvoerend vermogen? Plaats de juiste pijler bij de juiste opsomming van voorbeelden.

86 7. PROFESSIONALISERING VAN HET TEAM
De school koppelt het nascholingsplan aan de prioriteiten van het GOK – beleid. De school betrekt het CLB in haar GOK – werking. De school behoort tot een netwerk van scholen die bereid zijn tot uitwisseling van nieuwe ideeën. De school doet een beroep op nascholingsinstanties. De school doet een beroep op de pedagogische begeleidingsdienst. Op school ondersteunen de leerkrachten elkaar (op formele en informele wijze) in hun professionele ontwikkeling. Nieuwe teamleden worden wegwijs gemaakt in de GOK-werking van de school. Op de personeelsvergadering is er ruimte voor het samen uitwerken van GOK-acties. Er is structureel GOK-overleg tussen/met collega’s.

87 9. HET LEREN VAN DE LEERLINGEN
De school focust zich op het meer kansen geven aan alle leerlingen! De school vertrekt vanuit de noden van de kinderen. De school houdt de beoogde effecten naar de kinderen toe in de gaten. De directeur en het schoolteam zijn in staat en bereid om de kwaliteit van hun werk te toetsen aan de resultaten die ze bij hun leerlingen vaststellen. En ze kunnen hun beleidsbeslissingen op basis van die resultaten bijsturen. De school focust vooral op fase 0 van het zorgcontinuüm. De school houdt rekening met de sociaal – economische context van de leerlingen.

88 5. REFLECTIE EN ZELFEVALUATIE
De school hanteert structureel ingebouwde evaluatiemomenten. Op school zijn actie en reflectie met elkaar verweven. De zelfevaluatie GOK gebeurt voldoende kwaliteitsvol op het niveau van de leerling, de leerkracht en de school. Op school weet men de informatie die de zelfevaluatie oplevert, consequent aan te wenden voor het plannen van verbeteracties of voor het borgen van wat goed werkt.

89 4. RESPONSIEF VERMOGEN De school kan haar keuze verantwoorden waarop de middelen en SES-lestijden aangewend worden. De school communiceert haar GOK – beleid via het schoolkrantje, nieuwsbrieven, website, info – momenten,… De school staat open voor zaken van buitenaf maar sluit zich ook af als het GOK – beleid in gedrang komt. De school stelt elk schooljaar prioriteiten in het GOK – beleid. Het schoolteam is in staat om vernieuwingen op hun haalbaarheid (o.a. de feitelijke draagkracht van het team) te beoordelen. De afspraken rond het GOK-beleid zijn transparant opgenomen in het schoolwerkplan.

90 2. HOGE BETROKKENHEID Het schoolteam draagt het GOK – beleid en geeft deze mee vorm. Er is sprake van een gedeeld en stimulerend leiderschap. Iedere leerkracht is GOK – leerkracht. GOK is een vast agendapunt op de personeelsvergadering. Er is sprake van participatieve besluitvorming. De school maakt werk van een goed systeem van interne communicatie. De directeur stimuleert initiatieven in verband met onderwijsvernieuwing en – verbetering en volgt die ook op.

91 8. VERANTWOORDELIJKHEDEN EN LEIDING
In de school is het duidelijk wie voor welke aspecten van het GOK – beleid verantwoordelijk is (directeur, zorgleerkracht, klastitularis, CLB, de leerkracht die de SES - lestijden invult…). De directeur neemt de opdrachten van de personeelsleden in een geïndividualiseerde functiebeschrijving op. De klastitularis blijft de spilfiguur in het zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid De leerkracht die de SES - lestijden invult, probeert niet de draaglast van de klastitularis te verlichten, maar juist de draagkracht te vergroten. De school zorgt voor continuïteit in de GOK – werking.

92 3. SAMENWERKEN Men maakt samen school: samen werken, samen zoeken, samen overleggen, samen van en met elkaar leren,… De school ziet in dat gelijke kansenonderwijs een opdracht is voor alle schoolbetrokkenen, elk individueel teamlid. De school heeft structureel vastgelegde GOK/zorgteamvergaderingen. Het ontwikkelen en opvolgen van vernieuwingsthema’s wordt ondersteund door werkgroepen van gemotiveerde leerkrachten. Ook op het niveau van de scholengemeenschap wordt voor de GOK-werking samengewerkt. De ouders worden betrokken bij de uitvoering van het gelijke onderwijskansenbeleid.

93 6. ZORG VOOR VERNIEUWINGSGPROCES
De school formuleert de GOK – doelstellingen “SMART”. De school adopteert de GOK – doelstellingen niet overhaast en voert ze ook niet te snel af. De school hanteert het GOK – beleid flexibel. De school stuurt de GOK – werking bij als ze ziet dat men de doelstellingen niet haalt. De gekozen GOK – actiepunten hebben een blijvend en structureel karakter op school. De school weet op welke wijze ze de inhoudelijke noden rond GOK op het spoor komt.

94 1. VISIE EN DOELGERICHTHEID
Het schoolteam baseert zijn zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid op de analyse van data en brengt de noden van alle leerlingen in kaart. Het schoolteam heeft een duidelijke visie over de wijze waarop het zijn zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid vorm wil geven. Het schoolteam organiseert de acties sterk vanuit operationele doelen die aansluiten bij de noden van de leerlingen. De school formuleert concrete doelstellingen op niveau van leerlingen, leerkrachten én school. De school gebruikt de SES - lestijden om haar vooropgestelde doelstellingen GOK te realiseren. Het gelijke kansenonderwijs op school kadert binnen de “brede zorg”. Het denken over ‘omgaan met kansarmoede’ binnen de school wordt gestimuleerd, versterkt en ingebed.

95 Opdracht Uitingen van beleidsvoerend vermogen in fragmenten van een schooldoorlichtingsverslag kunnen herkennen. Plaats de pijler(s) van beleidsvoerend vermogen bij de fragmenten van het schooldoorlichtingsverslag.

96 van beleidsvoerend vermogen
Toets! Samen de negen pijlers van beleidsvoerend vermogen opsommen.

97 Andere geïnteresseerden?
Directies, beleidsondersteuners, zoco’s, zorgjuffen, leerkrachten in SES – lestijden, leerkrachten… vrijdag 15 december uur tot uur Infosessie GOK DOB, Gent (Tuinzaal)

98 Het Piet Huysentruyt-moment
Het verschil inzien tussen Zorg en GOK; inzien hoe men aan het gelijke onderwijskansenbeleid kan werken op school; uitingen van beleidsvoerend vermogen van een GOK - school kunnen herkennen; kunnen aangeven hoe het werken aan GOK leidt tot een verhoging van het beleidsvoerend vermogen van een school; kunnen aangeven welke interventies veeleer remmend werken op een verhoging van het beleidsvoerend vermogen; vanuit voorbeelden uit de eigen praktijk nagaan hoe je als directeur m.b.t. GOK het beleidsvoerend vermogen van een school verhoogt; uitingen van beleidsvoerend vermogen in fragmenten van een schooldoorlichtingsverslag kunnen herkennen; de negen pijlers van beleidsvoerend vermogen kunnen opsommen.