Discriminatie op grond van geslacht

Presentatie over: "Discriminatie op grond van geslacht"— Transcript van de presentatie:

1 Discriminatie op grond van geslacht
Liesbet Stevens Adjunct-directeur Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen

2 Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
2002 Onafhankelijke overheidsinstelling Opdracht: Gelijkheid vrouwen en mannen beschermen en bevorderen Discriminatie en ongelijkheid op grond van geslacht, zwangerschap en moederschap bestrijden Gender mainstreaming stimuleren

3 Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
Juridische bijstand Onderzoeken Aanbevelingen en adviezen Sensibilisering

4 Juridische bijstand Eerstelijnsdienst = eerste aanspreekpunt voor de burger en/of mogelijk slachtoffer Gratis nummer : 0800/ (optie 1) snel informeren doorverwijzen naar juiste instantie als niet bevoegd registratie en samenstellen dossier

5 Juridische bijstand Tweedelijnsdienst = klachtenbehandeling
bemiddelen, adviseren, slachtoffer bijstaan en informeren andere partij aanschrijven analyse afsluiten/ingebrekestelling/bijkomende informatie opvragen bemiddeling afsluiten/in rechte optreden (nooit zonder toestemming slachtoffer en enkel indien bemiddeling faalt)

6 Genderwet Directe discriminatie Indirecte discriminatie
Direct onderscheid op grond van het geslacht (of een beschermd criterium) dat niet gerechtvaardigd kan worden. De situatie die zich voordoet wanneer iemand ongunstiger dan een ander in een vergelijkbare situatie behandeld wordt, is of zou worden behandeld op grond van het geslacht. Directe discriminatie Indirecte discriminatie ontstaat wanneer een ogenschijnlijk neutrale bepaling, criterium of praktijk tot een bijzonder nadeel voor personen van een bepaald geslacht kan leiden. Indirecte discriminatie Elke handelwijze die erin bestaat wie ook opdracht te geven om een persoon, een groep, een gemeenschap of een van hun leden te discrimineren op grond van geslacht, Opdracht tot discrimineren Bij voorbeeld : promotie, bonus afhankelijk van de prestaties , evaluatie, opleiding , sollicitatiegesprek

7 Genderwet Intimidatie Seksuele intimidatie Seksisme
Ongewenst gedrag dat met het geslacht verband houdt, en tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast en een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd. Intimidatie Wanneer zich enige vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie voordoet met als doel of gevolg dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd. Seksuele intimidatie Seksisme omvat elk gebaar of handeling die, in publieke omstandigheden, klaarblijkelijk bedoeld is om minachting uit te drukken jegens een persoon wegens zijn geslacht, of deze, om dezelfde reden, als minderwaardig te beschouwen of te reduceren tot diens geslachtelijke dimensie en die een ernstige aantasting van de waardigheid van deze persoon tot gevolg heeft. Seksisme

8 Casussen Aanwerving Kennisgeving zwangerschap
Indirecte vormen van discriminatie Niet-naleving arbeidswetgeving Terugkeer na zwangerschap Einde werkrelatie

9 Aanwerving Tijdens een sollicitatiegesprek vraagt een HR-medewerker aan de kandidate of zij nog iets te melden heeft. Hierop antwoordt de kandidate eerlijk dat zij 20 weken zwanger is. De HR-medewerker zei dat dit voor haar geen probleem vormt, maar dat dit een probleem kan zijn als de kandidate net in zwangerschapsverlof gaat op het moment dat het departement met iemand van start wil gaan..

10 Aanwerving Een werkneemster doorloopt alle stadia van de selectieprocedure maar krijgt te horen dat ze uiteindelijk niet is weerhouden. De werkgever maakt duidelijk dat hij het in vraag stelt hoe een moeder van drie haar gezin met de job zou kunnen combineren. Er wordt verwezen naar een voorval tijdens de laatste etappe van de sollicitatieprocedure. De vrouw werd ingelicht dat ze tussen een bepaald uur een telefoontje zou krijgen. Toen zij echter lieten weten dat zij pas na 16u zouden bellen, en buiten de afgesproken tijd, liet zij weten dat dit voor haar moeilijk lag omdat zij haar kinderen moest ophalen van school en geen oppas voorzien had. “Een moeder van drie kinderen kan haar gezin niet combineren met haar job”

11 Aanwerving In principe mag tijdens de sollicitatie niet naar kinderwens of gezinssituatie gevraagd worden. Sollicitante mag bijgevolg zwangerschap verbergen en erover zwijgen én zelfs erover liegen (uitz. als er een risico is voor gezondheid van zwangere vrouw/ongeboren kind óf wanneer het gaat over een korte opdracht die enkel kan worden uitgevoerd tijdens de periode van zwangerschapsverlof); dit feit mag later niet tegen haar gebruikt worden (bv. bij een evaluatie) Stabiele relatie?

12 Aanwerving Er mag bij de beoordeling van een sollicitante geen rekening gehouden worden met haar eventuele zwangerschap.

13 Niet-naleving arbeidswetgeving
Gedurende haar eerste zwangerschap kon een werkneemster tijdens haar uren naar de gynaecoloog gaan mits een bewijsstuk hiervan voor te leggen. Haar gynaecoloog werkt enkel tussen 8 en 17 uur in het ziekenhuis. Nadat zij terug kwam uit zwangerschapsverlof heeft de werkgever haar gemeld dat, indien ze een tweede keer zwanger zou worden, zij een andere gynaecoloog moet zoeken die buiten de uren werkt of dat zij deze uren zal moet inhalen.

14 Niet-naleving arbeidswetgeving
Pre-natale consultaties De werkneemster heeft het recht om afwezig te blijven voor prenatale raadplegingen als deze niet buiten de werkuren kunnen plaatsvinden. Om recht op loon te hebben moet de werkneemster de werkgever wel op de hoogte brengen van de consultatie. Verbod op nachtarbeid Verbod op overuren Risico-analyse Individuele beschermingsmaatregelen Als een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) of het arbeidsreglement daarin voorziet of op verzoek van de werkgever, kan aan de werkneemster gevraagd worden om een medisch getuigschrift ter verantwoording van haar afwezigheid voor te leggen. Van de werkneemster eisen dat zij een dag vakantie neemt om op prenatale consultatie te gaan, is niet toegestaan. Veel vrouwen werken tijdens de zwangerschap. Sommige risico’s op de werkplek kunnen de gezondheid en veiligheid van jonge en aanstaande moeders en hun kinderen schade berokkenen.

15 Terugkeer na zwangerschap
Een werkneemster heeft als hoofdtaak het bezoeken en ondersteunen van lokale kantoren van haar werkgever en is dus regelmatig op de baan. De werkneemster was omwille van haar zwangerschap verschillende periodes afwezig om medische redenen. Tijdens één van deze periodes werd haar meegedeeld dat de werkgever omwille van de onzekerheid over haar toekomstige aanwezigheid minder op de baan zou moeten en in de plaats administratieve taken uit zou voeren op het hoofdkantoor. Een regel die volgens de werkgever tijdelijk zou zijn, tot na de bevalling. Enkele maanden na haar werkhervatting merkt de vrouw echter dat de aanvankelijke tijdelijke maatregel aan het verworden is tot een definitieve situatie. Ongewenste functieverandering ten gevolge van een zwangerschap

16 Terugkeer na zwangerschap
Wie na een zwangerschap of bevalling terugkeert naar de werkplek, heeft recht op haar ‘oude’ job of een job van gelijke waarde.

17 Niet-verlenging contract
Het contract van een verkoopster wordt niet verlengd na de bekendmaking van haar zwangerschap. Ze beschikt echter over twee getuigenverklaringen van collega’s waaruit volgens de rechter onomwonden blijkt dat er geen nieuw contract werd aangeboden omwille van de zwangerschap van de werkneemster. De tegenargumenten van de werkgever die aanhaalt dat de werkneemster niet goed presteert, kunnen de rechtbank niet overtuigen. De werkgever wordt veroordeeld tot een schadevergoeding.

18 Niet-verlenging contract
Niet toegelaten om bij een niet-verlenging van een contract rekening te houden met zwangere toestand, want is rekening houden met zwangerschap bij aanwerving, wat verboden is benadrukken zelfs wanneer contract bepaalde duur maar half kan worden uitgevoerd mag er geen rekening mee worden gehouden (immers -> max vier contracten bepaalde duur voor meer dan drie maanden in periode van 2 jaar om contract onbepaalde duur te krijgen indien onafgebroken contracten, door onderbreking contracten moet men opnieuw vanaf nul opbouwen)

19 Ontslag Een werkneemster wordt kort nadat zij in dienst trad bij een klein bedrijf onverwachts zwanger. Ze brengt de werkgever hier mondeling van op de hoogte, maar enkele dagen later krijgt ze haar ontslag. De werkgever laat mondeling weten dat ze iemand nodig hebben die voltijds en volledig beschikbaar is gedurende de volgende maanden. Ze hadden in het verleden nare ervaringen gehad met werkneemsters die lang afwezig waren door hun zwangerschap. Ontslag na bekendmaking zwangerschap

20 Ontslag Een zwangere werkneemster overhandigt een attest aan de werkgever om deze van haar zwangerschap op de hoogte te brengen. Twee dagen later krijgt ze een negatieve evaluatie: na negen jaar dienst voldoet ze niet langer aan de functiebeschrijving. Zes dagen later wordt zij ontslagen. Aangezien er een discussie ontstaat over de motieven van het ontslag stelt de werkgever voor dat de werkneemster een overeenkomst zou ondertekenen waarin de beëindigingsmodaliteiten van het ontslag zouden worden vastgelegd. De werkneemster schakelt het Instituut in om advies in te winnen over dit voorstel. Een eerste negatieve evaluatie tijdens een zwangerschap

21 Ontslag Een werkneemster ondervindt moeilijkheden om zwanger te worden. Een ivf-behandeling wordt opgestart en deze procedures vereisen verschillende opeenvolgende doktersafspraken. Wanneer de vrouw meedeelt dat ze zwanger is, wordt ze ingelicht dat ze wordt ontslagen. Op de C4 stond dat het ontslag ten gevolge is van discontinuïteit. Afwezigheid door ivf-behandelingen leidt tot ontslag

22 Ontslag Vanaf melding zwangerschap: ontslag enkel mogelijk om redenen los van de zwangerschap Veel drogredenen: opeens slechte evaluaties, reorganisatie van de dienst maar slechts 1 ontslag, economische moeilijkheden maar geen duidelijke reden waarom zwangere ontslagen wordt, … Sanctie: 6 maanden brutoloon omwille van ontslag tijdens beschermde periode + 6 maanden brutoloon omwille van discriminatie

23 Bedankt voor uw aandacht