Toezicht op governance: waar draait het om en paralellen tussen de mediasector en de financiële sector Wijnand Nuijts – Manager toezicht Governance Gedrag & Cultuur

In het kort Good governance en het belang van integriteit krijgen zowel in de financiële als in de mediasector steeds meer aandacht. De nadruk op het publieke belang is hierbij een belangrijke driver. Maatschappelijke stakeholders stellen steeds hogere eisen. Dit leidt tot allerlei vragen: Hoe kunnen we goed bestuur bevorderen? Gaan we daarbij uit van vertrouwen of controle? Hoe verhoudt de eigen verantwoordelijkheid van de sector zich tot die van het toezicht? Welke lessen zijn uit andere sectoren te trekken? 2

Vergelijking financiële en mediasector 3 ElementenFinanciële sector Mediasector Complexiteit Private instellingen met een publieke taak Gereguleerde activiteit Toenemende eisen van stakeholders (publiek en politiek) Nadruk op evenwichtige belangenafweging en houdbaarheid lange termijn Integriteit bepaalt reputatie Publieke financiering

Belang van governance: middel geen doel Ook al zijn financiële en publieke media-instellingen private organisaties, van hen wordt verwacht het maatschappelijk belang c.q. de belangen van de diverse stakeholders te dienen. Governance, integriteit en goed risicobeheer zijn hierbij belangrijke hulpmiddelen. Zij zijn middel en geen doel op zich! Het gaat dus niet (alleen) om de vraag of de inrichting aan de wettelijke minimum-vereisten voldoet. Het gaat erom of de inrichting de organisatie in staat stelt haar taken en – strategische en operationele - doelstellingen op een duurzame, kwalitatief goede en integere manier te realiseren. 4

Balanceren tussen meerdere belangen 5 Eigen missie en strategie Duurzaamheid, integriteit en kwaliteit Publieke en private verwachtingen en belangen Het draait om een “geloofwaardige”, duurzame en kwalitatief goede uitoefening van de (publieke) taak. Cruciaal daarbij is een gedegen besluitvormingsproces waarin – vaak tegengestelde – publieke en private belangen zorgvuldig en in het licht van de eigen missie en strategie tegen elkaar worden afgewogen. Kern: zorgvuldige belangenafweging door middel van een goed besluitvormingsproces

Goede besluitvorming: goed proces én constructief gedrag. Bestuur en intern toezicht Werkend vanuit een heldere en realistische strategische visie; Geschiktheid: kennis én vaardigheden; Heldere onderlinge rolverdeling (en afspraken daarover die periodiek worden heroverwogen). Een goed gestructureerd proces, waarin plaats is voor i) probleemidentificatie, ii) informatievergaring, iii) genereren van besluitvormingsopties, iv) bespreken van die opties in termen van risico’s en kansen, v) het maken van de keuze. T.a.v. afweging van belangen stakeholders is van belang dat deze worden geïdentificeerd, zichtbaar gemaakt en besproken. Gedrag concentreert zich rondom constructieve tegenspraak, die bewust moet worden georganiseerd. De voorzitter heeft hier een belangrijke faciliterende rol. Tegenspraak gaat niet alleen om kunnen geven, maar misschien meer nog om kunnen ontvangen. Ook tegenspraak is geen doel op zich: het gaat om het creëren van gedeelde beelden over het “wat” en het “hoe”!

Conclusie Werken vanuit een heldere en realistische strategische visie. Strategische insteek van governance is te prefereren boven een compliance gerichte benadering: middel, geen doel. Goede besluitvorming gericht op kwaliteit, duurzaamheid, integriteit en het “verzoenen” van diverse belangen is cruciaal.