10 krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs 11-12-2015 10 krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs

Strategische verkenning VLOR 11-12-2015 Strategische verkenning VLOR De eigenheid van het basisonderwijs Missie en troeven van het basisonderwijs in Vlaanderen

Hoe ontstaan? Masterplan hervorming SO 11-12-2015 Masterplan hervorming SO Zorgen voor een vlotte doorstroming van BaO naar SO Beleidsnota onderwijs 2014-2019 Het lager onderwijs naar waarde schatten met de focus op algemene vorming Vlor Advies op eigen initiatief

Strategische verkenningen 11-12-2015 Uitdiepen van een bepaald thema en er de verschillende dimensies van in kaart brengen. is een rapport aan de Vlor en bevat geen standpunten die de raad binden. Uit een verkenning kan een advies ontstaan, maar dat is niet noodzakelijk zo.

Hoe komt een verkenning tot stand? 11-12-2015 een denkgroep schrijft een vraagstelling uit (onderwerp in kaart) voorleggen vraagstelling aan deskundigen deskundigen formuleren een geschreven bijdrage voorleggen van bijdrage aan deskundigen op seminarie deskundigen formuleren een platformtekst Artikelen van deskundigen + synthese van denkgroep => publicatie in een boek Een denkgroep met mensen uit de betrokken sector of sectoren schrijft een vraagstelling uit waarin hij het onderwerp in kaart brengt en afbakent, Die vraagstelling wordt voorgelegd aan deskundigen in het thema of deelaspecten ervan, Zij formuleren vanuit hun specialisatie een geschreven bijdrage over één of meer aspecten van de vraagstelling. Tijdens een seminarie stellen de deskundigen hun bijdrage voor aan de leden van de denkgroep. De hele groep discussieert over de bijdrage van de deskundigen in functie van de vraagsteling. Nadien formuleren de deskundigen op basis van deze inbreng een artikel. De denkgroep maakt een synthese van de bijdragen van de deskundigen en de discussies tijdens het seminarie. De artikelen van de deskundigen en een synthese van de denkgroep worden samen gepubliceerd in een boek. De synthese is een verslag aan de Algemene Raad van de Vlor met een samenvatting van de belangrijkste aspecten die tijdens de verkenning aan bod kwamen.

Strategische verkenning 11-12-2015

De basisschool als fundament voor ontwikkelen en leren 11-12-2015 INHOUD Woord vooraf door Roland Vandenberghe Platformtekst • Inleiding: het basisonderwijs uitgedaagd tot analyse en reflectie • Eigenheid van het basisonderwijs: construct of werkelijkheid? • De basisschool beschikt over sterke troeven • Reflectiekader om het basisonderwijs toekomstgericht te versterken Bijdragen deskundigen Een historische kijk op de eigenheid van het basisonderwijs in Vlaanderen Marc Depaepe, hoogleraar Historische Pedagogiek KU Leuven Cognitieve, motorische en sociaal-emotionele ontwikkeling van basisschoolkinderen Annemie Desoete, hoogleraar Leerstoornissen UGent en Arteveldehogeschool Partnerschapsmodel met ouders en leerlingen: sterke troeven in het basisonderwijs Jan De Mets, medewerker Steunpunt Diversiteit en Leren, UGent Leren in het basisonderwijs. Over zelfregulering als fundament voor een leven lang leren Koen Lombaerts, hoofddocent Educatiewetenschappen VUB Pedagogische overwegingen over de eigenaardigheid van het basisonderwijs. Pleidooi voor een pedagogische benadering van de finaliteit Maarten Simons & Jan Masschelein, Laboratorium voor Educatie en Samenleving, KU Leuven Heterogeniteit en cohesie: het basisonderwijs legt sterke kaarten op tafel Piet Van Avermaet, directeur Steunpunt Diversiteit en Leren, UGent Allemaal gelijk en toch allemaal anders. Reflecties over schoolteam, schoolorganisatie en professionaliteit in het basisonderwijs Geert Kelchtermans, hoogleraar onderwijsvernieuwing en schoolontwikkeling KU Leuven Verslag focusgesprekken met leerlingen, ouders en schoolteams

10 fundamenten voor een sterk basisonderwijs Vlor advies 11-12-2015 10 fundamenten voor een sterk basisonderwijs

1 Een basisschool is een school op maat van kinderen 11-12-2015 1 Een basisschool is een school op maat van kinderen een basisschool werkt kind nabij en biedt geborgenheid Een basisschool werkt kindnabij en biedt geborgenheid. Dit principe is een cruciaal uitgangspunt in de organisatie van het onderwijslandschap. Het betekent dat de organisatie van het basisonderwijs op die wijze moet gebeuren dat basisscholen hun eigen doelstellingen en eigenheid nog beter gerealiseerd zien.

2 Een basisschool werkt ontwikkelingsgericht 11-12-2015 2 Een basisschool werkt ontwikkelingsgericht werkt aan alle ontwikkelingsdomeinen speelt in op de verscheidenheid in de ontwikkeling van kinderen. Het basisonderwijs werkt doelgericht opdat alle kinderen, ongeacht hun beginsituatie of leerpotentieel, zich optimaal ontwikkelen. Het basisonderwijs zet in op alle ontwikkelingsdomeinen en speelt in op de verscheidenheid in de ontwikkeling van kinderen.

3 Diversiteit als kracht 11-12-2015 3 Diversiteit als kracht een krachtige en heterogene leer- en leefomgeving voor alle leerlingen De basisschool biedt een krachtige en heterogene leer- en leefomgeving voor alle leerlingen. De school benut de diversiteit aan leerlingen op een positieve manier. Het basisonderwijs heeft belangrijke troeven om het spontane, nieuwsgierige, informele leren van alle kinderen te vervlechten in formeel leren.

4 Een geïntegreerde aanpak als fundament 11-12-2015 4 Een geïntegreerde aanpak als fundament drie manieren sprake van integratie: het kind en zijn brede persoonlijkheidsontwikkeling staan centraal, in het aanbod (leerstof) zijn inhouden uit de verschillende leergebieden verbonden met elkaar de groepsleraren zijn deskundig om inhouden uit alle leergebieden te structureren in een samenhangend onderwijsaanbod In het basisonderwijs is er op drie manieren sprake van integratie: (1) het kind en zijn brede persoonlijkheidsontwikkeling staan centraal, (2) in het aanbod (leerstof) zijn inhouden uit de verschillende leergebieden verbonden met elkaar en (3) de groepsleraren zijn deskundig om inhouden uit alle leergebieden te structureren in een samenhangend onderwijsaanbod. Door die geïntegreerde aanpak kunnen leraren kleuteronderwijs en lager onderwijs samen doelgericht, gedifferentieerd en gepersonaliseerd inspelen op leerbehoeften van alle kinderen.

5 Een lerend team dat verantwoordelijkheden deelt 11-12-2015 5 Een lerend team dat verantwoordelijkheden deelt teamleden delen verantwoordelijkheden zodat elk teamlid vanuit zijn identiteit mee vorm kan geven aan de basisschool. Teamleden in het basisonderwijs vertrekken vanuit een geïntegreerde basisopleiding. Tegelijkertijd hebben ze hun eigen talenten, interesses en competenties. Onderwijskundig leiderschap is gericht op het (bege)leiden van het basisschoolteam als een lerend team. Teamleden delen verantwoordelijkheden zodat elk teamlid vanuit zijn identiteit mee vorm kan geven aan de basisschool.

6 Het educatief partnerschap tussen school, leerling en ouder 11-12-2015 6 Het educatief partnerschap tussen school, leerling en ouder een goede communicatie tussen alle betrokkenen waardoor een gelijkgerichte visie groeit Investeren in het partnerschap tussen ouder, leerling en schoolteam loont. Kenmerkend voor het basisonderwijs is dat het vaak gaat om een langdurig partnerschap. De kracht van dit partnerschap ligt in een goede communicatie tussen alle betrokkenen waardoor een gelijkgerichte visie groeit. Dit kan preventief een antwoord bieden op opkomende problemen.

7 De basisschool en de buurt hebben elkaar veel te bieden 11-12-2015 7 De basisschool en de buurt hebben elkaar veel te bieden Verbondenheid met de buurt Verbreden van het sociale, culturele en economische weefsel De aanwezigheid van een basisschool zorgt voor maatschappelijke verbondenheid in de buurt. De basisschool heeft een fundamentele invloed op de buurt. De aanwezigheid van de buurt in de basisschool verbreedt het sociale, culturele en economische weefsel van alle betrokken partners. De buurt heeft dus ook een fundamentele invloed op de basisschool.

8 Het basisonderwijs zorgt voor een brede vorming 11-12-2015 8 Het basisonderwijs zorgt voor een brede vorming het basisonderwijs leert kinderen meer dan enkel rekenen, lezen en schrijven. Het basisonderwijs leert kinderen meer dan enkel rekenen, lezen en schrijven. Het vormt kinderen breed opdat zij leren functioneren in een complexe en snel evoluerende maatschappij. Het geeft kinderen de nodige bagage om zich te kunnen verhouden en bewegen in de gegeven realiteit en doet hen ook verder kijken dan de eigen leefwereld. Het basisonderwijs legt het fundament voor de vormende opdracht van onderwijs.

9 Investeren in het basisonderwijs rendeert 11-12-2015 9 Investeren in het basisonderwijs rendeert Scholen leveren een substantiële bijdrage aan de latere leeruitkomsten en de persoonlijke ontwikkeling van kinderen, en dus aan de gehele samenleving. Investeringen in het jonge kind zijn noodzakelijk. Ze leveren een substantiële bijdrage aan de latere leeruitkomsten en de persoonlijke ontwikkeling van kinderen, en dus aan de gehele samenleving. Zuiver economisch beschouwd is de opbrengst van investeringen in kinderen in het basisonderwijs veel groter dan van investeringen op latere leeftijd.

10 Meer dan een zaak van onderwijs alleen 11-12-2015 10 Meer dan een zaak van onderwijs alleen de brede persoonlijkheidsontwikkeling stopt niet aan de schoolpoort. flankerend beleid De basisschool is verantwoordelijk voor een brede basisvorming van alle kinderen. Maar de brede persoonlijkheidsontwikkeling stopt niet aan de schoolpoort. Brede basisvorming is dus geen zaak van onderwijs alleen. Alle beleidssectoren moeten meewerken, investeren en inspelen op het breed vormen van kinderen via onder meer flankerend beleid. Daarvoor is er bovenlokaal en lokaal samenwerking nodig tussen onderwijs en andere beleidsdomeinen.

WORKSHOPS 11-12-2015 Opdracht 1 : TOP 3 vanuit PPGO Opdracht 2: TOP 3 voor ondersteuning

10 krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs 1 Een basisschool is een school op maat van kinderen 2 Een basisschool werkt ontwikkelingsgericht 3 Diversiteit als kracht 4 Een geïntegreerde aanpak als fundament 5 Een lerend team dat verantwoordelijkheden deelt 6 Het educatief partnerschap tussen school, leerling en ouder 7 De basisschool en de buurt hebben elkaar veel te bieden 8 Het basisonderwijs zorgt voor een brede vorming 9 Investeren in het basisonderwijs rendeert 10 Meer dan een zaak van onderwijs alleen