DTD, mag het iets meer zijn? Onderwijs, de kennis voorbij – 17/11/2015

Inleiding Klimaatverandering, mondiale uitdaging Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Mag het iets meer zijn?

Klimaatverandering

DTD, mag het iets meer zijn? Welke acties?‘directe’ acties‘indirecte’ acties individuele acties collectieve acties

Duurzaamheids – Hoger - Lager Discussiemethodiek Stil staan bij dagelijkse keuzes die we maken Volgens het gewone HL-concept Ontstaan van discussie Bepalen welke groep een punt verdient Veel variaties mogelijk

- Discussietechnieken bv. Puppetdebattle Argumenten zoeken voor een stelling Op een goede manier debatteren

Klimaatverandering, mondiale uitdaging Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Mag het iets meer zijn?

Mondiale uitdagingen

complexe maatschappelijke kwesties effecten op systeemniveau effecten op lange termijn en ‘ver-van-ons-bed’ veel onvoorspelbaarheid, onzekerheid grenzen!  Meer leren?  Of anders leren?

Duurzame Ontwikkeling? Genoeg Voor altijd Voor iedereen

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Duurzame Ontwikkeling = genoeg, voor altijd, voor iedereen  EDO = leren denken over en werken aan een leefbare wereld, nu en in de toekomst, voor onszelf en voor anderen, hier en elders op de planeet  individuen en groepen uitrusten met competenties om bewuste keuzes te maken voor een leefbare wereld

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling

(Actiegerichte kennis, Jensen, 2002) Duurzaamheids- kwesties 1. het natuurkundige probleem en de effecten ervan (“wat?”) 2. de grondoorzaken (“waarom?”) 3. veranderingsstrategieën (“hoe?”) 4. visies op alternatieven (“waarheen?”) Nieuwe kennis en systeemdenken Nieuwe kennis Systeemdenken Perspectiefwisseling Waarden - Emoties

Bron: Wereldwijde uitstoot broeikasgassen Dodelijke slachtoffers klimaatverandering

Oefenen met modellen modellen Onderzoekscompetenties – Geïntegreerde proef

Nieuwe kennis - Systeemdenken Methodiek van de droogkast JENGA Denkspel en behendigheidsspel Maakt de “onzekerheid” inzichtelijk Illustreert de chaostheorie - complexiteit Gebruikt bij de educatieve activiteiten naar aanleiding van de tentoonstelling over milieu en gezondheid “ De wereld van Daly “ in het NMEC De Helix, Grimminge

JENGA

Systeemdenken Sterke verwevenheid van verschillende factoren: sociaal, economisch, cultureel, ecologisch, ethisch, technologisch, politiek,… Geïntegreerde benadering: deelaspecten niet los zien van elkaar Verbanden leggen

OorzaakProbleemGevolg Biodiversiteitsverlies

Systeemdenken Basisprincipes: bestudeer liever gehelen dan deelaspecten kijk eerder naar dynamische relaties dan naar lineaire oorzaak-gevolg-ketens schenk meer aandacht aan processen dan aan feiten streef liever naar het ontdekken van patronen dan naar het zoeken naar details

Causale lussen

Relatiecirkels - versterkte klimaatverandering S O WAARDOOR?

Relatiecirkels S O

Waardeontwikkeling Welke wereld voor de generaties na ons?

Waardeontwikkeling Keuzes maken: waarden en overtuigingen Waarden bespreekbaar maken en verduidelijken Nieuwe waarden Ervaringsgericht werken aan betekenisvolle thema’s Eigen waarden en overtuigingen confronteren met die van anderen Diversiteit = verrijking, geen drempel

- Filosoferen met kinderen - Stellingenspel: akkoord – niet akkoord - Toekomstdenken - Rollenspel - Discussietechnieken bv. Puppetdebattle Argumenten zoeken voor een stelling Op een goede manier debatteren

Omgaan met emoties

Gedragspatroongrafieken – emoties, WAT? en HOE?

Filosoferen Inleefactiviteit Drama Expressie Verhalend ontwerpen …

Omgaan met emoties Streven naar emotionele competentie: inzicht hebben in de eigen emoties en gevoelens inzicht hebben in emoties en gevoelens van anderen gevoelens betekenisvol kunnen uiten emoties kunnen reguleren emoties productief kunnen gebruiken, bijvoorbeeld bij het oplossen van problemen

Omgaan met emoties "Olielek in Golf van Mexico niet dicht voor december" Er ontsnapt dagelijks ook zes miljoen m³ gas en ineens is er sprake van tweede, nog groter lek 'BP-olie in zee breekt niet zo snel af als gehoopt'

Actiegerichtheid Persoonlijke ervaring  handelingsbekwaamheid Moed en engagement om zelf actie te ondernemen Niet om probleem op te lossen – wel om competenties te verwerven om als burger te participeren in de samenleving Actie ≠ om het even welke activiteit: doelbewust gekozen er wordt gereflecteerd gericht op zoeken naar oplossingen voor een specifiek probleem

Actiegerichtheid Hoe werken aan actiegerichtheid? (A. Kenis, 2009) Welke acties?

Actiegerichtheid Hoe werken aan actiegerichtheid? (A. Kenis, 2009) Welke acties?‘directe’ acties‘indirecte’ acties individuele acties recycleren vegetarisme Fair Trade kopen opiniebrieven lezingen spreekbeurt collectieve acties voedselteams klimaatwijken Wereldwinkel petities manifestaties debat organiseren

Actiegericht Wat als… Verhalend ontwerpen Brieven schrijven Wedstrijden Opdracht voor organisatie/bedrijf … Creativiteit is nodig:

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling

Verbreden = blikveld verruimen Verbinden = inzien en begrijpen van verbanden, patronen en onderlinge beïnvloeding Integreren = zoeken naar positieve synergie en anticiperen op systemische implicaties van acties

EDO in de nieuwe VOET

Context 4: Omgeving en DO  Participeren aan milieubeleid en milieuzorg op school  Herkennen in duurzaamheidsvraagstukken de verwevenheid tussen economische, sociale en ecologische aspecten en herkennen de invloed van techniek en beleid  Zoeken naar mogelijkheden om zelf duurzaam gebruik te maken van ruimte, grondstoffen, goederen, energie en vervoermiddelen  Zoeken naar duurzame oplossingen om de lokale en globale leefomgeving te beïnvloeden en te verbeteren  Tonen interesse en uiten hun appreciatie voor de natuur, het landschap en het cultureel erfgoed  Voelen de waarde aan van natuurbeleving en het genieten van de natuur

En in andere contexten Context 1: Lichamelijke gezondheid en veiligheid 3. Vinden evenwicht tussen werk, ontspanning, rust en beweging 5. Maken gezonde keuzes in hun dagelijkse voeding Context 2: Mentale gezondheid 6. Stellen zich weerbaar op Context 7: Sociorelationele ontwikkeling 9. Zoeken naar constructieve oplossingen voor conflicten

En in andere contexten Context 5: Politiek-juridische samenleving 3. Tonen het belang en dynamisch karakter aan van mensen- en kinderrechten 13. Geven voorbeelden die duidelijk maken hoe de mondialisering voordelen, problemen en conflicten inhoudt Context 6: Socio-economische samenleving 4. Hebben bij het kopen van goederen en het gebruiken van diensten zowel oog voor prijs-kwaliteit en duurzame ontwikkeling als voor de rechten van de consument 8. Geven kenmerken, mogelijke oorzaken en gevolgen van armoede aan Context 7: Socioculturele samenleving 7. Beschrijven de dynamiek in leef- en omgangsgewoonten, opinies, waarden en normen in eigen en andere sociale en culturele groepen

De uitdaging Genoeg, voor iedereen, voor altijd!