WE CARE FOR THOSE WHOM THE WORLD IS FORGETTING Dokters van de Wereld Nederland: Toegang tot de gezondheidszorg voor ongedocumenteerde migranten GGZ uitwisselingsbijeenkomst AzG-DvdW 3 september 2015 Annette Hoogerbrugge, Dokters van de Wereld

Universele Verklaring van de Rechten van de Mens [VN, 1948, art. 25] Everyone has the right to a standard of living adequate for the health and well-being of himself and of his family, including food, clothing, housing and medical care and necessary social services, and the right to security in the event of unemployment, sickness, disability, widowhood, old age or other lack of livelihood in circumstances beyond his control.

World Health Organisation Right to Health “Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.” “3 A, Q”: » Accessibility (geografisch, financieel toegankelijk) » Availability (fysieke instelling, middelen, diensten) » Acceptability (cultureel geschikte zorg, respect voor iedereen, medisch ethisch, geheimhouding) » Quality (protocollen, veilig, patiënt-georiënteerd)

Hoe is de zorg in Nederland georganiseerd ? » Zorginstituut Nederland; » Wanneer een migrant zorg niet kan betalen, kan de zorgverlener zijn behandeling declareren bij ZIN. » GGZ instellingen en individuele GGZ hulpverleners kunnen contract met ZIN afsluiten.

Commissie Klazinga (‘Arts en Vreemdeling’ 2007) 1. ‘Medisch noodzakelijke zorg’ dient … te worden gedefinieerd als ‘verantwoorde en passende medische zorg’. Deze zorg is doeltreffend en doelmatig, wordt patiëntgericht verleend en is afgestemd op de reële behoefte van de patiënt. (…)

Uitgangspunten DvdW-NL » Human rights-based, onafhankelijk, neutraal, transparant » Geen parallelle medische structuur, brug naar reguliere zorg » Bevorderen zelfredzaamheid client » Pleitbezorging gebaseerd op eigen bevindingen

Zorgrechtprogramma » Informatiespreekuur (A’dam 2, Den Haag 2) + landelijke helpdesk (info + bemiddeling, friendly network tandartsen, actieve toegeleiding naar huisartsen) Bezoeken van de vluchtgroepen » Empowerment en voorlichting groepen » Dataverzameling (patient-dbase, getuigenissen) » Medische zorg Vreemdelingendetentie » Pleitbezorging (monitoring niet verleende zorg, agendasetting politiek, publiek, zorgverleners)

Zorgrechtproject (uitbreiding 2015) » Mobiele individuele hulpverlening: inzet 2 Zorgbussen » Deskundigheidsbevordering (toekomstige) zorgverleners (i.s.m. IFMSA, Johannes Wier Stichting) » Structurele pleitbezorging (politiek, medische beroepsorganisaties, i.s.m. andere ngo’s)

Barrières - Client: angst, betalingsonmachtig, onvoldoende informatie, taal- en cultuurverschillen - Zorgverlener: onvoldoende informatie, taal- en cultuurverschillen, werkdruk - Context: bezuinigingen in zorg, streng vreemdelingenbeleid, nieuwe migratiestromen, samenleving afhoudend

Specifieke toegangsproblemen - Dekking waarborgfonds onvolledig (mondzorg volwassenen, fysiotherapie, hulpmiddelen, 5-euro maatregel medicatie) - Huisartszorg niet gegarandeerd - Zwangere vrouwen relatief laat in zorg - GGZ-instellingen moeilijk toegankelijk - Knelpunten rondom zorg in vreemdelingendetentie - Continuiteit van zorg in de asielketen »

Specifieke problematiek ongedocumenteerde migranten en de GGZ » Illegaliteit tast mentale weerbaarheid van mensen aan; trauma krijgt meer ruimte » Toekomstperspectief is onzeker » Gebrek aan specialistische zorg » Leefomstandigheden beperken het resultaat van de behandeling » Mensen komen vaak pas laat in zorg » Vluchtverhaal wordt door instanties vaak niet voor waar aangenomen » Route naar GGZ vaak onduidelijk voor huisartsen en andere hulpverleners

‘TIPS’ Bewust zijn van specifieke situatie van ongedocumenteerde migranten Kennis hebben van ZiN-waarborgfonds + lokale initiatieven Tijd nemen voor patiënt (cultuur/taalbarrière), incl. follow-up ‘Lasten’-verdeling in p.c.-gebied

Dank voor uw aandacht