Sonatas markies van Bradomín, “een lelijke, katholieke en sentimentele don Juan” markies van Bradomín, “een lelijke, katholieke en sentimentele don Juan” Verboden liefdes Verboden liefdes

«Sonata de primavera» Meest subtiele Sonata Meest subtiele Sonata Plaats: Italië Plaats: Italië Heiligschennis (María Rosario – klooster) Heiligschennis (María Rosario – klooster) Taal: geen precedenten in Spanje Taal: geen precedenten in Spanje Dood Dood

«Sonata de estío» Mexico Mexico Overspelige liefde en incest Overspelige liefde en incest (Niña Chole – dochter en geliefde van generaal Diego Bermudez) (Niña Chole – dochter en geliefde van generaal Diego Bermudez)

«Sonata de otoño» Galicië Galicië Overspelige liefde Overspelige liefde Concha – nicht van Bradomín Concha – nicht van Bradomín Liefde en dood Liefde en dood

«Sonata de invierno» Galicië Galicië Markies en dochter Markies en dochter Ouderdom van markies Ouderdom van markies

2 e etappe radicaler wat literatuur betreft radicaler wat literatuur betreft esperpento esperpento Spanje = “groteske misvorming van Europese samenleving” Spanje = “groteske misvorming van Europese samenleving”

Vervorming actuele Spaanse samenleving actuele Spaanse samenleving taalgebruik onveranderd taalgebruik onveranderd Nu: weerzinwekkende lelijkheid Nu: weerzinwekkende lelijkheid Alles is vervormd Alles is vervormd

Barokke stijl spelen met taal spelen met taal enorm rijk proza enorm rijk proza verschillende taalniveau’s verschillende taalniveau’s

nieuwe woorden en constructies nieuwe woorden en constructies mooie en lelijke versmelt mooie en lelijke versmelt  speciaal effect

XXe EEUW De generatie van 27 Cela en Laforet

De generatie van 27 Eclectische poëzie: Eclectische poëzie:  literaire traditie van Spanje  avant-garde tendensen  Persoonlijke selecties / experiment

Enkele namen –Vicente Aleixandre (existentiële poëzie) –Jorge Guillén (‘poesía pura’) –Rafael Alberti (sociale poëzie)

Nieuwe poëzie Grote rijkdom Grote rijkdom Vorm b.v.: zowel sonnet als vrij vers Vorm b.v.: zowel sonnet als vrij vers Praktijk Praktijk Begin: belang metafoor Begin: belang metafoor

Veranderingen Deshumanización (beginperiode) Deshumanización (beginperiode) Rehumanización (na Burgeroorlog) Rehumanización (na Burgeroorlog) Groep valt uiteen na burgeroorlog Groep valt uiteen na burgeroorlog

Leider Generatie van 27: Leider Generatie van 27: Federico García Lorca Federico García Lorca

Thematiek tegenstelling leven/dood tegenstelling leven/dood vrijheid/beperking vrijheid/beperking ongerealiseerd verlangen ongerealiseerd verlangen

Enkele werken Poëzie: o.a. Poëzie: o.a. –Romancero gitano –Poeta en Nueva York

Poeta en Nueva York Posthuum uitgegeven, 1940 Posthuum uitgegeven, 1940 Aanklacht tegen ‘beschaafde’ westerse wereld van rede Aanklacht tegen ‘beschaafde’ westerse wereld van rede Bizarre beelden en vreemde associaties Bizarre beelden en vreemde associaties

mens is geen individu meer mens is geen individu meer eigen verlangens zijn ondergeschikt eigen verlangens zijn ondergeschikt enige wat telt = getallen enige wat telt = getallen

Theater La Barraca – 1932 La Barraca – 1932 herwerkt bestaande klassieke stukken herwerkt bestaande klassieke stukken Fuenteovejuna, La vida es sueño, El burlador de Sevilla, El caballero de Olmedo, …. Fuenteovejuna, La vida es sueño, El burlador de Sevilla, El caballero de Olmedo, ….

‘trilogie van het Spaanse platteland’: ‘trilogie van het Spaanse platteland’: –Bloedbruiloft (1930) –Yerma (1934) –Het huis van Bernarda Alba (1936)

La casa de Bernarda Alba Alle personages zijn vrouwen Alle personages zijn vrouwen Grote afwezige = man, om wie tenslotte alles draait Grote afwezige = man, om wie tenslotte alles draait Beslotenheid van een huis Beslotenheid van een huis

Burgeroorlog 1936 – – 1939 Romancero de la guerra civil Romancero de la guerra civil Gekende dichters + onbekende soldaten Gekende dichters + onbekende soldaten Bedoeling: soldaten aanmoedigen Bedoeling: soldaten aanmoedigen Enorm veel gedichten geschreven Enorm veel gedichten geschreven

Dictatuur van Franco

Schrijvers in Spanje Weinig overgebleven Weinig overgebleven Censuurproblemen Censuurproblemen Papierschaarste Papierschaarste Zelfcensuur Zelfcensuur Pogingen om censor te misleiden Pogingen om censor te misleiden

Literatuur Repressie en censuur Repressie en censuur –Jaren 40: angst en honger –Veel propagandaliteratuur

jonge schrijvers staan er alleen voor (vele ouderen dood of in ballingschap + werk belangr. buitenl. schrijvers niet te krijgen: James Joyce, Franz Kafka, Virginia Woolf, William Faulkner) jonge schrijvers staan er alleen voor (vele ouderen dood of in ballingschap + werk belangr. buitenl. schrijvers niet te krijgen: James Joyce, Franz Kafka, Virginia Woolf, William Faulkner) veel boeken verschijnen zonder bep. passages  rekening houden met normen of die omzeilen, zelfcensuur (bewust of niet) veel boeken verschijnen zonder bep. passages  rekening houden met normen of die omzeilen, zelfcensuur (bewust of niet)

Censuur moeilijke ond.: politiek en erotiek moeilijke ond.: politiek en erotiek Wanneer er cult. openheid komt ‘50: probl. Wanneer er cult. openheid komt ‘50: probl. In strips b.v.: schaars geklede vrouwen bijtekenen In strips b.v.: schaars geklede vrouwen bijtekenen (cfr. film: minnares wordt ‘zus’)  overspel wordt incest !! (cfr. film: minnares wordt ‘zus’)  overspel wordt incest !!

Camilo José Cela  La familia de Pascual Duarte (1942) 2 e druk tegengehouden door Kerk mémoires ter dood veroordeelde boer mémoires ter dood veroordeelde boer streek = Extremadura streek = Extremadura Geweld !! Doodt hond  vermoordt eigen moeder Geweld !! Doodt hond  vermoordt eigen moeder

Sociaal milieu = determineert evolutie personage = determineert evolutie personage Mens kan niet ontsnappen aan zijn lot Mens kan niet ontsnappen aan zijn lot Sterk pessimisme, cfr. na oorlog Sterk pessimisme, cfr. na oorlog Cfr. A. Camus, L’étranger Cfr. A. Camus, L’étranger

terdoodveroordeelde boer die wacht op executie Rauw realisme Ondergang van anti-held Roman slaat in als bom in Spanje Voorbeeld van ‘tremendismo’

Tremendismo variante van realisme variante van realisme Insistentie in lelijkste en meest onaangename van werkellijkheid. Insistentie in lelijkste en meest onaangename van werkellijkheid. Sporen picaresca (morele overwegingen) en naturalisme 19 e eeuw Sporen picaresca (morele overwegingen) en naturalisme 19 e eeuw

La colmena (1951, publ. in Argentinië) slachtoffers oorlog dagelijks gevecht om te overleven Madrid is hoofdpersonage Madrid is hoofdpersonage Honderden korte scènes Honderden korte scènes FILM FILM

geen traditioneel verhaal Madrid tijdens winter 1943 Madrid tijdens winter 1943 Vooral lagere klassen mij. komen aan bod (werklozen, zieken, klaplopers, prostitués, enz.) Vooral lagere klassen mij. komen aan bod (werklozen, zieken, klaplopers, prostitués, enz.) Beeld: sombere wereld vol armoede, honger, egoïsme en uitbuiting. Beeld: sombere wereld vol armoede, honger, egoïsme en uitbuiting. Person. = eenzaam en bevreesd voor repressie; ook insistentie in sexuele aspect. Person. = eenzaam en bevreesd voor repressie; ook insistentie in sexuele aspect.

techniek Perspectivisme: soms wordt 1 enkele gebeurtenis vertelt door verschill. person. Perspectivisme: soms wordt 1 enkele gebeurtenis vertelt door verschill. person.  lezer krijgt verschill. visies  lezer krijgt verschill. visies Gevoel van wriemelende mieren die doelloos rondlopen Gevoel van wriemelende mieren die doelloos rondlopen

Thema’s / stijl Eenzaamheid, seks, ieder voor zich mentaliteit, gebrek aan solidariteit, klasseverschillen,…. Eenzaamheid, seks, ieder voor zich mentaliteit, gebrek aan solidariteit, klasseverschillen,…. Barokke taal. Barokke taal..

Gefascineerd door personages en typen uit dagel. Leven + door taal (schreef b.v. Diccionario secreto, met allerlei palabrotas) Gefascineerd door personages en typen uit dagel. Leven + door taal (schreef b.v. Diccionario secreto, met allerlei palabrotas) Constant op zoek naar nieuwe vormexperimenten. Constant op zoek naar nieuwe vormexperimenten. 1 e verdediger van realisme; geëngageerd schrijver 1 e verdediger van realisme; geëngageerd schrijver

Citaat over romanschrijver In 1952 verklaart hij: “De romanschrijver heeft vandaag de verplichting Madame Bovary te vergeten en heeft plicht veel aandacht te schenken aan Lazarillo.” (knecht van vele meesters heeft opnieuw honger). Roman moet werkelijkheid weergeven, een schepping zijn “waarin we ons allen zien, en soms iemand beschaamd wordt” In 1952 verklaart hij: “De romanschrijver heeft vandaag de verplichting Madame Bovary te vergeten en heeft plicht veel aandacht te schenken aan Lazarillo.” (knecht van vele meesters heeft opnieuw honger). Roman moet werkelijkheid weergeven, een schepping zijn “waarin we ons allen zien, en soms iemand beschaamd wordt”

Carmen Laforet Nada, 1945 Nada, 1945 in 1 e persoon in 1 e persoon Indrukken Andrea, studente Letteren 1 e jaar Indrukken Andrea, studente Letteren 1 e jaar Universiteit van Barcelona Universiteit van Barcelona Woont bij haar familie Woont bij haar familie Teleurstellingen  Madrid Teleurstellingen  Madrid

Vervolg Barcelona = niet toevallig gekozen Barcelona = niet toevallig gekozen tijdens BO: na val Barca capituleert Madrid tijdens BO: na val Barca capituleert Madrid Catalaans, verzet tg Franco Catalaans, verzet tg Franco Madrid = franquismo