Gezins- en wijkgericht werken 1 Gezins- en wijkgericht werken 1. Inleiding tot de systeembenadering Marie-Joze van Raak www.med.hro.nl/raamj m.j.a.c.van.raak@hr.nl .

Actualiteit http://www.tvuitzendinggemist.nl/nederland-1/nos-journaal-20-00/nos-journaal-69370 23-01-15

Er zit systeem in…. Module over 2 kwartalen 4 EC HC: theorie WC: toepassen 5 inspannings- opdrachten = werkmateriaal voor volgend WC Inspanningsopdrachten zijn onderdeel van de didactiek

Literatuur Boeken: Inleiding in de gezinsbehandeling Burnham, J. en Jaski R.(2008) Sterk met een vitaal netwerk Scheffers, M. (2010) Werken met multiprobleem huishoudens Uittenbogaard, B. (2010) Downloads: Multiprobleemgezinnen: wie zijn ze en wat kunnen we ze bieden? Steketee M. (2012) op natschool Voor de jeugd: het nieuw Rotterdams jeugdstelsel (2013) op natschool Artikelen op natschool

Wat leer je? Probleemgedrag bezien in context Brede kijk ontwikkelen Kennismaking in systeemdenken Sociaal netwerkstrategie Specifieke hulpverleningsmethoden aan (multiprobleem) gezinnen Ontwikkelingen jeugdzorg

Opzet kwartaal 3 Inleiding systeembenadering Analyseren relaties gezinssysteem Interpunctie en behandelmodellen Ecologisch model en pedagogisch besef Empowerment 6. Geen hoor- en werkcollege i.v.m. buitenlandreis Sociaal netwerkmethodiek Vervolg sociaal netwerkmethodiek

Opzet kwartaal 4 Transitie jeugdzorg/VERVE Het multiproblem gezin Vervolg MPG, analyse en aanpak Gastles Anomie en weerstand Uitwerkingen verschillende strategieën Specifieke methodiek Toets

Toetsing 3 x 50 Open vragen, waarbij enkele vragen gaan over een casus Alle literatuur en onderwijsmateriaal behoort tot de toetsstof

Wat is een systeem? Kenmerken uit de algemene systeemtheorie: Delen van een systeem hebben een onderlinge samenhang en beïnvloeden elkaar wederzijds Open: in voortdurende wisselwerking met omgeving (input, troughput, output) Eenheden hebben vermogen zich te handhaven in dynamisch evenwicht met omgeving 1 + 1 = 3

Gezin, familie, school, wijk etc. als open systeem

Ook plancyclus!

Tegeltjeswijsheid Veranderende overheids- visie en wetgeving Hulpverleners in gezinnen zijn altijd tijdelijk; familie en sociaal netwerk zijn blijvend Versterken op verschillende systeemniveau’s

Ontstaan systeemdenken Voor jaren 50 intrapsychisch: inzicht leidt tot verandering Verandering in denken: ingrijpen in systeem (bv. gezin) om veranderingen in het individu te bewerkstelligen Verschillende scholen in systeemdenken

Werken met gezinnen werd kijken naar de problemen in de relaties binnen het gezinssysteem, op zoek naar veranderingsmogelijkheden.

Dyaden en triaden Relatie werd basis voor analyse en interventie Definitie relatie: Reden samenzijn Waardensysteem Omgevingsfactoren Culturele waarden

Onderhandelingen die leiden tot patronen: Proces en inhoud Verbaal en non-verbaal (Etnische) achtergrond Mensen die samenleven ontwikkelen samen patronen die voor alle partijen bevredigend zijn en passen zich aan aan de omstandigheden gedurende de tijd

Relatiepatronen (Bateson) Complementair one-up, one-down Symmetrisch one-up Parallel afwisselend Gedragsmatig en emotioneel Gezond/ongezond Balans

Structurele theorie (Minuchin) Kluwengezin: Probleem ontstaat als iedereen ‘jeuk’ krijgt. Verbondenheid leidt tot afhankelijkheid Los-zandgezin: Als er teveel afstand is leidt dit tot een gebrek aan betrokkenheid Tegelijkertijd en afwisselend in de tijd.

Het continuüm van de gezinsgrenzen Normaal functioneren van de grenzen gezinskluwen duidelijke grenzen los-zandgezin (te vage grenzen) (te starre grenzen) Er is een breed stuk op het continuüm dat ‘normaal’ genoemd kan worden een gezond voorbeeld van ‘kluwen’ is de initiële moeder-kind relatie een gezond voorbeeld van ‘los-zand’ is het zich los makende kind tijdens de adolescentie

Problemen en niveaus in relaties vast flexibel gezins- systeem openlijk bedekt

Symptomen Meervoudige betekenissen: Kan verwijzen naar ineffectieve oplossing van een probleem (vaak op bedekt niveau) Heeft beschermende functie t.a.v. evenwicht gezinssysteem (kan symbolisch zijn voor het hele gezin en kan ook macht opleveren)

Interactiepatronen in triaden Derde persoon als bemiddelaar, vredestichter, buitenstaander Triangulatie Alliantie Coalitie Continuüm veranderende hiërarchie en grenzen binnen gezinnen

Waardenpatronen Regelen de balans in een gezin Andere kijk op gezinnen Gezinsscript (van generatie op generatie) Insteken op meerdere contextniveaus zie model van Pearce en Cronen op de volgende dia