Dorien `t Hart Med: HarDo hardo@hro.nl Groepsdynamica Dorien `t Hart Med: HarDo hardo@hro.nl

Vandaag filmpje Groepsontwikkeling Voor volgende week…

Groepsdynamica Week 2: Inleiding in de groepsdynamica 1.1-1.5+1.9 Week 3: Groepsontwikkeling 1.6-1.8 Week 4: Effectieve samenwerking2.1,2.8-2.10, 2.12-2.13 Week 5: Roos van Leary 3.7+ artikelen n@tschool Roos van Leary en Yohari venster Week 6: Leiderschap en leiderschapsstijlen 4.1, 4.3, 4.4, 4.6 (alleen pg 126+127) Week 7: Besluitvorming en belangenconflicten 6.1, 6.2 (pg 168- 169), 6.4-6.6, 8.1-8.6 Week 8: Team ontwikkeling 10.1-10.3, 10.5,10.6, 10.8, 10.13 Week 10: Inleveren van de Take-home toets op vrijdag om uiterlijk 12.00 uur. De Take-home toets moet ingeleverd worden op natschool, onder het kopje: ‘Take-home toets’.

Terugblik: ‘sta of zit moment’ Er volgt een vraag, waarop je kan antwoorden met A = ga staan B= blijf zitten

Vraag 1 Het studiegebied van de groepsdynamica komt oorspronkelijk voort uit: de gestaltpsychologie (GA STAAN) Filosofie en de praktijkleer (BLIJF ZITTEN) Goed = staan

Vraag 2 Mieke is eerstejaars student. Zij gaat vandaag voor 2e week naar school. Ze is zenuwachtig want ze weet niet of de docent van haar verwacht dat ze haar boek meeneemt naar de les. Mieke heeft moeite met Impliciete normen (GA STAAN) Expliciete normen (BLIJF ZITTEN) Expliciete regel is datgene wat is afgesproken, dus dit is afhankelijk van wat er in de groep is afgesproken. Het is waarschijnlijk een impliciete regel (in de trant van vinger opsteken als je een vraag hebt en klappen na een presentatie).

Vraag 3 15 mensen zitten in bus 240 richting Rotterdam. Is dit een groep? Ja (GA STAAN) Nee (BLIJF ZITTEN) Expliciete regel is datgene wat is afgesproken, dus dit is afhankelijk van wat er in de groep is afgesproken. Het is waarschijnlijk een impliciete regel (in de trant van vinger opsteken als je een vraag hebt en klappen na een presentatie).

Vraag 4 De bus komt vast te zitten in de sneeuw. De mensen proberen met elkaar een manier te bedenken om uit de bus te komen. Is dit een groep? a Ja ( GA STAAN) b Nee ( BlIJF ZITTEN )

Vraag 5 Wat betreft groepsdynamica is een mens hetzelfde als een.. Aap ( GA STAAN ) Tijger ( BLIJF ZITTEN )

GROEPSONTWIKKELING Er zijn effectieve en ineffectieve groepen. De productiviteit van een groep wordt bepaald door de wijze waarop de groep gestructureerd is. Door te kijken naar het ontstaan van een groep, kan je oorzaak van (in)effectiviteit vinden Dit is weergegeven in een curve: de groepsprestatiecurve

Groepsprestatiecurve Type groep prestatieniveau Succesvolle groepen Pseudogroepen Traditionele groepen Effectieve groepen

Pseudogroep Men moet samenwerken maar er is geen gezamenlijk belang Beloning is individueel waardoor onderlinge concurrentie. Wat voor gedrag zie je? Ondermijnend gedrag Informatie achterhouden Ander misleiden / op verkeerde been zetten Ander van zijn stuk brengen Men wantrouwt elkaar GEVOLG: Som van capaciteiten is lager dan individuele capaciteit Groep ontwikkelt zich niet, men heeft hier geen belang bij. http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1326196 min. 2.50-6.00 In min 2.50-6.00 gaat over of de kokers die men gevonden heeft in de voorgaande aflevering wel of niet geopend moeten worden.

Weet je nog van les 1: Wanneer ben je een (kleine) groep? Meer dan 2 individuen Direct contact met elkaar onderhouden Zijn zich bewust dat ze bij elkaar horen Gemeenschappelijke doelen Wederzijdse afhankelijkheid Aan deze voorwaarden voldoet een psuedogroep niet! Het ligt er aan of zij samen een groep vormen of dat het een groep mensen is die bij elkaar loopt. Voldoen ze aan bovenstaande eisen, dan is het een groep  waar we groepsdynamisch naar kunnen kijken.

Opdracht: project jaar 2, 6 studenten moeten een high tea organiseren voor verstandelijk beperkten Hiervoor dient men gezamenlijk een plan van aanpak te schrijven (25%), de activiteit uitvoeren en een verslag van de schrijven (50%) en een groepsreflectie maken (25%). De studenten kennen elkaar niet. Twee studenten werken heel hard, twee doen mee, maar tonen geen initiatief. Eentje komt altijd, maar is erg druk en weinig productief. De laatste doet nooit wat en komt alleen als het echt moet. Ga in een groep zitten en overleg: Is het een groep? Wat voor gedrag zie je? Hoe effectief is deze groep? Wat voor soort groep zou dit zijn? Pseudogroep, traditionele groep, effectieve groep of succesvolle groep Percentages die het eindcijfer bepalen.

Meer dan 2 individuen Direct contact met elkaar onderhouden Zijn zich bewust dat ze bij elkaar horen Gemeenschappelijke doelen Wederzijdse afhankelijkheid Opdracht Men werkt samen aan een opdracht, acceptatie van het doel. Beloning is voor de groep. Echter weinig echte samenwerking Wat voor gedrag zie je? Voelen zich als individu ipv als team verantwoordelijk Profiteurs en harde werkers Het boek noemt ook nog Informatie inwinnen ipv delen, maar dit staat niet in de opdracht beschreven. Hoe effectief? Som van capaciteiten is lager dan als sommige het als individu zouden uitvoeren, maar hoger dan de capaciteiten van sommige anderen. Het is een traditionele groep

Effectieve groep Acceptatie van het doel. Beloning is voor de groep. Meer dan 2 individuen Direct contact met elkaar onderhouden Zijn zich bewust dat ze bij elkaar horen Gemeenschappelijke doelen Wederzijdse afhankelijkheid Effectieve groep Acceptatie van het doel. Beloning is voor de groep. Leden zetten zich in om succes zo groot mogelijk te maken. Men gelooft in wederzijdse afhankelijkheid om doel te behalen. Wat voor eigenschappen heeft een effectieve groep? Positieve interdependentie: werken met heldere groepsdoelen, wederzijdse communicatie, gedeeld leiderschap, deskundigheidsmacht Besluitvormingsproces: je mag elkaar bevragen, komen samen tot juiste oplossing, constructieve conflicthantering Prestaties van anderen bevorderen GEVOLG: Som van capaciteiten is hoger dan individuele capaciteit

Zeer succesvolle groepen https://kenniscentrumwoonservicegebieden.nl/nieuws/238-interventies-even-buurten-in-beeld.html Zeer succesvolle groepen Wat maakt een groep ZEER SUCCESVOL? Heeft eigenschappen van een effectieve groep EN: Onderlinge betrokkenheid en gerichtheid op het succes is groter “Emotionele band tussen teamleden is vorm van liefde” DUS: Wederzijds zorg voor elkaars persoonlijke ontwikkeling zorgt voor superprestatie en FUN! GEVOLG: Som van capaciteiten is hoog, veel hoger dan men verwacht. Voorbeeld in link is PMG honourstraject waarin studenten een site ontwikkeld hebben voor interventies om ouderen in een wijk met elkaar in contact te brengen. Daarna hebben ze één van de interventies zelf moeten uitvoeren. Daar is de foto van. Het was een opdracht van de gemeente rotterdam waarin social workers vanuit verschillende welzijnsorganisatie de verbintenis tussen mensen in de wijk dienen te verstevigen. De site van de studenten was zo mooi, dat de gemeente de site life wilden maken en nu gekoppeld heeft aan de website van de gemeente. Om dit te doen hebben de studenten uiteindelijk een betaalde opdracht (240 euro, was 2 dagen werk) gekregen na het PMG project om een handleiding te maken om de social workers te instrueren hoe zij deze site kunnen beheren en nieuwe interventies kunnen toevoegen. Leuke was dat één meisje in de groep van 4 studenten feitelijk het meeste afwist van het bouwen van een site, en dus feitelijk zelfstandig de handleiding had kunnen schrijven. Echter door de positieve ervaringen met het samenwerken heeft zij besloten om de 240 euro te delen, wel is er gekeken hoe men elkaar kon compenseren qua werk.

Hoe wordt je een effectieve groep? Bereiken van doel Positieve werkrelatie houden Aanpassen aan de context Hoe wordt je een effectieve groep? Doel Duidelijke, realiseerbare, relevante doelen die positieve interdependentie en betrokkenheid oproepen Communicatie 2-zijdige communicatiepatronen Leiderschap Leiderschap en participatie is evenredig verdeeld Macht Groepsleden kunnen invloed uitoefenen die past bij hun behoefte (deskundigheid, capaciteit en kennis ipv autoriteit en persoonlijkheidskenmerken) Besluitvorming Afgestemd op tijd en middelen, reikwijdte en betekenis van besluit en betrokkenheid bij de uitvoer van besluit. Consensus is meestal effectiefst. Discussie Gestructureerd, open, mogelijkheid tot vragen stellen en conclusies trekken: besluit is juist EN creatief Conflicten Belangenconflicten bespreken en constructief oplossen

De hokjes man http://www.vpro.nl/speel.program.17330650.html 6:40-15:00 min. Hoe wordt je een groep?

Bespreek met je groep Hoe vorm je binnen jouw werkveld een effectieve groep?

Theorieën groepsontwikkeling Zich-herhalende-fasetheorieën Theorie die gaan over vraagstukken die de groepsinteractie beïnvloeden Evenwicht nodig tussen taakgericht werk en gevoelsuitingen Hoe afhankelijk moet een groep zijn van de leider? Hoe gaat men om met bondjes in de groep? Wat zorgt dat je opgenomen wordt in de groep? Opeenvolgende-fasetheorieën Theorie over de ontwikkelingsfasen binnen een groep Elke fase heeft andere aspecten binnen groepsleven Tuckman: beginfase, conflictfase, normerende fase, productieve fase en afscheidsfase

5 fasen van Tuckman

Ontwikkelingsfasen van een groep Tuckman ging uit van groepen zonder leidinggevende of coördinerende rol. Johnssen & Johnssen (2011) gaan uit van 7 fasen Definiërende en structurerende procedures Volgen van groepsprocedures en de onderlinge kennismaking Onderkennen van gemeenschappelijke belangen en het opbouwen van vertrouwen Verzet en differentiatie Betrokkenheid bij groepsdoelen, -procedures en -leden Productief functioneren Afsluiting niet alle fasen duren even lang niet alle fasen worden door elke groep bereikt je kan ook terug in een fase als de situatie veranderd (wisseling in groep, rollen in groep veranderen thema dat speelt, leider wisselt, doel groep wijzigt)

Wat voor groep zijn jullie nu? Soort groep? Fase? Proef op de som

Voor volgende week… Tot volgende week Voor de literatuur van volgende week: zie SHL Effectieve samenwerking 2.1,2.8-2.10, 2.12-2.13 We starten met de presentatie! Tot volgende week