Oudere migranten en eenzaamheid Een vergeten thema? September 2015 Harry Moeskops

Context (1) Aantal oudere migranten stijgt sterk: 2015: > 65 jaar 2025: : Bron: CBS/Pharos

Context (2) Grote diversiteit onder migranten: Westerse allochtonen: zuid Europese gastarbeiders, Engelsen, Amerikanen, maar ook Indische Nederlanders Niet westerse allochtonen: o.a. Suriname, Caribische delen Koninkrijk, Turken, Marokkanen, vluchtelingen

Context (3)

Context (4) Misschien wel hoop op remigratie, voor de meesten feitelijk geen optie Pendelen tussen Nederland en geboorteland Meeste migranten worden oud in Nederland Zal ook gelden voor de vluchtelingen die nu de EU binnenkomen

Context (5) Oudere migranten gemiddeld slechtere gezondheid dan autochtone Nederlanders Eerder vraag naar ondersteuning en zorg Aansluiting bij traditionele instellingen nog steeds moeizaam (taal, eetgewoonten, rol familie, leefgewoonten, religie) Laag inkomen, gebrekkige kennis taal, gebrekkige toegang tot voorzieningen

Context (6) Koerswijziging overheid: ouderen moeten langer thuiswonen, oplossingen in eigen netwerken zoeken, minder professionele hulp

Risicogroepen eenzaamheid  Laag inkomen (NB: onvolledige AOW)  Gescheiden, verweduwd  Laagopgeleiden  Zonder betaald werk  Ouderen (Nederlandse herkomst)  Niet-westerse herkomst (alle leeftijdgroepen)

Maar: Tot nu toe weinig specifieke aandacht in onderzoek (los van constatering/uitkomst dat oudere migranten zich relatief vaker eenzaam voelen) zoekopdrachten op internet leveren weinig recent materiaal op Algemeen beleid is leidend (gelijkheidsbeginsel en geen doelgroepenbeleid)

Voorbeeld Amsterdam (bron: ATHI ernstige psychische klachten

11 De donkere gebieden (% ernstige psychische klachten) hebben het minste aanbod Bron: Stichting Eerste Lijn / GGD Gezondheidsmonitor

Wat is nodig? Specifieke aandacht op basis van beschikbare data Dialoog op basis van data

13 W.E. Deming

Wat is nodig (2) Opbouwen/benutten vertrouwensrelaties Verbindingsofficieren Doorbreken taaltaboe (vgl. bv. Australië) Tweetalige hulpverleners Ondersteuning netwerken vrijwilligers

Gemeenschappelijk wonen een onderschat antwoord Draagt bij aan gelukkig oud worden in Nederland (wetenschappelijk bewijs groeiende) Minder eenzaamheid Betere gezondheid en welbevinden Gemeenschappelijk wonen past bij culturele en religieuze waarden Vraag naar professionele hulp lager

Waarom nog geen 500 projecten? Op dit moment plm. 60 projecten Gemeenschappelijk wonen oudere migranten Begeleiding bij groepsvorming noodzakelijk. Methodiek beschikbaar, in opdracht van WoonSaem ontwikkeld. Gebrek locaties en koudwatervrees bij corporaties en gemeenten Financiële haalbaarheid: huurontwikkeling

Definitie Gemeenschappelijk wonen is wonen in een gemeenschappelijk gebouw of aangrenzende reeks woningen, op grond van de wens van de bewoners om met gelijkgestemden te wonen op basis van zelfsturing, groepsvorming en een zekere mate van nabuurschap Kees Penninx, 2013