Wet aanpak schijnconstructies Lobke Zandstra
Wat is het probleem? Legale constructies worden gebruikt om op onwenselijke manieren op (arbeids)kosten te concurreren (voorbeeld: hoge onkostenvergoeding) Fraude: overtreding van wet- en regelgeving (voorbeeld: fraude met A1-verklaring) Problemen met handhaving wettelijk minimumloon
Onderliggende factoren Loonverschillen in Europa Vrij verkeer, internationalisering Complexe regelgeving De regelgeving loopt altijd achter de feiten aan
Doel aanpak schijnconstructies Meer waarborgen voor een fatsoenlijke beloning voor werknemers Bevorderen van eerlijke concurrentie tussen bedrijven Aanpakken van malafide praktijken
Aanpak schijnconstructies Werkgroepen Extra handhaving Extra voorlichting De Wet aanpak schijnconstructies
Eerlijk loon Gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde plek
Eerlijk loon Probleem: onduidelijke onkostenvergoedingen op loonstrook Maatregel: specificeren onkostenvergoeding en hoogte ervan Ingangsdatum: 1 januari 2016
Eerlijk loon Probleem: contante uitbetaling minimumloon is fraudegevoelig Maatregel: wettelijk minimumloon verplicht giraal uitbetalen Ingangsdatum: 1 januari 2016
Eerlijk loon Probleem: onterechte verrekeningen of inhoudingen minimumloon Maatregel: niet langer toegestaan verrekeningen met of inhoudingen op minimumloon Ingangsdatum: 1 januari 2016 Uitzondering: In het wetsvoorstel is een mogelijkheid opgenomen om bij amvb bepaalde specifieke betalingsverplichtingen aan te wijzen waarvoor de werknemer wel schriftelijke volmacht zou kunnen verlenen aan de werkgever om die namens hem te verrichten aan een derde.
Transparantie Probleem: De Inspectie SZW kan nu onvoldoende transparant zijn over resultaten van onderzoeken bij ondernemingen. Maatregel: wettelijke regeling voor transparantie van inspectiegegevens van Inspectie SZW Bij AMvB wordt geregeld op welke manier precies openbaar wordt gemaakt. Ingangsdatum: Na inwerkingtreding AMvB – naar verwachting 1 januari 2016
Informatie-uitwisseling Probleem: bij WML-inspectie kan inspecteur vermoeden dat waarschijnlijk sprake is van ontduiking cao. Nu kan deze informatie door Inspectie SZW niet worden doorgegeven Maatregel: De Inspectie SZW kan vermoedens van ontduiking van cao doorgeven aan private cao-handhavers en/of sociale partners Ingangsdatum: 1 juli 2015
Verlenging algemeen verbindend verklaring (avv) Probleem: als avv afloopt zijn gebonden werkgevers nog gebonden aan een cao, ongebonden werkgevers niet Maatregel: als cao ongewijzigd wordt verlengd kan de avv op verzoek van cao-partijen voor dezelfde duur (max 1 jaar) ook worden verlengd. Ingangsdatum: 1 juli 2015
Uitbreiding ketenaansprakelijkheid voor loon Probleem: in sommige gevallen ontvangt werknemer in keten het verschuldigde loon niet van zijn werkgever omdat werkgever onvindbaar is of om andere reden onaanspreekbaar Op dit moment kan werknemer alleen zijn werkgever aanspreken als hij onderbetaald is.
Wanneer geldt het? Maatregel: alle opdrachtgevers in de keten kunnen door de werknemer aansprakelijk gesteld worden voor achterstallig loon Geldt indien: Er sprake is van onderbetaling van werknemer (werkzaam o.b.v. arbeidsovereenkomst). Dus niet als zzp’er het werk heeft verricht. De arbeid feitelijk in Nederland wordt verricht. In de keten wordt gewerkt met overeenkomst(en) van opdracht en/of overeenkomst van aanneming van werk. Ingangsdatum : 1 juli 2015 Inlenersaansprakelijkheid vervalt
Hoofdelijke en volgtijdelijke aansprakelijkheid Eerste fase: hoofdelijke aansprakelijkheid Naast de werkgever kan ook de directe opdrachtgever van de werkgever aansprakelijk gesteld worden bij onderbetaling. Werknemer kan bij achterstallig loon kiezen: hij stelt werkgever aansprakelijk of diens opdrachtgever of allebei tegelijk. Tweede fase: volgtijdelijke aansprakelijkheid Opdrachtgevers boven de opdrachtgever van de werkgever kunnen onder bepaalde voorwaarden aansprakelijk gesteld worden. Stap voor stap.
Uitzonderingen op volgtijdelijk systeem In twee situaties kan werknemer na eigen werkgever de hoofdopdrachtgever aansprakelijk stellen en de rest van de keten overslaan Situatie 1: Als bij ernstige onderbetaling na een half jaar werknemer loon nog steeds niet heeft ontvangen. Ernstige onderbetaling: 3 maanden minder dan 50% van cao-loon of 3 maanden minder dan 70% van WML Situatie 2: Als een jaar na signaal van werknemer over onderbetaling, werknemer loon nog niet heeft ontvangen.
Ketenaansprakelijkheid
Niet-verwijtbaarheid Aangesproken opdrachtgever is niet aansprakelijk indien hij aannemelijk maakt dat hem geen verwijt treft Opdrachtgever kan diverse maatregelen nemen, zoals werken met geregistreerde bedrijven, afspraken in contract over naleven wet en cao en voorkomende onderbetaling proberen op te lossen Gaat om maatregelen vooraf (bij opdrachtverlening) en achteraf (bij onderbetaling) Uiteindelijk bepaalt de rechter of sprake is van niet-verwijtbaarheid, omdat altijd omstandigheden van het geval bepalend zijn Toelichting hierbij: Als een opdrachtgever uiteindelijk wel verwijtbaar is volgens de rechter en dus moet betalen, heeft hij recht op regres. Hij heeft verhaald op alle goederen van de werkgever en de lagere opdrachtgever tegen wie een vordering van de werknemer eerder niet succesvol was.
Hoe verder? Invoering per 1 juli en per 1 januari Voorlichting via www.ondernemersplein.nl en voorlichtingsbijeenkomsten Software bedrijven zijn aan de slag Jaarlijkse monitoring en evaluatie na drie jaar Voorzitterschap Europese Unie
Vragen?