FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat Antwerpen T F E W De eventuele matiging van het niet- concurrentiebeding in het vennootschapsrecht 1

Doel: het cliënteel en/of de knowhow van (een van) de contractspartijen beschermen Slechts voor bepaalde contractvormen specifiek wettelijk geregeld  Arbeidsovereenkomsten  Handelsagentuurovereenkomsten In het vennootschapsrecht niet wettelijk geregeld 2 Niet-concurrentiebeding: algemeen

Niet-concurrentiebeding is echter in het vennootschapsrecht ook een nuttig instrument  Verbod voor bestuurders/ zaakvoerders en/of aandeelhouders om vennootschap te beconcurreren o Statuten vennootschap o Aanstellingsovereenkomsten van bestuurders of aandeelhoudersovereenkomsten  Bescherming van het overgedragen cliënteel o Overeenkomsten tot overdracht van een handelszaak, bedrijfstak of van aandelen 3 Niet-concurrentiebeding in het vennootschapsrecht

Decreet d’Allarde (1791): eenieder is vrij om naar eigen goeddunken elke handel te drijven of elk beroep, bedrijf of ambacht uit te oefenen Wetboek Economisch Recht: principe van algemene vrijheid van ondernemen (artikel II.3 en II.4 WER) 4 Niet-concurrentiebeding vs. vrijheid van ondernemen

Vrijheid van ondernemen houdt ook de vrijheid in om de eigen ondernemingsvrijheid contractueel te beperken  Opgelet! o Vrijheid van handel en nijverheid raakt de openbare orde → absolute nietigheid  Niet-concurrentiebeding mag er nooit toe leiden dat de ondernemingsvrijheid van één van de contractanten fundamenteel wordt aangetast 5 Niet-concurrentiebeding vs. vrijheid van ondernemen

Niet-concurrentiebeding slechts geoorloofd indien:  Beperkt in de tijd  Beperkt in de ruimte  Beperkt wat betreft de aard van de uitgesloten activiteiten Geen wettelijk kader  De rechter beoordeelt de rechtsgeldigheid van het concurrentiebeding o Rechtspraak < 2015  Ofwel concurrentiebeding geldig  Ofwel concurrentiebeding in zijn totaliteit nietig 6 Oorspronkelijk: consensus in rechtspraak en rechtsleer

Cassatieberoep tegen arrest Hof van Beroep Gent 17 december 2012  In casu: overeenkomst tot overdracht van bedrijfstakken o Verbod voor overnemende vennootschap om welbepaalde activiteiten te ontwikkelen  Concurrentieverbod van 17 jaar o Clausule in overeenkomst die bepaalt dat indien een bepaling (geheel of gedeeltelijk) nietig zou zijn, deze blijft bestaan voor het deel dat wettelijk toegelaten is  Dictum Gent: concurrentieverbod van 17 jaar is te lang → strijdig met vrijheid van handel en nijverheid → nietigheid volledig concurrentiebeding (absolute NH) 7 Arrest Hof van Cassatie 23 januari 2015

Cassatie: De rechter is bevoegd om een onwettig niet-concurrentiebeding te herleiden tot “wettelijke grenzen”  Nietigheid beperken tot het deel van het beding dat in strijd is met de bepaling van openbare orde  Rekening houden met bedoeling van partijen  Voorwaarde: partijen moeten deze mogelijkheid in hun overeenkomst voorzien 8 Arrest Hof van Cassatie 23 januari 2015

Voorzie een matigingsclausule in het niet- concurrentiebeding  Matiging door de rechter mogelijk  Geen nietigheid van volledig niet- concurrentiebeding  Meer rechtszekerheid 9 Besluit

Gent 17 december 2012, 2012/AR/846 Cass. 23 januari 2015, C N 10 Meer weten?

Forum Advocaten: Altijd bereikbaar. FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat Antwerpen T F E W 11 Contact FORUM ADVOCATEN  03/ FORUM ADVOCATEN  03/