vanuit een herstelgerichte visie! OMGAAN MET MOEILIJKE SITUATIES vanuit een herstelgerichte visie! 18/04/2017 Alain Noëz – pedagogisch begeleider en nascholer VVKSO

herstel opdracht van de school de school als pedagogisch milieu moeilijke situatie = normoverschrijdend gedrag Wat is onze norm? Vanuit welk referentiekader handelen wij? Reactie ifv gewenst gedrag herstel opdracht van de school de school als pedagogisch milieu dader: ifv reïntegratie slachtoffer: ifv herstel (orde & autonomie) 18/04/2017

begeleiden en/of sanctioneren Probleemgedrag als voorbijgaand fenomeen: normen stellen ordemaatregel nemen Probleemgedrag met signaalfunctie: begeleiden (pedagogisch dossier) Probleemgedrag versus draagkracht: disciplinair optreden (tuchtdossier) 18/04/2017

tussen probleem en straffen ERNST & FREQUENTIE (Is dit een ernstig probleem, een belangrijk probleem of een belangrijk en lastig probleem) Probleem Analyse Aanleiding / denken, doen, voelen / gevolgen check preventief beleid: Grenzen Monitoring Pos. Betrokkenheid Pos. Bekrachtiging Problem solving Balans binding / ontbinding Straf Herstel (en doe preventieve acties) 18/04/2017

DISCIPLINEREN/ BESTRAFFEN HERSTELLENDE PRAKTIJKEN: HOOG Weinig steun en veel controle: DISCIPLINEREN/ BESTRAFFEN Autoritair, stigmatiserend Veel controle en veel steun: HERSTELLEN Gezaghebbend, respectvol mate van controle, straf Weinig van allebei: VERWAARLOZING onverschillig, passief Weinig controle en veel steun: TOELATEN/GEDOGEN Niet eisend, bemoederen LAAG HOOG mate van zorg, steun 18/04/2017

HERSTELLENDE PRAKTIJKEN: INFORMEEL FORMEEL EXPRESSIE VAN GEVOELENS INTERACTIE OP GEVOELSNIVEAU SPONTANE KLEINE CONFERENTIE KRINGGESPREK MET GROTE GROEP HERGO 18/04/2017

HERSTELLENDE PRAKTIJKEN: BEGIN BIJ HET BEGIN: HEBBEN WE IN ONS DAGELIJKS HANDELEN OOG VOOR HET HERSTELLEND WERKEN? TOETS UW ORDEMAATREGELEN AAN HET HERSTELGERICHTE PRINCIPE! WELKE ONDERSTEUNING MOET JE BIEDEN AAN UW LEERKRACHTEN/PERSONEEL OM HERSTELGERICHT TE WERKEN? WERK VANUIT UW EIGEN GRENZEN/DRAAGKRACHT! VERANKER OOK IN DE FORMELE MOMENTEN HET HERSTELGERICHT PRINCIPE. 18/04/2017

preventief handelen: GOED LESGEVEN! moeilijke situatie = normoverschrijdend gedrag preventief handelen: GOED LESGEVEN! 5 PEDAGOGISCHE VAARDIGHEDEN: Structuur, Monitoring, Positieve betrokkenheid, Positieve bekrachtiging, Problem solving 18/04/2017

Interne leerlingenbegeleiding / HET OOG VAN DE STORM! Leerling / Medeleerling / Klas Leerkracht / klassenleerkracht Interne leerlingenbegeleiding / Klassenraad CLB Externen 18/04/2017

Fasen in het omgaan met probleemgedrag - detecteren - signaleren STOP DENK - analyseren DOE - ageren 18/04/2017

HET INTERACTIEMODEL: klas INTERACTIE groep individuen materieel comfort leerkrachten school INTERACTIE 18/04/2017

Volwassene / leerkracht Jongere / leerling Omgeving Moeilijke Situatie Organisatie Volwassene / leerkracht 18/04/2017

VALKUILEN: Opgelet voor rigide stappen / procedures Gelijke basis = belangrijk MAAR ≠ gelijkheid duidelijk maar werken vanuit context Relatie leerkracht/leerling Welke hulpbronnen & ondersteuning heeft de leerkracht (en worden deze gebruikt?) Communicatie = sleutelbegrip (zowel naar lln, lkr als naar ouders) 18/04/2017

De dynamische driehoek DE LEERLING DYNAMISCHE DRIEHOEK DE SCHOOL DE OUDERS 18/04/2017

DOELGEDRAG gewenst gedrag kan beïnvloed worden door manipuleren van GEDRAGSGERICHTE LEERLINGENBEGELEIDING: SITUATIE (context) GEDRAG GEVOLG Vertrekpunt: waarneembaar / observeerbaar gedrag (niet interpretatie van gedrag – geen beoordeling van de persoon) negatief gedrag én positief gedrag In welke situatie, op welk moment, bij wie, ... stelt de lln. dit gedrag? Wat volgt er op dit gedrag? Ervaart de lln. dit als straf, als beloning? DOELGEDRAG gewenst gedrag kan beïnvloed worden door manipuleren van 18/04/2017 de situatie de gevolgen