Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging

© TNS Een tipje van de sluier… 2 1.Hoge waardering natuur in Overijssel: mooi resultaat.. maar ook risico 2.Bij bewoners: discrepantie tussen zelf gepercipieerde participatie en daadwerkelijke actie 3.Balans economische groei en natuur is belangrijk en noodzakelijk – maar overheid moet daarbij voortouw nemen 4.Kansen om betrokkenheid te vergroten door in te spelen op wensen

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Onderzoeksvraag: 3 Hoe kan de provincie Overijssel beleid ontwikkelen op het gebied van natuur en landschap dat gedragen wordt door burgers en ondernemers? Beleving natuur en landschap Wensen en behoeften beleid Stimuli natuurparticipatie

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Natuur en landschap zeer belangrijk en gewaardeerd 4

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Ruim voldoende natuur en landschap in Overijssel 5

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Natuur en landschap hoog gewaardeerd, en alom aanwezig.. 6 Maar… mogelijke keerzijde aan deze hoge waardering en ruime aanwezigheid … zorgt dit ervoor dat mensen passief worden en dit hoge niveau voor lief nemen? Want: hoofdverantwoordelijke verschillende soorten natuur: overheid

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Maar: toch kansen om bewoner en bedrijfsleven te mobiliseren! 7 Vooraf ‘Participatiesamenleving’: motief/ boodschap doet ertoe, met oog op draagvlak Dit onderzoek – participatie leefomgeving (wat, hoe, wie) Participatie leefomgeving: goed of slecht idee? Algemeen: wat doet men/ bereid te doen? Specifiek: activiteiten uitvragen Stimulansen Segmenteren naar activiteiten/ stimulansen

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Natuurparticipatie – goed of slecht idee? 8 Goede zaakSlechte zaak “Geeft de burger en bedrijven meer besef over de waarde van de natuur.” “Ik denk dat burgers heel goed in staat zijn om zelf oplossingen te bedenken.” “Zal wel weer op beperkte groep enthousiastelingen neerkomen. En kost werkgelegenheid.” “Het wordt dan een troep, want mensen vinden het eerst leuk om te doen, maar gaan het dan verwaarlozen omdat ze er geen tijd meer voor vrij willen maken. Hoort bij de overheid.”

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS 9 Participatie – hoeveel mensen/ bedrijven zeggen bij te dragen

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Participatie – wat doen mensen nu écht? 10 Opruimen van rommel in natuur in uw buurt (22% nu al - 18% bereid) Aanspreken van mensen met ongepast gedrag in natuur (18% nu al - 20% bereid) Met buurtbewoners groen planten of potten op straat zetten (7% nu al - 20% bereid) Samen met de buurt het openbaar groen onderhouden (6% nu al - 15% bereid) Papier prikken of het legen van afvalbakken in de buurt (5% nu al - 10% bereid)

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Participatie – wat doen bedrijven nu écht? 11 Scheiden en hergebruiken van afvalstromen (64% nu al - 17% bereid) Bomen planten rond het bedrijf (23% nu al - 15% bereid) Milieuvriendelijk werken/ duurzaamheidscertificaat halen (21% nu al - 19% bereid) Bijdragen aan onderhoud en verbetering van de omgeving (18% nu al - 17% bereid) Doneren aan natuur-/ omgevingsinitiatieven (12% nu al, 8% bereid)

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Participatie – niveaus (bewoners) 12 Om verschillende participatiegradaties weer te geven - voorgelegde activiteiten tot drie categorieën gebundeld: Basis: fatsoen/elementair - gemiddeld: 10% actief, 15% zeker wel bereid Sociaal: zorgen, of actief in directe leefomgeving – gemiddeld: 2% actief, 9% zeker wel bereid Actief: abstracter (natuur/didactisch) - gemiddeld: 2% actief, 10% zeker wel bereid Grote verschillen naar ‘type’ bewoner (segmentatie: opleiding, waardenprofiel)!

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS 13 Vaak blijft men abstract (of men wil de garantie dat het geld goed besteed wordt): Concreet - zelden financiële prikkels. Zeggenschap en sociaal contact worden veelvuldig genoemd : Participatie – stimuli? “Zolang het maar geen extra geld gaat kosten, als iedereen nu met respect omgaat met de natuur dan zijn wij al een heel eind op weg.” “Als ik er vertrouwen in zou hebben dat gelden daadwerkelijk besteed worden op een verantwoorde manier.” “Als iets toegankelijk wordt voor bezoekers.” “Door een gezamenlijke activiteit die zowel de natuur helpt maar ook het maken van contact.” “Als ik zelf een idee mag opzetten dat ondersteund wordt door de overheid.” “Een fotoboek. En dat er voor elke boom die gekapt moet worden er één voor terugkomt.”

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS 14 BeloningTotaal Bewoners% Leuk dagje uit in de natuur met familie/vrienden/kinderen22 Boshut/eigen kampeerplek om te kunnen overnachten13 Exclusieve toegang tot een mooi gebied13 IK HOEF GEEN BELONING VOOR MIJN BIJDRAGE45 Ik ben hoe dan ook niet bereid om een bijdrage aan natuur te leveren7 Bedrijven% Duidelijke promotie van mijn bedrijf bij bezoekersgebied16 Mogelijkheid om een zakelijk evenement te organiseren in de natuur11 IK HOEF GEEN BELONING VOOR MIJN BIJDRAGE57 Ik ben hoe dan ook niet bereid om een bijdrage aan natuur te leveren6 Participatie – stimuli? Bron: TNS NIPO, 2015

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS 15 Bewoners 9% ‘laaghangend fruit’: bereidwillig om in actie te komen, mits men de juiste stimuli krijgt! Bedrijven 12% ‘laaghangend fruit’: bereidwillig om in actie te komen, mits men de juiste stimuli krijgt! Kansen voor mobilisatie

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Synergie economie en natuur versterken 16 81% 70% 69%

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Meer stadsgroen bovenaan wensenlijst 17  Meer groen in de steden  Kinderen vaker de natuur in  Ondernemers en bewoners hebben grotendeels dezelfde wensen Wensen - bewoners 1. Meer groen in de steden, zoals plantsoenen, natuurlijke speelplekken en buurttuinen 2. Zorgen dat kinderen op school of opvang vaker de natuur in gaan 3. Zorgen dat kinderen op school meer les krijgen over de natuur 4. Houtwallen (cultuurhistorische elementen) in het landschap behouden door beschermingsregels 5. Voorkomen dat de ontwikkeling van bedrijventerreinen ten koste gaat van natuurgebieden Wensen - ondernemers 1. Meer groen in de steden, zoals plantsoenen, natuurlijke speelplekken en buurttuinen 2. Zorgen dat kinderen op school of opvang vaker de natuur in gaan 3. Initiatieven van burgers stimuleren om natuur en landschap te onderhouden en te versterken 4. Houtwallen (cultuurhistorische elementen) in het landschap behouden door beschermingsregels 6. Zorgen dat kinderen op school meer les krijgen over de natuur

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Natuurprofielen 18

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Ons advies 19 Optimaal gebruik maken van menselijke behoeften om ze in beweging te krijgen voor natuur en landschap in Overijssel. Creëer de omstandigheden Buurt (houdt het klein) Géén verplichting Frame het niet als bezuiniging, maar als een kans Activiteit met kinderen (educatie en plezier), stadsgroen Korting op activiteiten is goed idee Soms is motivatie intrinsiek! Oppassen met ‘voor wat, hoort wat’ Afwijzers participatie slaan meest aan op een beloning

Natuurparticipatie: bewoner en bedrijfsleven in beweging © TNS Conclusies 20 1.Hoge waardering natuur in Overijssel: mooi resultaat, maar ook risico 2.Discrepantie tussen gepercipieerde participatie en daadwerkelijke actie, vooral bij bewoners. Hou het klein, richt je op ‘laaghangend fruit’ 3.Balans economische groei en natuur is belangrijk en noodzakelijk waarbij de overheid het voortouw moet nemen 4.Kansen om betrokkenheid te vergroten door in te spelen op wensen, maar one size doesn’t fit all!