Specialisatie Infratechniek (beheer van kabels & leidingen) GIS@MBO Geografische Informatie Systemen Specialisatie Infratechniek (beheer van kabels & leidingen) GIS@MBO

Deel 1 (Herhaling uit inleiding) Wat is een GIS?

Wat is een GIS? GIS is een geografisch informatiesysteem om kaarten te maken met gegevens over rivieren, huizen, vegetatie, bedrijven, adressen, windmolens, …… etc. Definitie van een GIS GIS staat voor Geografisch Informatie Systeem Geografie betekent Aardrijkskunde, maar is ook een wetenschap die als doel heeft “kennis over de aarde”. Een manier om die kennis zichtbaar te maken is via kaarten. “Vroeger” maakte men mooie atlassen met voorbewerkte kaarten met bepaalde thema’s. Deze informatie was star, achteraf niet meer aan te passen en dus al “oud” op het moment dat de kaart klaar was. Nu doet men dit in een GIS. Kaarten geven de werkelijkheid weer en kan altijd up-to-date gemaakt worden. Dit gaat snel en makkelijk, dus flexibel. Bovendien kan er oneindig veel informatie aan een kaart worden gehangen. Informatie kan worden gecombineerd en geanalyseerd om tot nieuwe inzichten en conclusies te komen. Complexe informatie wordt overzichtelijk en lastige problemen kunnen vaak met een GIS worden opgelost.

Waaruit bestaat een GIS? Procedures GIS-gebruikers Dit zijn de 5 componenten waaruit een GIS bestaat. Ze zijn noodzakelijk voor het uitvoeren van GIS-taken en houden het volgende in: Mensen Dit is het belangrijkste component van een GIS. Mensen moeten de procedures ontwikkelen en de taken definiëren die bij een GIS horen. Tekortkomingen in andere componenten kunnen vaak door de mensen (gebruikers) worden gecorrigeerd, maar het tegendeel is niet waar. De beste software en computers kunnen incompetentie niet compenseren. Data De beschikbaarheid en nauwkeurigheid van data kan de resultaten van een analyse of een zoekopdracht (query) beïnvloeden. Hardware De mogelijkheden van de hardware hebben invloed op de snelheid, het gebruiksgemak en de mogelijke outputs die beschikbaar zijn. Software Dit beperkt zich niet tot de GIS-software, maar omvat ook de verschillende database-, teken-, statistische en andere sofware. Procedures Analyse vereist goed opgezette en consistente methoden om correcte en reproduceerbare resultaten te kunnen produceren.

Wat doet een GIS? Data verzamelen Analyseren Kaarten en grafieken maken Data opslaan GIS-functies Ieder geografisch informatiesysteem moet het volgende kunnen uitvoeren, wil het nut hebben bij het zoeken naar oplossingen voor de problemen in de wereld om ons heen: Data verzamelen Een GIS moet methoden bezitten om geografische (coördinaat) en tabel (attribuut) data te kunnen verzamelen en inlezen. Hoe meer van deze methoden het heeft, hoe beter het gebruikt kan worden. Data opslaan Er zijn twee fundamentele datamodellen voor het opslaan van geografische data – vector en raster. Een GIS zou beide opslagmogelijkheden moeten bezitten. Identificeren en bevragen Een GIS moet de mogelijkheid hebben om features te selecteren uitgaande van locaties of attributen. Ook moet de mogelijkheid bieden informatie van geografische objecten (features) weer te geven (identificatie). Data analyseren Een GIS moet de mogelijkheid bieden antwoord te geven op kwesties aangaande de interactie van ruimtelijke relaties tussen meerdere datasets. Kaarten en grafieken maken: data weergeven Het moet mogelijk zijn kaarten en grafieken te maken die voldoen aan de wensen van de maker, gebruikmakend van verscheidene kleuren en symbolen. Eindproduct: output De output van de resultaten moet kunnen worden gedaan in verschillende formaten zoals bijvoorbeeld MXD en JPG. Publiceren van eindproduct Identificeren en bevragen

Twee vormen van geometrie Rasterdata Vectordata Vormen van geometrie Dit zijn de twee belangrijkste typen geografische data. Raster data en Vector data zijn beide een weergave van de werkelijkheid. Raster data bestaat uit vlakjes waar aan elk vlakje een bepaalde waarde is gekoppeld. Vector data bestaat uit punten die verbonden zijn door lijnen. Er bestaan nog meer datatypen: Grid TIN CAD Coördinaten Alleen op coördinaten zal later nog worden ingegaan.

Vectordata De werkelijkheid opgesplitst in drie basisvormen Lijnen (Straten) Vlakken (Landgebruik) Punten (Winkels) Benadering van de werkelijkheid Het is onmogelijk om de werkelijkheid perfect weer te geven door middel van een computer. In plaats daarvan moeten GIS-gebruikers die werkelijkheid op de een of andere manier zien te benaderen en weer te geven in een geografische representatie. Er worden drie geometrische basisvormen gebruikt: punten, lijnen en vlakken. Deze vormen worden vaak geometrische objecten, geometrische features of featuretypen genoemd. Merk op dat er verschillende methoden zijn om deze vormen digitaal weer te geven, inclusief scannen en digitaliseren.

Vectordata Vlakken bestaan uit Lijnen die bestaan uit Punten die bestaan uit Coördinaten (x,y) Vectordata De verschillende type vectorformaten zijn: punten, die gecombineerd lijnen vormen, die gecombineerd vlakken vormen. Elk vectorformaat geeft een type object weer, ieder type formaat kan ook beschrijvende informatie (attributen) opslaan.

Vectordata: drie datacomponenten Straten Attributen Geometrie Topologie Regels Straten en snelwegen mogen niet snijden Datacomponenten In een GIS worden drie datacomponenten onderscheiden. Attributen Dit is aanvullende en beschrijvende informatie over de elementen (features) uit de kaart. Geometrie De ligging van de kaartelementen ten opzichte van de X-as en de Y-as en/of ten opzichte van elkaar. De geometrie geeft de geografische features weer die zijn geassocieerd met de werkelijke locaties. Geografische features worden benaderd door punten, lijnen of vlakken. Topologie: het gedrag De regels waaraan deze kaartelementen moeten voldoen. Het gedrag houdt in dat geografische features bepaalde bewerkingstypes, weergaven of analyseregels kunnen volgen, afhankelijk van de omstandigheden die de gebruiker definieert.

Attributen Beschrijvende informatie over de geografische objecten (features) In tabelvorm te raadplegen Om selecties mee uit te voeren (Select by Attributes) Attributen Dit is aanvullende en beschrijvende informatie over de elementen (features) uit de kaart. Een gebruiker kan zelf de mogelijkheid uitbreiden beschrijvende informatie op te slaan, door nieuwe velden in de attribuuttabel te definiëren. Belangrijk is dat daarbij het juiste dataformaat (tekst, numeriek, etc.) wordt gekozen. Attributen bevatten de gegevens die de kaartelementen een betekenis geven. Zo kunnen de attributen van een rivier de naam bevatten, de lengte, gemiddelde diepte, stroomsnelheid, enzovoort.

Geometrie Ruimtelijke weergave van features Afhankelijk van type object: punt, lijn of vlak Richting, positie ten opzichte van elkaar Geometrie De geometrie bepaalt hoe de geografische features worden weergegeven. Geografische features worden benaderd door punten, lijnen of vlakken. Om objecten uit de werkelijkheid geografisch weer te geven (te benaderen), is het belangrijk dat er nauwkeurig kan worden getekend (gedigitaliseerd). In een GIS zijn meerdere hulpmiddelen voor het digitaliseren van geografische objecten aanwezig. De uiteindelijke geometrie (vorm) wordt bepaald door die hulpmiddelen.

Topologie Modelleert ruimtelijke relaties tussen features De ruimtelijke relaties betreffen nabijheid, verbondenheid en mate van samenvallen Percelen Bodem Nabijheid Buizen Beken Verbondenheid Topologie De topologie betreft ruimtelijke relaties van features die geometrie delen, zoals (lijn)grenzen en hoekpunten. Voor die ruimtelijke relaties kan een gebruiker gedragsregels opstellen, aan de hand waarvan analyses kunnen worden uitgevoerd. Die regels zorgen er ook voor dat de kwaliteit van de data hoog blijft. Bijvoorbeeld, een weg grenst aan een stoep. De grens van de weg en van de stoep vallen dus samen. Indien een uitbreiding of wijziging van de weg wordt ingetekend, is het belangrijk dat de grens van de stoep automatisch mee verandert. Nog een voorbeeld: ieder huis bevindt zich binnen een kadastraal perceel. Als daarvoor een toplogische regel is gedefinieerd, kan een GIS controleren of die regel overal klopt.

Topologie Bestaat uit regels aan de hand waarvan de werkelijkheid beter is weer te geven Voorbeelden: Percelen moeten naast elkaar liggen, ze kunnen niet overlappen of ruimtes bevatten. Buizen van een afvoerstelsel moeten met elkaar zijn verbonden, anders is er geen afvoer mogelijk.

Rasterdata De werkelijkheid weergeven in een regelmatig raster van cellen: elke cel heeft een label dat aangeeft tot welk object het behoort meestal geen attribuutdata Tiff, Bmp, Gif, Jpeg, etc. Rasterdata Een raster bestaat uit cellen van uniforme afmetingen. De grootte van een rastercel kan door de gebruiker meestal zelf worden bepaald. In zo’n cel is een label opgeslagen dat aangeeft tot welk het object het behoort, oftewel welk object daarmee wordt weergegeven. Voorbeelden van rasterbestanden zijn digitale foto’s, satellietbeelden, gescande kaarten etc. Veel voorkomende formaten zijn TIFF, JPEG, BMP.

Rasterdata: coördinaten De ligging van cellen wordt vastgelegd met rastercoördinaten. Rasterdata: coördinaten Het coördinaatstelsel van een raster werkt met rijen en kolommen. De oorsprong van dat stelsel is linksboven. In het voorbeeld hierboven is de coördinaat (5,3), te weten de vijfde kolom en de derde rij. De coördinaten van deze cel zijn (5,3)

Rijksdriehoeksstelsel Middelpunt oorspronkelijk Amersfoort (O.L. Vrouwetoren) Sinds 1970 verplaatst: False Easting 155.000 m False Northing 463.000 m Azimutale stereografische projectie Rijksdriehoeksstelsel (1) Sinds 1932 wordt het RD gebruikt in Nederland. Het is een zogenaamde conforme projectie (Azimutaal Stereografisch). Voordeel van een projectie is dat men daarmee met afstanden en oppervlakten kon rekenen. De kwaliteit van het RD vond men vroeger erg goed, men was daar tevreden over. Eén ding zat de landmeters echter dwars: er werden veel fouten gemaakt door het vergeten van min-tekens. Omdat Amersfoort het nul-punt was, hadden coördinaten in Groningen een positieve X- en een positieve Y-waarde. In Limburg was de X plus, maar de Y was min. Zeeland had een negatieve X en een negatieve Y. Een min-teken werd nogal eens vergeten of bijverzonnen, met als gevolg dat een coördinaat door heel Nederland heen kon springen.

Rijksdriehoeksstelsel In 1968 besloot men daarom een verandering aan te brengen aan het RD. Het nulpunt werd verschoven. Vanaf 1970 kwam heel Nederland daardoor in het eerste kwadrant te liggen, alle coördinaten waren vanaf toen positief. Verder verschoof men de X-as zo ver naar beneden, dat het grootst mogelijke X-coördinaat in Nederland (in Drenthe, zo’n X=280000m) nog altijd kleiner was dan de kleinst mogelijke Y-waarde (Zuid Limburg, zo’n Y=306000m). Men kan dus ook niet meer de X en de Y verwarren, de Y is altijd de grootste van de twee. De wat “rare” verschuivingswaarden (X=155000m, Y=463000m) zorgen ervoor dat de bladranden van de topografische kaarten ronde getallen worden.

Deel 2 Wat is een GIS? Wat is CAD Wat is verschil CAD en GIS GBKN KLIC Specifieke problemen GIS t.b.v. distributie Introductie van de case

Wat is CAD? CAD is verzameling van losse lijntjes en open vlakjes …. sterk ingezoomd :

…en wat was GIS ook al weer? Ruimtelijke samenhang! d.w.z. sleutel tot integratie van: wegenbeheer rioolbeheer kadastrale informatie leidingenregistratie bestemmingen beperkingen project informatie etc…

Verschil CAD en GIS CAD (sterk ingezoomd) GIS CAD: de lijntjes worden afzonderlijk opgeslagen en sluiten niet op elkaar aan of kruisen elkaar GIS: de lijntjes moeten exact op elkaar aansluiten en mogen elkaar absoluut niet kruisen

GBKN Digitale topografische kaart met minimale Grootschalige Basis Kaart Nederland Digitale topografische kaart met minimale inhoud en nauwkeurigheid belangrijkste topografie (gebouwen, wegen,waterlopen) Grootschalig (veel details) in bebouwd gebied schaal 1:500; in landelijk gebied tot 1:2000 Basiskaart als ondergrond voor uiteenlopende toepassingen eventueel zelf informatie toevoegen Beschikbaar voor heel Nederland - digitale topografische kaart met vast gedefinieerde minimale inhoud en nauwkeurigheid, waarop de belangrijkste topografie in het terrein staat aangegeven (gebouwen, wegen, waterlopen) - grootschalig: in bebouwd gebied presentatie op een schaal 1:500 en in landelijk gebied tot 1:2000. Dankzij de grote schaal zijn veel details zichtbaar - basiskaart, die als ondergrond dient en geschikt is voor uiteenlopende toepassingen. Gebruikers kunnen zelf informatie toevoegen - beschikbaar voor heel Nederland

Waarom één gedetailleerde basiskaart voor heel Nederland? Eenmalige inwinning, meervoudig gebruik enorme verspilling van tijd en geld als meerdere partijen grootschalige topografische bestanden maken die grotendeels hetzelfde zijn In 1975 Koninklijk Besluit: één grootschalige basiskaart voor Nederland LSV GBKN doet Basisregistratie voor de GBKN (Landelijk Samenwerkings Verband) Een sterk argument is voor het gebruik van de GBKN is de éénmalige inwinning en het meervoudig gebruik. Het is per slot van rekening een enorme verspilling van tijd en geld als meerdere partijen grootschalige topografische bestanden maken die in de kern hetzelfde zijn.  Daarom werd in 1975 bij Koninklijk Besluit vastgelegd dat er één grootschalige basiskaart voor Nederland zou komen. Het Landelijk Samenwerkings Verband (=LSV) GBKN werkt thans aan de status van Basisregistratie voor de GBKN.

Toepassingen GBKN Raadpleging presentatie: als basis voor thematische weergaven bijvoorbeeld milieukaarten met geluidszones Registratie registratie van ondergrondse kabels en leidingen in combinatie met zichtbare topografie Ontwerp voor onder andere civiel-technische en stedenbouwkundige ontwerpen Basis voor GIS aan geografische informatie over bebouwing koppelen van administratieve gegevens van bewoners De GBKN kent vele toepassingsmogelijkheden: raadpleging: Hoe loopt een bepaalde weg? Wat is de aard van de verharding? Asfalt? Klinkers? Waar staan precies gebouwen? Presentatie bijvoorbeeld als basis voor thematische weergaven, zoals milieukaarten met geluidszones registratie: Voor registratie van ondergrondse kabels en leidingen ten opzichte van zichtbare topografie ontwerp: Voor onder andere civiel-technische en stedenbouwkundige ontwerpen; basis in geografische informatiesystemen (GIS) Aan geografische informatie die de GBKN biedt over bebouwing kunnen bijvoorbeeld administratieve gegevens van bewoners gekoppeld worden

Gebruikers van de GBKN Grote en diverse groep gebruikers: Want: Van telecombedrijf tot waterschap van gemeente tot grondverzetbedrijf van brandweerdienst tot architect van ingenieursbureau tot woningbouwcorporatie van waterleidingbedrijf tot projectontwikkelaar. Want: GBKN is heel gedetailleerd, actueel én biedt zekerheid door minimale inhoud en precisie De gebruikersgroep van de GBKN is groot en divers.  Van telecombedrijf tot waterschap, van gemeente tot grondverzetbedrijf, van brandweerdienst tot architect, van ingenieursbureau tot woningbouwcorporatie en van waterleidingbedrijf tot projectontwikkelaar. Hoewel de GBKN door heel uiteenlopende organisaties wordt ingekocht, hebben zij toch iets gemeen. Allen maken van de kaart gebruik omdat hij heel gedetailleerd en actueel is èn zekerheid biedt door de duidelijk omschreven minimale inhoud en precisie.  Geen wonder dat de gebruikersgroep van de GBKN voortdurend groeit. De kaart wordt duizenden malen per werkdag geraadpleegd!

GBKN in detail Drie soorten informatie: harde topografie gebouwen, civieltechnische kunstwerken als bruggen en viaducten en hoogspanningsleidingen zachte topografie begrenzingen van wegen en water, onder- en bovenkanten van dijken en taluds soms ook terreinafscheidingen van duurzame aard semantische informatie om de kaart beter leesbaar en bruikbaar te maken straatnamen, huisnummers en andere namen De GBKN bevat 3 soorten informatie: harde topografie,  hiertoe behoren gebouwen, civieltechnische kunstwerken als bruggen en viaducten en hoogspanningsleidingen; zachte topografie, dit betreft onder andere begrenzingen van wegen en water, onder en bovenkanten van dijken en taluds en onder bepaalde voorwaarden ook terreinafscheidingen van duurzame aard; semantische informatie,  dit is informatie om de kaart beter leesbaar en bruikbaar te maken. Het gaat dan om straatnamen, huisnummers (beperkt) en andere relevante namen.

GBKN coördinatenstelsel GBKN gebaseerd op stelsel van Rijksdriehoeksmeting (RD-stelsel) Nulpunt eigenlijk kerktoren in Amersfoort Echter: nulpunt is in zuidwestelijke richting verschoven bij X-coördinaten 155 kilometer optellen en bij alle Y-coördinaten 463 kilometer Nulpunt ligt nu dus in Frankrijk … Daardoor : alle RD-coördinaten in Nederland positief èn X- en Y-coördinaat nooit hetzelfde (geen verwarring) De GBKN is gebaseerd op het stelsel van de Rijksdriehoeksmeting (RD). De coördinaten van de punten in de GBKN zijn dus RD-coördinaten. Voor het maken van het RD-stelsel is een stereografische projectie gebruikt. Het centrale punt, het nulpunt, in dit stelsel is de Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort. Dit punt is rekenkundig in zuidwestelijke richting verschoven zodat het nu heel praktisch is dat alle RD-coördinaten in Nederland positief zijn. Bijkomend voordeel is dat het nooit mogelijk is om binnen Nederland dezelfde X- en Y-coördinaat te hebben waardoor verwarring kan ontstaan. Bij alle X-coördinaten is 155 kilometer opgeteld en bij alle Y-coördinaten is 463 kilometer opgeteld. Hierdoor ligt het nulpunt van het RD-stelsel in Frankrijk.

GBKN heeft twee verschijningsvormen Norm-GBKN Fotogrammetrisch samengesteld door metingen uit luchtfoto’s en volledig naverkend Nauwkeurigheid van een punt ten opzichte van een ander punt in de omgeving is in bebouwd gebied beter dan 28 cm en in landelijk gebied beter dan 56 cm! Nuts-GBKN Terrestrisch vervaardigd (opgemeten door landmeters) Nauwkeurigheid beter dan 10 cm! Buiten een strook van 30 meter vanaf de weg geen objecten op deze kaart Informatie over gebouwen beperkt tot voorgevel en aanzet zijgevel norm-GBKN: fotogrammetrisch samengesteld door metingen uit luchtfoto’s en volledig naverkend. De zogenaamde minimale norm-GBKN is beperkt naverkend. De precisie van een punt ten opzichte van een ander punt in de omgeving is in bebouwd gebied beter dan 28 cm en in landelijk gebied beter dan 56 cm; nuts-GBKN: terrestrisch vervaardigd. Deze variant komt in Brabant en Limburg voor. Zowel in bebouwd als in landelijk gebied is de precisie van een punt ten opzichte van een ander punt in de omgeving beter dan 10 cm. Buiten een strook van 30 meter vanaf de weg heeft de nuts-GBKN geen inhoud. Informatie over gebouwen is beperkt tot voorgevel en aanzet zijgevel. Een opwaarderingstraject dat in 2003 is gestart en in 2007 zal zijn afgerond, zorgt ervoor dat ook in Brabant en Limburg een norm-GBKN steeds meer beschikbaar komt.

Norm-GBKN ← Nuts-GBKN →

Het formaat van de GBKN VECTOR RASTER Een formaat met veel mogelijkheden Elk element heeft eigen specifieke classificatie Bij in- en uitzoomen blijft scherpe afbeelding zichtbaar RASTER Minder mogelijkheden, maar …voor veel toepassingen is dat vaak ook niet nodig Bijvoorbeeld als ondergrond voor thematische kaarten of als informatie en navigatie hulpmiddel Vector Dit is een bestandsformaat met veel technische mogelijkheden omdat elk element of object van het bestand zijn eigen specifieke classificatie bezit. Hier kan men bijvoorbeeld op filteren of eigen specifieke informatie aan toekennen. Bij in- en uitzoomen blijft altijd een scherpe afbeelding zichtbaar Raster Een bestandsformaat met minder technische mogelijkheden, maar voor veel toepassingen is dat vaak ook niet nodig. Denk bijvoorbeeld hierbij aan het gebruik van de GBKN als ondergrond voor thematische kaarten of als informatie en navigatie hulpmiddel in andere websites en documentatie

Voorbeeld van een GBKN

GBKN … met luchtfoto

… met kabelgegevens en geografie

… gecombineerd met digitale foto’s

… als basis voor wegbeheer

Graafschade … Voordat ik een fout maak, maak ik die fout niet J. Cruijff

…voorkomen we samen! Hoe???

… met het KLIC ! KLIC staat voor: Kabels Leidingen Informatie Centrum Het KLIC is een tussenpersoon en brengt graver en leidingbeheerder met elkaar in contact

KLIC – Wat doen ze? Voorafgaand aan ‘grondroeringen’ informatie aanvragen bij KLIC over de ligging van kabels en leidingen KLIC registreert deze aanvraag en zendt een aanvraag voor informatie (KLIC-bericht) door naar de beheerders van de kabels en leidingen in het betreffende graafgebied

KLIC – Wat doen ze? Kabel- of leidingbeheerders nemen contact op met de aanvrager of sturen tekeningen van de graaflocatie toe aan de aanvrager Zo weet de aanvrager of er kabels en leidingen in het graafgebied lopen.

KLIC – Voor wie? Iedereen die grondwerkzaamheden gaat verrichten moet nagaan of hierdoor schade aan een kabel of leiding kan ontstaan Elke aannemer of loonbedrijf, maar ook een particulier moet een KLIC melding doen Om na te gaan of deze werkzaamheden zouden kunnen leiden tot schade aan een kabel of leiding.

KLIC – Waarom? Voorkomen van schade is van direct en groot belang voor de veiligheid van de grondroerder zelf en de omwonenden Voorkomen van materiële schade: directe schade aan de ondergrondse kabels en/of leidingen zelf

KLIC op internet

KLIC-meldingen applicatie op pc

KLIC-meldingen applicatie op pc

Specifieke problemen Conversie CAD naar GIS GIS op een Tablet of Handheld PC

Conversie CAD => GIS Vlakken sluiten en lijnen op elkaar aansluiten (lijnstrings) Gegevens(tabellen) koppelen aan de vlakken, lijnen Per laag converteren !!!

CAD-bestand de lijnen worden stuk voor stuk getekend met een bepaald symbool en kleur vlakken zijn niet altijd gesloten (omdat ze niet gearceerd hoeven te worden)

GIS-bestand lijnen sluiten op elkaar aan en worden in één keer getekend met een bepaald symbool en kleur vlakken zijn exact gesloten om ze te kunnen arceren

Bij conversie van CAD naar GIS moet je dus: in situatie A: lijnen verlengen (=“extend”) in situatie B: lijnen afknippen (=“trim”)

Sluiten van objecten Wegen zijn afgesneden (niet gesloten) Wegen worden (gesloten) polygonen

Conversie CAD => GIS Lijnen sluiten nu op elkaar aan en vormen lijnstrings Vlakken kunnen nu gesloten worden en vormen polygonen Vervolgens de gegevens(tabellen) aan de vlakken en lijnen koppelen N.B. Elke laag apart op deze manier converteren naar GIS!!!

Voorbeeld kaart vanuit CAD-formaat

Voorbeeld kaart vanuit GIS-formaat

GIS op Pocket PC GBKN laden in ArcPAD (= “pocket GIS”)

GIS op Pocket PC GBKN laden in ArcPAD (= “pocket GIS”) GPS activeren en je weet waar je bent !

Introductie van de case De case kent vijf stappen: 1. Het inlezen van ruwe data en presenteerbaar maken 2. Het opzoeken van een werklocatie en het doen van een KLIC melding 3. Aan de hand van de werkzaamheden kijken welke ‘klanten’ van levering verstoken worden 4. Het verwerken van een meting en deze inpassen in de bestaande leidinggegevens 5. Het verzorgen van een presentatie

De case – stap 1 Een wirwar van punten, lijntjes en vlakken … … maak hier een mooiere en betere kaart van !

De case – stap 2 KLIC-melding locatie X = 95942 en Y = 462581 De melding is eenmalig gedaan (om KLIC niet al te veel te belasten). Het verloop van de melding wordt nu beschreven … Met behulp van de KMA (KLIC Meldingen Applicatie) kunnen allerlei gegevens over de graving via internet aan het KLIC doorgegeven worden.

KMA -1

KMA -2

KMA -3 … vervolgens komt er van elke betrokken leidingbeheerder of kabelmaatschappij een e-mail binnen :

KMA -4 … en daarna stromen de kaarten binnen, meestal in digitaal formaat (bijv. PDF) … een overzichtskaart

KMA -5 en diverse detailkaarten met bijv. de laagspanningsleidingen

De case – stap 3 Vraag: welke ‘klanten’ zijn van levering verstoken als er ergens gewerkt wordt? Antwoord (met GIS): maak selecties en buffers

De case – stap 4 Na het werk wordt de nieuwe ligging van de leidingen ingemeten met behulp van een GPS apparaat Er is dan een lijst met X,Y coördinaten en enkele beschrijvende gegevens Verwerk deze metingen met je GIS systeem Verwerk de puntenlijst, verbind de juiste punten tot leidingen, vul de attribuut data en pas de bestaande leidingen aan … etc ? …

De case – stap 5 Geef een presentatie van alle stappen en de resultaten Geef bij elke stap duidelijk uitleg wat je hebt gedaan om de gewenste resultaten te behalen

SLOT VRAGEN ??? Geen vragen … succes met de case! Of ik verder nog iets opgestoken heb op deze cursus? Ja, een paar sigaretten. Willem van Hanegem