Grondervaringen en geloof

Life changing? Bekijk het filmfragment en beantwoord de vragen. 1. Probeer in je eigen woorden te beschrijven wat er in het fragment te zien is… 2. Is dit een alledaagse ervaring? 3. Wat is er bijzonder aan deze ervaring? 4. Pas het schema van de levensbeschouwelijke analyse toe op dit fragment. Left luggage +/- minuut 43

‘Ervaren’ Etymologie (zie cursus) DOELEN: Je kan (kort) de etymologie geven van het woord ‘ervaren’. Je weet wat ‘subjectieve betrokkenheid’ betekent Je kan uitleggen waarom ervaren altijd persoonlijk is. Je weet waarom het soms zo moeilijk is om over een ervaring te praten

De BETEKENIS van ervaren (zie cursus) DOELEN: Je kan uitleggen in welke betekenis wij het woord ‘ervaren’ WEL zullen gebruiken. Je kan voorbeelden geven bij het woord ‘ervaren’

Diepte-ervaringen in drie omschrijvingen… Maslow Merrigan Apostel

1. De vraag van Maslow ‘Ik zou graag willen dat je eens nadacht over de wonderbaarlijkste ervaring of ervaringen uit uw leven: de gelukkigste momenten, extatische ogenblikken, momenten van verrukking, misschien van verliefd zijn of van naar muziek luisteren of een plotseling ‘getroffen worden’ door een boek of een schilderij, of een of ander groots, creatief ogenblik. Schrijf deze momenten eerst allemaal op En probeer mij dan te vertellen hoe je je voelde op dergelijke intense ogenblikken, hoe dat verschilde van de manier waarop je je anders voelt, hoe je op dat moment als persoon anders was dan anders, en als het ware door andere ogen de wereld in keek.’

Opdracht Maslow P. 5 Schrijf voor jezelf zo’n ervaring neer.

2. Merrigan Diepte-ervaringen zijn ervaringen waardoor men in de gewone ervaringen van het dagelijkse leven méér ziet. Men heeft iets door – een puzzel, een meetkundig vraagstuk, een parabel – en men zegt: “Nu valt mijn frank.” 2 Sam 12,1-7

Achtergrond bij het verhaal David en Batseba Batseba was de prachtige vrouw van Uria, een hoge officier in koning Davids leger Toen David Batseba op een dag zag baden op het dak, werd hij halsoverkop verliefd. Gek van liefde beval hij om Uria op te stellen in de voorste rangen van een aanval, zodat hij zeker zou sneuvelen…

2 Samuel 12:1-7 1 Hij stuurde de profeet Natan naar David toe om hem het volgende te vertellen: ‘Er woonden eens twee mannen in dezelfde stad, een rijke en een arme. 2 De rijke man had heel veel geiten, schapen en runderen, 3 de arme man had niet meer dan één lammetje kunnen kopen. Hij koesterde het en het groeide bij hem op, samen met zijn kinderen. Het at van zijn brood en dronk uit zijn beker en sliep in zijn schoot; hij had het lief als een dochter.

4 Op zekere dag kreeg de rijke man een gast op bezoek 4 Op zekere dag kreeg de rijke man een gast op bezoek. Hij kon het niet over zijn hart verkrijgen om de reiziger een van zijn eigen geiten, schapen of runderen voor te zetten. Daarom nam hij het lammetje van de arme man en zette dat zijn gast voor.’ 5 David ontstak in woede over de rijke man en zei tegen Natan: ‘Zo waar de HEER leeft, de man die zoiets doet verdient de dood. 6 Viervoudig moet hij het lam vergoeden, omdat hij zich zo harteloos heeft gedragen.’ 7 Toen zei Natan: ‘Die man, dat bent u! Dit zegt de HEER, de God van Israël: Ik was het die je zalfde tot koning van Israël, ik was het die je redde uit de greep van Saul.

‘The penny drops’ Voorbeeld van een ‘aha-erlebnis’. Het moment van inzicht/inkeer. http://www.youtube.com/watch?v=Q_-f6FKs9pQ

Derde omschrijving Leo Apostel (1925-1995) Nog nooit echter heb ik – zelfs had ik soms de indruk iets anders en iets groters dan mezelf te voelen – de indruk gehad God te ontmoeten, zoals gelovigen mij van hem spreken. Is Apostel gelovig? Zou je hem religieus kunnen noemen?

Religieus benji-springen. Jongeren en transcendente ervaringen… Beschrijving Kick: sensatie, prikkel, verhevigde schokbeleving, de als aangenaam ervaren shock. (Verslavend voor de postmoderne mens). Kick is negatief, je wilt alsmaar meer…

Kick= pseudo ervaring Door de overvloed aan prikkels en mede door het wegvallen van de integrerende verhalen is er geen echte ervaring meer mogelijk. Een echte ervaring=verhaal, herinnering, bedding die toelaat de ervaring te duiden, een plaats te geven. Een kick is dit juist helemaal niet. (Een ervaring is echt, een verhaal. Een kick dient om de afwezigheid van het verhaal te doen vergeten) ongelukkig ->kick->gelukkig->ongelukkig y.s.

opzoekwerk Transcendentie: Transcendent betekent ‘de werkelijkheid overstijgen’. Een transcendente ervaring gaat dus over iets dat ‘boven’ de werkelijkheid uitstijgt, iets dat niet van deze (letterlijke, tastbare) wereld is. Alteriteitservaring: De Ander staat altijd buiten het eigen bewustzijn, staat los van het ‘ik’, Een ervaring die niet over jezelf gaat, maar waarbij je echt en emotioneel geraakt bent door iemand anders (mens of God)

Postmoderniteit Mens- en wereldbeeld van na WOII, waarin de onzekere, relativerende mens centraal staat. Alles is relatief Radicale twijfel Iedereen kan van iedereen leren De postmoderne mens is onzeker en verward

Postmodernisme: de kenmerken Alles is relatief Radicale twijfel Iedereen kan van iedereen leren De postmoderne mens is onzeker en verward De postmoderne mens zoekt (soms) antwoorden in religie De centrale plaats van de mens wordt in vraag gesteld

Keerzijde van menselijk geluk… Kicks zijn pseudo- of valse ervaringen. De roes van een kick is geen echt geluk, maar is juist verslavend en je wilt alsmaar meer. Als je ongelukkig bent en je ervaart een kick ben je even gelukkig maar daarna niet meer. Als je ongelukkig bent en je ervaart een diepte-ervaring word je gelukkig en blijf je het ook.

Vier interpretaties Het is het resultaat van de inspanningen en natuurlijke talenten van de mens Ons menselijk verstand is niet in staat om het mysterie waarop we stoten, te doorgronden. Een religieuze ervaring is geen verwijzing naar een persoonlijke, betrokken God. In een diepte-ervaring komen mensen God op het spoor. De religieuze ervaring is een geloofservaring.

Vier manieren om tegen geloof aan te kijken Atheïsme Agnosticisme Deïsme Theïsme

Opdracht 1 De vier interpretaties van diepte- of religieuze ervaringen hangen rechtstreeks samen met de vier manieren om tegen geloof aan te kijken. Zo zal een atheïst een diepte-ervaring als puur menselijk (niets met God te maken) zien, een agnost zal het mysterie niet kunnen doorgronden. Een deïst zal wel het goddelijke, maar geen persoonlijke God erkennen terwijl een theïst in elke diepte-ervaring een persoonlijke God zal herkennen en dit zal beleven als een geloofservaring

Tanghi Argentini In welke omschrijving van een diepte-ervaring (Maslow – Merrigan-Apostel) past deze kortfilm het best? Hoe zou jij de rol van André beschrijven? In welke van de vier interpretaties van diepte-ervaring past jouw beschrijving van André?

5 4 3 2 1 Fysieke behoeftes Veiligheid (onderdak) Sociale behoeftes Waardering Zelfontplooiing