De Nederlanden: van republiek tot parlementaire democratie Geschiedenis De Nederlanden: van republiek tot parlementaire democratie

Van republiek naar parlementaire monarchie Paragraaf 7 Van republiek naar parlementaire monarchie

begrippen

De begrippen Patriotten Franse tijd uitleg Patriotten Franse tijd Stroming die zich in de 2de helft van de 18de eeuw in de republiek verzette tegen de macht van de regenten en van de stadhouder en zijn aanhangers Periode waarin de Fransen in Nederland de baas waren (1806-1813)

De begrippen Constitutionele monarchie Parlementaire monarchie uitleg Constitutionele monarchie Parlementaire monarchie Koningschap waarbij de macht van de koning in een grondwet is beperkt Koningschap waarbij de ministers verantwoording schuldig zijn aan het parlement en niet meer aan de koning

De begrippen Premier De vierde macht Ministeriële verantwoordelijkheid uitleg Premier De vierde macht Ministeriële verantwoordelijkheid regering = de minister-president = Mark Rutte alle ambtenaren die de ministers bij hun taak helpen ministers zijn verantwoording schuldig aan het parlement en niet aan de koning. Dagelijks bestuur = (koning +) ministers

De begrippen Minister president Kabinet Koninklijk besluit Parlement uitleg Minister president Kabinet Koninklijk besluit Parlement Voorzitter van de ministerraad Staatssecretarissen + ministers Als het parlement het niet eens was met de koning kan de koning toch zijn wil doorzetten 1ste en 2de kamer, zij zijn de volksvertegenwoordigers(Staten -Generaal)

De begrippen Minister Staatssecretaris Ministerie uitleg Minister Staatssecretaris Ministerie Volksvertegenwoordigers Lid van de regering en hoofd van een ministerie Een soort onderminister die tot het kabinet behoort = departement, vormt de minister samen met zijn ambtenaren. Door het volk gekozen mensen die in het parlement zitten.

De begrippen Grondrechten Democratie rechtstaat uitleg Grondrechten Democratie rechtstaat Belangrijkste rechten (zie puntjes stencil blz. 1) Een regeringsvorm waarbij alle belangrijke beslissingen door het parlement (1ste en 3de kamer = volksvertegenwoordigers) worden genomen Een land waar iedereen rechten heeft en waar deze rechten zijn vastgelegd in wetten

De begrippen Actief kiesrecht Passief kiesrecht uitleg Actief kiesrecht Passief kiesrecht Het stelsel van evenredige vertegenwoordiging Het recht om te mogen stemmen Je zelf verkiesbaar opstellen, een partij oprichten dus. De manier waarop in nederland de afgevaardigde voor het parlement worden gekozen (aantal stemmen : 150)

De begrippen Kiesdeler uitleg Kiesdeler Uitkomst van de deelsom om te berekenen hoeveel zetels een partij krijgt (zie het stelsel van evenredige vertegenwoordiging)

De begrippen Troonrede Informateur formateur uitleg Troonrede Informateur formateur Toespraak die de koning ieder jaar houd op de 3de dinsdag van september waarin hij de plannen voor het komende jaar voorleest Iemand die gaat kijken welke partijen willen en kunnen regeren De gene die het uiteindelijke kabinet gaat vormen

De begrippen Regeerakkoord Regeringsverklaring Staten-generaal uitleg Regeerakkoord Regeringsverklaring Staten-generaal Hierin zetten de regerende partijen (VVD/PVDA) hun plannen uiteen voor de komende 4jaar Verklaring waarin de premier de hoofdlijnen uiteen zet van het beleid dat de regering gaat voeren 1ste en 2de kamer

De begrippen Verzorgingsstaat Politieke stromingen uitleg Verzorgingsstaat Politieke stromingen Een staat die zich actief bemoeit met mensen en opkomen voor de zwakkeren in de samenleving 3 groepen (liberalen, sociaaldemocraten en christendemocraten) die aangeven waarvoor de partij staat

De begrippen Trias politica De scheiding van de 3 machten Begrip uitleg Trias politica De scheiding van de 3 machten

jaartallen

De jaartallen In de tweede helft van de 18de eeuw 1787 1789 1795 gebeurtenis In de tweede helft van de 18de eeuw 1787 1789 1795 Ontstond er verzet tegen de macht van de regenten en tegen de macht van de stadhouder en zijn aanhangers in de republiek Worden de patriotten met behulp van het leger uit Pruisen verjaagd Is de Franse revolutie uitgebroken Vielen de Fransen ons land binnen

De jaartallen 1806-1813 Vanaf 1815 1813 1815 Was de Franse tijd gebeurtenis 1806-1813 Vanaf 1815 1813 1815 Was de Franse tijd Werden de gewesten provincies genoemd Voerden buitenlandse troepen oorlog tegen Napoleon Werd Nederland een constitutionele monarchie Bekrachtigde het congres van wenen het besluit dat Nederland 1 staat werd

De jaartallen jaartal gebeurtenis 1830 1840 1848 Kwam zuidelijk Nederland in opstand en vormde een eigen staat: koninkrijk België Kreeg het liberalisme in Nederland steeds meer aanhangers Volgde koning Willem II koning Willem I op Braken er in verschillende Europese landen revoluties uit Kwam er een nieuwe grondwet uit

namen

De namen Stadhouder Willem de V Napoleon Gijsbert Karel van Hogendorp naam uitleg Stadhouder Willem de V Napoleon Gijsbert Karel van Hogendorp Stadhouder van Nederland tijdens de Franse revolutie. Keizer in Frankrijk tijdens de Franse revolutie Had de leiding van mensen die aan Willem, zoon van Willem V, wilde vragen of hij koning in NL wilde worden om zijn vader op te volgen

De namen Willem I Johan Rudolf Thorbecke Willem II naam uitleg Willem I Johan Rudolf Thorbecke Willem II Zoon van Karel V die de eerste koning van Nederland werd De leider van de liberalen De zoon van Willem I die zijn vader opvolgde in 1840

overig

De patriotten veranderen de republiek Wie waren zij? Wat wilden zij bereiken? Zij werden gesteund door de kleine burgerij en door mensen van de gegoede burgerij waar het minder goed mee ging. Meer mensen bij het bestuur van de republiek betrekken De republiek op economisch gebied weer net zo belangrijk maken als in de 17de eeuw Het gedaalde aanzien van de republiek in de wereld weer herstellen

De patriotten veranderen de republiek Wanneer en waardoor kwamen zij aan de macht? Wat bereikten zij? Na de komst van de fransen in 1795 vluchtte Willem V, de laatste stadhouder en namen de patriotten het bestuur over. Alle burgers werden gelijk voor de wet Er kwam kiesrecht voor mannen vanaf een bepaald bezit Alle gewesten kregen dezelfde bestuursvorm Voor alle gewesten gelde dezelfde regelingen voor belasting, onderwijs en rechtspraak Gewesten werden op dezelfde manier bestuurd.

Van een constitutionele naar een parlementaire monarchie 1815: waarom belangrijks in de parlementaire geschiedenis van Nederland? Willem !: door welke 3 punten kreeg hij veel macht? Nederland werd een constitutionele monarchie onder leiding van Willem I Hij kon ministers benoemen/ontslaan Ministers waren verantwoording schuldig aan hem Met het koninklijk besluit kon hij toch zijn wil doorzetten als het parlement het niet eens met hem was.

Van een constitutionele naar een parlementaire monarchie 1848: waarom belangrijks in de parlementaire geschiedenis van Nederland? Willem II: waarom wilde hij plotseling veel macht opgeven? Nederland werd een parlementaire monarchie met een nieuwe grondwet, waardoor de ministers verantwoording schuldig waren aan het parlement = ministeriële verantwoording Hij was bang dat er in Nederland revoluties zouden uitbreken net zoals in veel andere Europese landen.

Van verenigd koninkrijk der Nederlanden naar afscheiding 1815: waarom belangrijk in de geschiedenis va Nederland? Waarom werden de zuidelijke en noordelijke Nederlanden verenigd? Noorden en zuiden worden samen gevoegd Aan de noordgrens van Frankrijk moest een sterke staat komen die Frankrijk niet snel zou kunnen veroveren

Van verenigd koninkrijk der Nederlanden naar afscheiding Vraag Antwoord 1830: waarom belangrijk in de geschiedenis van Nederland? België scheidt zich af en vormt het Koninkrijk België

Door welke tegenstellingen mislukte de verenging? zuidelijke Nederlanden Noordelijke Nederlanden Katholiek Frans talig Industrie belangrijk Liberalisme had grote invloed Protestant Nederlands Handel belangrijk Conservatieven hadden grote invloed