Regioavond Luisterend Dienen Wmo en de kerken Wat betekenen alle veranderingen in de Wmo voor de mensen om ons heen?

Vooraf Het proces van transities die de verzorgingstaat veranderen in een participatiesamenleving is al langer op gang. Bezuinigingen versnellen dit. Kerken worden uitgedaagd om niet alleen hun bijdrage aan de participatiesamenleving te vergroten maar ook hun missie / rol te herijken. Diaconale bril: helpen wie geen helper heeft / helpen aan recht / helpen aan hoop en perspectief

1 januari 2015 in werking treedt. De Eerste Kamer stemde 8 juli 2014 in met de nieuwe Wmo (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) die 1 januari 2015 in werking treedt. Het doel van de wet is het mogelijk maken voor mensen om langer thuis te kunnen blijven wonen en te participeren (kunnen meedoen) met zo nodig ondersteuning van de gemeente of zorg via zorginstellingen. De staatssecretaris zelf aan het woord hierover….

Uitgangspunten voor de WMO zijn: Mensen zorgen voor zichzelf en voor anderen, zij zijn burgers die actief meedoen in de samenleving. Zij vragen en leveren ‘gebruikelijke zorg’ in hun eigen directe omgeving. Eigen verantwoordelijkheid van de burger (jezelf en de ander). Mensen doen allereerst een beroep op eigen netwerk en omgeving (familie, vrienden, buren, vrijwilligers) als zij zichzelf niet meer kunnen redden en de gebruikelijk zorg binnen het huishouden onvoldoende is.

Als het met de aanvullende mantelzorg en vrijwilligers ook niet (meer) lukt, kunnen zij een beroep doen op de overheid, voor aanvullende voorzieningen die het mogelijk maken dat zij toch kunnen meedoen in de samenleving. Of een beroep doen op specialistische zorg die er toe leidt dat mensen zolang mogelijk zelfstandig, in huiselijke kring kunnen blijven wonen. Gemeente biedt ondersteuning en regelt aanvullende voorzieningen (regietaak)

Alles op een rij de AWBZ vervalt in 2015: een deel gaat over naar de Wmo en een deel wordt omgezet in de Wet Langdurige Zorg (Wlz). Mensen die nu al in een zorginstelling verblijven, kunnen daar blijven, mits deze niet gaat sluiten. In dat geval wordt verhuisd. Begeleiding en dagbesteding vallen onder de Wmo; de gemeente moet (nieuw) aanbod regelen met een veel kleiner budget dan onder de AWBZ beschikbaar was. Verpleging en verzorging thuis gaan onder de Zorgverzekeringswet vallen, loopt via eigen zorgverzekering van mensen

Huishoudelijke ondersteuning blijft onder de gemeenten vallen, budgetten worden gekort, indicaties opnieuw bezien en eigen bijdragen zullen stijgen. Meer beroep op eigen netwerk. Mensen met een pgb zullen dit waarschijnlijk houden, maar de voorwaarden worden aangescherpt en zij krijgen niet langer het geld rechtstreeks. Uitbetaling loopt via de Sociale Verzekeringsbank naar de zorgaanbieders. Nieuwe zorgvragers zullen getoetst worden gestimuleerd zoveel mogelijk zelfredzaam te zijn: op eigen kracht, via eigen sociaal netwerk, daarna via algemene voorzieningen en pas als laatste maatwerkoplossingen via de gemeente (Wmo), of via de Wlz of Zorgverzekeringswet.

Gevolgen 1. Zorgplicht is veranderd in compensatieplicht (i.p.v. recht) -> moeilijker toegang tot voorzieningen 2. Te weinig budget voor gemeenten -> bezuinigingen dwingt gemeenten keuzes te maken 3. (Over-)belasting van sociaal netwerk -> iedereen heeft te maken met de WMO, omdat hij/zij in het netwerk van de ander zit 4. Verschillen tussen gemeenten -> iedere gemeente heeft vrijheid in beleid en uitvoering Uitdaging van de kerken is om werk te maken van diaconale samenwerking met het oog op de mens in de meest kwetsbare situatie

Vijf wetten op een rij De nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning waarbij extramurale zorg en begeleiding naar gemeenten gaat; geen recht op zorg maar maatwerkvoorziening zoals mantelzorg, sociaal netwerk, collectieve voorzieningen en individuele voorzieningen De Wet Langdurige Zorg waarbij zorgzwaartepakketten 1 t/m 4 deels onder verantwoordelijkheid van gemeenten. Alleen toegang tot instelling als er 24/7 zorg nodig is De Jeugdwet waarbij gemeenten verantwoordelijk worden voor zorg voor jongeren beneden de 18 Participatiewet om meer mensen – ook met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen via loonkosten subsidie en beschut werk. Uitkering: leveren van een tegenprestatie naar vermogen Wet Passend Onderwijs waarbij scholen geen kinderen meer mogen weigeren en geen rugzakjes meer voor leerlingen

Gemeentelijke beleidsvrijheid Gemeentelijk beleidsplan verplicht in samenspraak met burgers Verordening voor Wmo en Jeugdwet apart of samen Gemeente stelt indicatieregels op delegeert dat aan wijkteam Aanbestedingen zijn al in veel gemeenten gedaan Kwaliteit van zorgverlening Procedure voor toegang tot pgb Criteria om te bepalen wie in staat is om zorg via pgb in te kopen Regels vaststellen hoogte pgb tarief Regels voor het financieren van zorg uit eigen netwerk

Wat is de route kaart? Mensen moeten een ondersteuningsplan schrijven en hebben recht op cliëntenondersteuning Melden bij de gemeente Keukentafelgesprek / wijkteam Kunt u probleem zelf oplossen. Heeft u geld om probleem op te lossen en / of vrijwilligers en mantelzorgers Toegang tot Wmo en Jeugdwet – met ondersteuning thuis wonen Toegang tot Wlz – kan niet meer met ondersteuning thuis wonen

Belangrijke tips Informeer naar het gemeentelijk beleid Hoe zijn de wijkteams georganiseerd en wie is de contactpersoon? Ze werken pragmatisch Kerken kunnen hun problemen ook brengen bij het wijkteam en wijktteam zoekt vrijwilligers Signaleer welke mensen met veranderingen te maken hebben. Let ook op de mantelzorgers. Logeerzorg, pleegzorg en dagopvang

Aanbevelingen Kerken zullen zich er goed bewust van moeten zijn dat zij zich in een proces van zoeken en leren bevinden waarbij aan de orde is wat hun visie is op kerk te zijn in de lokale samenleving. Welke behoeften moeten ze op inspelen waar ze als kerk wat te bieden hebben? De kennis over kerken en besef van de betekenis van godsdienst is afwezig of beperkt. Maak het concreet wat kerken te bieden hebben. Relatie met de overheid versterken Naast hulp bieden ook signaleren van knelpunten en dit aankaarten bij verantwoordelijke overheden en instanties Ontwikkel een visie op wat vrijwilligers wel / niet kunnen Wees je bewust van je mogelijkheden en onmogelijkheden

Bijbelse motieven die ons richting geven Er zijn tot heil en zegen van mensen – in navolging van Christus De zieke in Bethesda ‘ik heb geen mens’ De barmhartige samaritaan Vrede voor de stad!