Goddelijke wijsheid Roept Wijsheid niet, laat Inzicht haar stem niet horen? 2 Wijsheid heeft zich opgesteld op een heuvel langs de weg, bij het kruispunt van de wegen. 3 Bij de poorten van de stad, bij de ingang, bij de toegangswegen klinkt haar stem: 4 ‘Men-sen, tot jullie roep ik, ik richt mij tot iedereen. 5 Onnozele mensen, word toch eens verstandig, dwazen, denk eens na! Spreuken 8 :1-5 Spreuken 8 et 9

“Het begin van alle kennis is ontzag voor de Heer.” Spr 1:7 “Wijsheid begint met ontzag voor de HEER” Spr 9:10a (NBV) “De vreze des Heren is het begin der wijsheid.” (NBG) Spreuken 8 et 9

Ben je het er mee eens dat ware wijsheid verbonden is met geloof in God ? Zo ja, kun je dan niet wijs zijn zonder in God te geloven ? Welke pluspunten biedt geloof inzake wijsheid ?

Vrees of ontzag voor de Heer « Het begin van alle kennis is ontzag (vrees) voor de Heer.» Spr 1 : 7 Begin van het boek: principe, hoofdzaak, sleutel, a b c « Wijsheid begint met ontzag (vrees) voor de Heer.» Spr 9 : 10 Eind van de intro: « Een vrouw met ontzag (vrees) voor de Heer moet worden geprezen. » Spr 31:30b Einde van het boek Vrees of ontzag voor de Heer

Vrees niet !

Door de eeuwen heen werd angst (voor God, voor de hel) gebruikt om een zekere vorm van godsdienstigheid op te leggen. Heb je dat zelf ook meegemaakt ? Heeft dit een positieve uitwerking ? Heb je ooit een religieuze ervaring gehad die je bang maakte ? Deel dit met de groep. Bleef die angst hangen of ging angst over in een andere emotie ? Welke invloed heeft deze ervaring op jou vandaag ? De uitdrukking ‘vrees niet’ is de uitspraak die in de Bijbel het vaakst wordt gericht tot mensen. Wat leer je hier uit ? ☐ dat zelfs de grootste bijbelhelden een angstreactie konden hebben naar God toe ? ☐ dat angst voor het goddelijke een natuurlijke reactie is ☐ dat God realistisch is ☐ dat God ons verwijt bang te zijn ☐ dat God wil geruststellen

« Het ontzag voor de Heer is zuiver, houdt stand, voor altijd.» Psalm 19 :9

«Israël, bedenk dus dat de Heer, uw God, niets anders van u vraagt dan dat u ontzag voor hem toont, dat u de weg volgt die hij u wijst, dat u hem liefhebt, hem met hart en ziel dient en zijn geboden en wetten naleeft, dan zal het u goed gaan » Deuteronomium10 :12-13 « Mijn zoon, heb ontzag voor de Heer en de koning », Spr 24:21

Vreze des Heren’. Andere vertalingen : Gods autoriteit erkennen, ontzag of eerbied voor de Heer, de Heer vereren… Welke vertaling verkies jij ? Hoe zou jij die ‘vreze des Heren’ omschrijven ? Spreuken 22 :4 associeert ‘de vreze des Heren’ met nederigheid ; Spr. 3 :7 aan het zich niet al te wijs wanen ; Spr 8 :13 plaatst deze vrees tegenover hoogmoed. Zou het te maken hebben met het vinden van je juiste plaats t.o.v. God ? Zo ja, wat is die plaats ? Enkele jaren geleden verscheen een boek met de titel ‘Dieu est un pote à moi’ (God is mijn gabber). Hoe denk jij hierover ? Zijn er excessen mogelijk (een God die te dichtbij is… of te veraf) ? Hoe definieer jij God in je eigen ervaring ?

« Ontzag voor de Heer geeft een krachtig vertrouwen, « Vreugde vindt de Heer in wie hem eren en in wie hopen in zijn liefde en trouw” » Psalm 147 : 11 « De Heer is een vriend van wie hem vrezen, hij maakt hen vertrouwd met zijn verbond  », Psalm 25 : 14 « Israël, bedenk dus dat de Heer, uw God, niets anders van u vraagt dan dat u ontzag voor hem toont, dat u de weg volgt die hij u wijst, dat u hem liefhebt, hem met hart en ziel dient en zijn geboden en wetten naleeft.”  », Deut. 10 :12 « Toon ontzag voor de Heer, uw God, dien hem, wees hem toegedaan en zweer alleen bij zijn naam.” », Deut. 10:20 « Ontzag voor de Heer geeft een krachtig vertrouwen, het biedt je kinderen een schuilplaats » , Spr 14 :26

« Ontzag voor de Heer geeft een krachtig vertrouwen, « U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen te zijn, en om hem te kunnen aanroepen met Abba, Vader.» Romeinen 8 :15   « Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is liefde. Wie in de liefde blijft, blijft in God, en God blijft in hem (…) De liefde laat geen ruimte voor angst; volmaakte liefde sluit angst uit, want angst veronderstelt straf. In iemand die angst kent, is de liefde geen werkelijkheid geworden.”  » Johannes 4:16, 18 « Ontzag voor de Heer geeft een krachtig vertrouwen, het biedt je kinderen een schuilplaats » , Spr 14 :26

Denk je dat de ouder-kind relatie een goed beeld is om de relatie te omschrijven die een gelovige verbindt met God ? Wat houdt Gods vaderschap voor jou in ? ° Hij is onze Schepper ° Stiefvader ° Leraar (in de Oudheid werd een leraar vaak beschouwd als een vader) ° onvoorwaardelijke liefde ° Hij die vergeeft ° Hij die ons geluk wil ° Hij die bevrijdt °… ? We hebben gezien dat het bijbelse begrip ‘vrees’ vooral draait om het vinden en respecteren van je juiste plaats. Geldt dit ook in een ouder-kind relatie ? Is dit vandaag de dag gemakkelijk voor ouders ? En voor kinderen ? Wat zijn de respectievelijke houdingen die vereist zijn om tot een harmonieuze relatie te komen ? Geldt dit ook voor de relatie met God ?

« Wie ontzag heeft voor de Heer haat het kwaad « Wie ontzag heeft voor de Heer haat het kwaad. Ik verafschuw trots en hoogmoed, leugens en het kwaad » Spreuken 8:13

« Maar de Heer is trouw aan wie hem vrezen, van eeuwigheid tot eeuwigheid, Hij doet recht aan kinderen en kleinkinderen van wie zich houdt aan zijn verbond en naar zijn geboden leeft.  » Psalm 103 :17,18

«Dit zijn de geboden, wetten en regels die ik u in opdracht van de HEER, uw God, moet leren en die u moet naleven in het land aan de overkant, dat u in bezit zult nemen. 2 U moet voor de HEER, uw God, ontzag tonen door u te houden aan zijn wetten en geboden, zoals ik die nu aan u geef; dat geldt voor u, zolang u leeft, en voor uw kinderen en uw kleinkinderen. Dan zult u met een lang leven gezegend worden. 3 Luister dus, Israël, en neem ze nauwlettend in acht opdat het u goed ga in het land dat over­vloeit van melk en honing, en u sterk in aantal toeneemt, zoals de HEER, de God van uw voorou­ders, u heeft toegezegd. » Deut. 6 :1-3 

« Israël, bedenk dus dat de Heer, uw God, niets anders van u vraagt dan dat u ontzag voor hem toont, dat u de weg volgt die hij u wijst, dat u hem liefhebt, hem met hart en ziel dient en zijn geboden en wetten. die ik u vandaag voorhoud, naleeft; dan zal het u goed gaan. » Deut. 10 :12-13.

Ook hier kunnen we verwijzen naar de ouder-kind. relatie Ook hier kunnen we verwijzen naar de ouder-kind relatie. De houding die verwacht wordt van een kind en van een gelovige komt vaak neer op ge- hoorzaamheid. Gaat het om blinde gehoor­zaamheid ? Waarop steunt gehoorzaamheid van een kind ? ● angst voor de ouders ● angst voor de gevolgen ● communicatie ● dankbaarheid ● vertrouwen ● .. ? Hoe zit dat met de relatie met God ? Om de band weer te geven die een gelovige heeft met God, gebruikt Deut 10 :12-13 een aantal uitdrukkingen die min of meer synoniem zijn : vrezen, liefhebben, dienen. Ook om de concrete houding aan te duiden die hier het gevolg van is, worden enkele synoniemen gebruikt : Gods weg volgen, zijn geboden onderhouden. Welke uitdrukkingen geven het best jouw relatie met God weer ? Waarom ? Bestaat het gevaar dat we ons meer beschouwen als ‘slaven’ of ‘dienstknechten’ dan als zonen en dochters van God ? Denk bij-voorbeeld eens aan de twee zonen in de parabel van de verloren zoon (Lucas 15 :11 e.v.) Hoe kun je ten volle leven als kind en niet als slaaf ?