MINOR FINANCIEEL ADVIES EN ONDERSTEUNING VERZEKERINGEN, WEEK 2 W.H. Korthouwer 1

WETTEN/ JURISPUNDENTIE Polis- voorwaarden Eigen gebrek uitgesloten Regelend recht Eigen gebrek kan geheel of Gedeeltelijk terzijde worden gesteld Veel variaties mogelijk Verzekeringsrecht geregeld in BW, tot 2007 in Wetboek van Koophandel

ONDERVERDELING RISICO’S

SOORTEN VERZEKERINGEN 4 1.Schadeverzekeringen: a)materiële schade; schade aan bezittingen bijv. woonhuisverzekering, autoverzekering b)Letselschade; aansprakelijkheidsverzekering, bijv. WA-dekking c)Vermogensschade; rechtsbijstandverz., beroepsaansprakelijkheidverz. 2.Sommenverzekering; bijv. ongevallenverzekering 3.Persoonsverzekering; ziekte, arbeidsongeschiktheid en ongevallen 2.Levensverzekeringen

POLISREDACTIE Rangorde bepalingen en dekkingen op een polis: 1.Evt. wettelijk verplichte dekkingen op grond van bijv. WAM, ZvW 2.Evt. verdragen bijv. Internationale leveringsvoorwaarden bijv., Incoterms Polisblad 4.Polisvoorwaarden (indien niet in strijd met bovenstaande), zie ook Clausules 5

PREMIEOPBOUW Elementen in de verzekeringspremie: Risicopremie Onvoorziene reserve Bedrijfskosten verzekeraar Provisie/Beloning intermediair/tussenpersoon Polis-en incassokosten Belasting Winstopslag 6

BETROKKEN PARTIJEN Verzekeringnemer, ook wel eigenaar van de polis Verzekerde(n) Begunstigde of uitkeringsgerechtigde Vaak is verzekeringnemer tevens de verzekerde en begunstigde. Bij een overlijdensrisicoverzekering op twee levens kan de polis kruislinks zijn gesloten ter voorkoming van successierecht (“sterfbelasting”) bij overlijden. Er mag dan geen premie aan de erflater zijn onttrokken waardoor. De man betaald de premie voor zijn vrouw en de vrouw voor haar man. Voor de tenaamstelling idem bij verz.nemer. 7

ACCEPTATIE EN SANCTIES BIJ SCHADE Voorlopige dekking Mededelingsplicht; controle schadeverleden via Fish (centrale database) vanuit verzekeraar, Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Strafrechtelijk verleden Verzekerde heeft informatie achtergehouden? Verschillende sancties voor- of na de schade. Vooraf; opzegging, aanpassing premie en/of voorwaarden Achteraf; bij opzettelijke misleiding contract met terugwerkende kracht ontbinden of schade (deels) uitkeren met evt bijbetaling van extra premie. Van belang is of er een causaal verband is 8

REGELS RONDOM AFSLUITEN, OPZEGGEN VERZEKERINGEN Opzeggen, verschillen bij: 1.particulier, zakelijk, of zakelijk contract met particulier risico 2.lopende of nieuwe contracten Gedragscode: nieuwe regels per 1/1/2010 voor particuliere schadeverzekeringen, per 1/7/2010 voor part.inkomensverzekeringen, per 1/7/2011 voor zakelijke contracten Particulier; geldt niet voor zorgverz. en natura uitvaartverz, nieuwe contracten max. 1 jaar, indien langer toestemming van klant, opzegtermijn 1 maand, geïnformeerde verlenging Lopende contracten per contractsvervaldatum

Zakelijke contracten; vanaf 1/7/2011 max. 3 jaar, verlenging stilzwijgend 1 jaar, indien langer geïnformeerd, opzegtermijn 1 maand

RELEVANTE WETGEVING BW7 Titel 17, art Algemene bepalingen  Art. 925 definitie  Art. 926 uitkering is een prestatie anders dan in geld  Art. 928 mededelingsplicht verz.nemer bij aangaan.  Art rechten verzekeraar en verz.nemer bij niet voldoen mededelingsplicht  Art. 931 vernietigingsronden waarop verzekeraar zich kan beroepen  Art. 932 verzekering, afgifte polis. N.B. polisvoorwaarden moeten erbij zitten  Art. 933 wijze van afgifte polisbescheiden  Art. 934 gevolgen niet betalen vervolgpremie 11

WETGEVING VERVOLG Art. 935 verzekeraar kan uitkering verrekenen met opeisbare premie Art. 936 rechten en plichten tussenpersoon. Tevens civielrechtelijke zorgplicht o.b.v. 7:401 en bepalingen vanuit Wet Financieel Toezicht en Mifid (verzekeringen met beleggingen). Art. 937 uitkering aan tussenpersoon Art. 940 opzegtermijn twee maanden, bepalingen bij opzeggen Art. 941 meldingsplicht verz.nemer bij gewijzigd risico Art. 942 verjaring drie jaar bij opeisen schade bij verzekeraar Art. 943 bepalingen dwingend recht 12

MEDEDELINGSPLICHT In oude wetgeving KvK verzwijgingsregeling, nu vervangen naar mededelingsplicht. Wat moet worden medegedeeld door aanvrager? Feiten waar niet naar wordt gevraagd hoeft men ook niet op te geven Geen beroep door verzekeraar mogelijk op vragen die niet zijn beantwoord Op algemene vragen geen verplicht antwoord Strafrechtelijk verleden tot 8 jaar terug ook wanneer geen veroordeling heeft plaatsgevonden 13

MEDEDELINGSPLICHT EN VERZWIJGING Art. 7:928BW: Kenbaarheidsvereiste; verzekeringnemer had deze moeten weten of kennen. Kenbaarheidsvereiste; had belang voor verzekeraar in de beoordeling/acceptatie behoren te weten/begrijpen Relevantie van verzwijging; bij juiste voorstelling van zaken dezelfde condities? Eis van verschoonbaarheid; verzekeraar dient voldoende vragen te stellen Wetsbescherming natuurlijk persoon (particulier) middels dwingend recht. 14

VERZWIJGING EN GEVOLGEN BIJ SCHADE Drie mogelijkheden m.b.t. uitkering: 1.Onverkorte uitkering 2.Verkorte uitkering 3.Geen uitkering 4.Al gedane uitkeringen kunnen worden teruggevorderd 15

DIVERSE BEGRIPPEN Averij-grosse; kosten of schade die opzettelijk in noodsituaties gemaakt moeten worden om met succes het verzekerde belang te kunnen redden. Bereddingskosten; Idem als averij-grosse echter zonder eis dat er succesvol resultaat moet zijn Co-assurantie; meerdere verzekeraars dragen gezamenlijk één risico. Meestal bij hele grote risico’s zoals bij schepen. Samenloop; meerdere verzekeraars op één risico waarbij in beginsel de eerst aangesproken verzekeraar de schade vergoed. Kan ook worden toegepast voor een aanvulling op bestaande verzekering. Franchise; vanaf een bepaald bedrag wordt de schade vergoed Eigen risico; een bepaald bedrag komt voor rekening van de verzekerde zelf en wordt in mindering gebracht op de schade 16

VERVOLG BEGRIPPEN Premier-risqueverzekering; verzekeraar vergoed de schade tot een bepaald bedrag. Indemninteitsbeginsel; verzekerde mag er bij schade niet beter van worden, alleen van toepassing op schadeverzekeringen Disculpatie; partij waarop een vermoeden van schuld rust mag aantonen dat hij geen schuld heeft (jezelf vrijpleiten van schuld) Renunciatie; het terzijde stellen van wetsartikelen, kan alleen bij regelend recht 17

EIGEN SCHULD Art. 7:952: Regelend recht Geldt alleen voor schadeverzekeringen Meeste polissen regelen de schulduitsluiting zelf. Indien niets geregeld in voorwaarden, dan geldt de wet. Niet elke vorm van eigen schuld; alleen bij opzet of roekeloosheid Grijs gebied tussen wel of niet verwijtbare schuld Rechtspraak gaat mild om met schuldbegrip 18

OPZET Opzet heeft in verzekeringsrecht niet geheel dezelfde betekenis als in strafrecht In verzekeringsrecht opzet als oogmerk en opzet als zekerheidsbewustzijn In strafrecht speelt mede het waarschijnlijkheidsbewustzijn een rol. Als gevolg van jurisprudentie hebben verzekeraars opzet duidelijker omschreven in opzetclausule

SUBROGATIE Verzekeraar die een schade betaalt treedt in rechte van verzekerde om de schade te kunnen verhalen op tegenpartij. Verzekeraar verkrijgt recht van regres. Beperkingen: 1.Geldt alleen bij schadeverzekeringen 2.Verhaalsrecht is nooit meer dan waar verzekerde oorspronkelijk recht op had 3.Verhaalsrecht kan niet ten nadele van verzekerde worden uitgeoefend 4.Verhaalsrecht geldt niet tegenover iedereen 5.Verzekeraar mag vaak geen beroep doen op verhaalsrecht bij risicoaansprakelijkheid 20

EXPERTISEKOSTEN Art. 7:959BW: Verzekeraar moet de ‘ redelijke kosten’ voor het vaststellen van de schade vergoeden Dwingend recht voor particulier en regelend voor zakelijk Verzekerde particulier heeft recht om ook zelf naar redelijkheid een expert aan te wijzen Kijk eerst in de polisvoorwaarden wat er geregeld is Verschillen tussen brand- en aansprakelijkheidsverzekeringen Bij aansprakelijkheidsverzekeringen vallen kosten voor expert onder het schadebedrag. 21

OPZICHT Opzicht is vaak uitgesloten en ziet toe op het ‘ onder zich hebben’ van zaken van derden, alsmede het gebruikersrisico van deze zaken en het bijzondere extra risico dat dit met zich meebrengt. Speelt voor een rol bij aansprakelijkheidsverzekeringen voor particulieren en bedrijven; (AVP en AVB) Beoordelingscriteria wanneer sprake van opzicht; relatie met verzekerde, duur van het contact en bedoeling van gebruik 22

TAXATIE EN ONDERVERZEKERING Bij open polis onderverzekering mogelijk; verzekerde waarde / werkelijke waarde x schade = onder- of oververzekerd Bij vaste taxatie kan ‘ onderverzekering’ ook mogelijk zijn indien getaxeerde waarde te laag is: I.Getaxeerde waarde / werkelijke waarde x restwaarde = gerectificeerde restwaarde II.Waarde voor -/- waarde na = uitkering Bij vaste taxatie geldt geen onderverzekeringsregel Oplossing; garantie tegen onderverzekering laten aantekenen door verzekeraar 23

ASSURANTIEBELASTING Tot 1972 eenmalige afdracht van belasting via de zegelwet Vanaf 1972 percentage assurantiebelasting over alle premies en kosten Lange tijd 6% geweest. Daarna in korte tijd verhoogd van 7,5% naar 9,7% en nu naar 21% Binnen Europa erg hoog Gemiddelde lastenverzwaring € 100 bij particulier en € bij bedrijven Grotere MKB betaald al snel € tot € meer aan kosten door de verhoging van 9,7% naar 21%. 24

25