Planvorming Energieakkoord Zonnewarmte Sunday 2014 Gerard van Amerongen Directeur Holland Solar 1

Inhoudsopgave Inleiding – Waarom en context Maatregelen korte termijn – Stimulering huidige vraag Maatregelen op termijn – Bestendigen vraag op termijn Anticiperen – Wat kan de sector zelf doen? 2 InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Inleiding Basis onder het energieakkoord: – Wind op zee(~63 PJ, 2023) – Wind op land(~60 PJ, 2023) – Biomassa (bij- en meestook)(~25 PJ, 2023) – Mobiliteit(~37 PJ, 2023) – Na 2023 zal de groei van deze bronnen afnemen – => ~50% van de doelstellingen 2020 / 2023 Overige bijdragen nader vast te stellen: – Zonnestroom – Zonnewarmte – Bodemenergie – Buitenlucht warmte – Biomassa 3 InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Inleiding Overig wordt nu vormgegeven onder de titel ‘186 PJ’ (2023) – Getrokken door de DE-koepel – Participatie DE-branche organisaties – Sinds maart 2014 Procedure – Branches leveren ‘maatregelen’ aan – RVO ondersteund het proces – ECN rekent effecten na – => concreet plan ingebracht in Energieakkoord beraad Huidige fase: – Selectieproces voor narekenen ECN 4 InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Inleiding Uitgangspunt voor zonnewarmte: – van 1 PJ naar 6 PJ in 2023 Zonder additionele maatregelen zal dit 2 PJ in 2023 zijn – Forse ambitie! Vereist maximale inspanning van alle partijen Insteek van Holland Solar (op hoofdlijnen) 1.Stimuleren van de vraag op korte termijn Vertrouwen in de markt creëren Investeren in de toekomst mogelijk maken 2.Definiëren van de vraag op de lange termijn (2020 / 2023) Randvoorwaarden creëren voor een aantrekkelijke markt dan 3.Voorbereiden op de vraag voor de korte en lange termijn Sector moet anticiperen op de ontwikkelingen 5 InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

ACTIEPLAN Contouren van een 6 Stimulering vraag op de korte termijn Waar kunnen we nu op inspelen!? Hoe kunnen we nog meer doen? Marktvraag middellange termijn Waar moeten we ons op instellen? Hoe kunnen we nog meer doen? Anticiperen op de veranderende vraag Wat kunnen we zelf doen? InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

KORTE TERMIJN Stimulering marktvraag voor de 7 Stimulering vraag op de korte termijn Waar kunnen we nu op inspelen!? Hoe kunnen we nog meer doen? InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Stimulering vraag op de korte termijn - Maatregelen in de pijplijn - Er zijn al veel voorgestelde maatregelen in het kader van het energieakkoord gerealiseerd! – Of worden dat binnenkort (2015) Voor de volledigheid worden die snel doorgenomen – Gezien de tijd op hoofdlijnen – Op een ander moment kunnen we daar dieper op ingaan 8 Telkens: -Maatregel -Effect korte termijn (inschatting) -Effect lange termijn (inschatting) ECN rekent t.z.t een en ander echt door InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Stimulering vraag op de korte termijn - Maatregelen in de pijplijn - Bouwregelgeving 9 Onderwerp:Effect korte termijnEffect 2023 EnergielabelsBelangrijk kader voor gerichte actiesMarginaal Energie-indexBelangrijk voor de huursectorDraagt bij Epc van 0,6 naar 0,4Belangrijk voor de nieuwbouwNiet van toepassing InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Stimulering vraag op de korte termijn - Maatregelen in de pijplijn - Financieringsinstrumenten 10 Onderwerp:Effect korte termijnEffect 2023 Nationaal energiebesparingsfonds Verbreding potentiele doelgroepMarginaal Revolving fonds huursectorStimulans voor de huursectorMarginaal Revolving fonds VVE’sStimulans voor sector appartementenMarginaal InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Stimulering vraag op de korte termijn - Maatregelen in de pijplijn - Stimuleringsmaatregelen 11 Onderwerp:Effect korte termijnEffect 2023 Energieprestatie huursectorStimulans voor de huursectorMarginaal HuurprijswetgevingStimulans voor de huursectorMarginaal VNG en gemeentenStimulans op gemeentelijk niveauMarginaal Experimenteerruimte (AmvB)Meer “ruimte” voor zonnewarmteBelangrijk Energielabel productenSignificant effectBelangrijk KeurmerkenKwaliteitsborging producten / dienstenBelangrijk InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Stimulering vraag op de korte termijn - Nieuwe voorstellen - Maatregelen gericht op aantrekkelijkere economie zonnewarmte 12 Onderwerp:Effect korte termijnEffect 2023 Overdrachtsbelasting en toepassing duurzaam Belangrijk particuliere eigenarenBelangrijk Laag BTW tarief producten en diensten Significant particuliere eigenarenSignificant EIA terug naar 56% en koppeling SDE+ Significant voor grotere toepassingenSignificant SDE+ grens zonnewarmte naar ≥ 25 m 2 Significant voor grotere toepassingenSignificant OZB waardebepaling en DE maatregelen Belangrijk InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Stimulering vraag op de korte termijn - Nieuwe voorstellen - Maatregelen gericht op aantrekkelijkere economie zonnewarmte 13 Onderwerp:Effect korte termijnEffect 2023 Regeling “Asbestdaken” en ZWBelangrijk agrarische sectorMarginaal Verschil energiebelasting gas en elektra Belangrijk / significant ?Significant Eenmalige investeringssubsidie (warmte breed) Significant en kan veel ongelijkheid in het speelveld wegnemen Marginaal InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

MIDDELLANGE TERMIJN Stimulering marktvraag op de 14 Marktvraag middellange termijn Waar moeten we ons op instellen? Hoe kunnen we nog meer doen? InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Stimulering vraag op termijn - Maatregelen in de pijplijn - 15 Onderwerp:Effect korte termijnEffect 2023 Energieneutraal bouwen overheidsgebouwen (2018) Vanaf 2018 significant voor utiliteitsgebouwen Significant Energieneutraal bouwen alle gebouwen (2020) Vanaf 2020 significant voor alle gebouwen Significant InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Stimulering vraag op termijn - Nieuwe maatregelen - 16 Onderwerp:Effect korte termijnEffect 2023 Handhaven verplichting rendabele E- investeringen bedrijfsgebouwen Belangrijk bedrijfsgebouwenBelangrijk Verplichte vervanging cv-ketel / warmwatertoestel door ≥A+ Zeer significantSignificant Decentraal invoeden duurzame warmte in (nieuwe) netten Belangrijk voor nieuwbouwSignificant Verplicht aandeel DE in (dentraal) voeden warmtenetten Significant InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

PRODUCTONTWIKKELING EN INNOVATIES Anticiperen door 17 Anticiperen op de veranderende vraag Wat kunnen we zelf doen? InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

Anticiperen op onze toekomst Productontwikkelingen – Gelet op het type ondersteuning voor de korte termijn Product-marktcombinaties – Woningbouw, hoogbouw, agrarisch, industrie, bedrijfsgebouwen, … Van product naar toepassingswijze Innovaties van de technologie – Gelet op de vraag in de nabije toekomst: Route naar significante kostprijsverlaging Eenvoudiger en breder toepasbaar Gebruikmaken van: – Subsidiemaatregelen en samenwerkingsvormen 18 InleidingKorte termijnOp termijnAnticiperen

SAMENVATTEND Ter afsluiting en 19

Samenvattend Het energieakkoord geeft een goed momentum om tot een omslagpunt te komen voor de toepassing van zonnewarmte Er staan voor de korte termijn een groot aantal bouwstenen ter beschikking om adequaat te werken aan omzetverhoging Er liggen nieuwe voorstellen om een en ander verder te verstevigen Voor de wat langere termijn zijn er maatregelen in ontwikkeling en voorstellen voor extra maatregelen De sector zal hier zelf mee aan de slag moeten. 20