Crisis, een ver-taalbaar vraagstuk? Reflecties vanuit de crisis-thuiszorg

Planning Deel I: Crisisbegeleiding: in het ZH of thuis Het concept crisis -Essentie en ontstaan van crisis

Planning Crisis-interventie Pleidooi voor: Deel II: een subjectiverende aanpak de gelaagdheid in de aanpak:

Planning Deel III De positie van de hulpverlener Handvaten

1.1. Crisiszorg in het ziekenhuis of thuis? Mobiel Crisisteam IMPACT: ‘Intensief Mobiel Psychiatrisch Acuut Crisis Thuis’

Impact Intensieve hulp aan huis Multidisciplinair Alle vormen van crisis

Intern: Thuis: Medicatie Geen toezicht Toezicht Geen permanentie Geen beveiliging Geen gevoel van controle Medicatie Toezicht beveiliging permanentie Beschermende structuur Indruk van veiligheid, controle over crisis

Thuiszorg - Opname Beschermende omgeving Minder stigma Veiligheid en rust Tijdelijk in regressie kunnen gaan Structuur Minder stigma Minder ingrijpend Eigen omgeving Rollen blijven opnemen Persoonlijker aanpak Context meer betrokken

1.2. De essentie van crisis

1.2.1. Hoe ontstaat crisis? Door een belangrijke verschuiving in een bepaald evenwicht

1.2.1. Hoe ontstaat crisis? Levensthema’s: ziekte, pensioen… Problematische situaties: onderdrukking, escalatie van spanning… Verlieservaring - Verlies aan betekenis Traumatische ervaring Psychiatrische crisis

Crisis is een rouwproces = een bepaald evenwicht verliezen = ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden

1.2.2. Hoe toont crisis zich? Verwardheid Heftige of massale Angst Agressie Middelenmisbruik Agitatie Suïcide-dreiging Hopeloosheid Leegte (Zelf)destructief gedrag Isolement… …

1.2.3. Het concept crisis Toestand van ontreddering, angst, verwarring grote hulpeloosheid Men kan de eigen mogelijkheden / krachten niet meer aanwenden

1.2.3. Het concept crisis Het IK staat op losse schroeven De identiteit in chaos Gevoelswereld onderste boven gezet Verdedigingsmechanismen en coping mechanismen wankelen Massale angst Het lichaam ‘spreekt’ mee

Woordenloos zijn Zich niet meer tot de ander kunnen richten Versteend spreken

Basis Het belang van het subjectief spreken Het verhaal terug opbouwen De crisis wordt ver-taald Dit maakt herstel mogelijk en kan een act voorkomen

G. Caplan: De crisis als een werkbaar moment bekijken: herstel van het persoonlijk spreken beogen om het toestandsbeeld te veranderen en verder ageren te vermijden

Kan crisis een kantelpunt zijn?  Vanuit acute lijdensdruk : Snel therapeutische relatie Snel voeling met onderliggende thema’s Sterk vatbaar voor verandering

Japanse betekenis woord crisis: een moment van explosie maar ook hoop. Er is een voor en een na. Het is een breekpunt/kantelpunt’

Kader Het herstel van het persoonlijk spreken Een vertaling van crisis Een kanteling

Het gesproken woord als instrument… 1.3. Casus Het gesproken woord als instrument…

casus Het chaotische zelfgevoel in de crisis Identiteit verliezen Greep krijgen op zichzelf, doorheen het spreken

Deel II 1. Crisisinterventie in de thuiszorg Crisisfase: = werken met de dringendheid Herstelfase: = inzetten op preventie

1ste fase: crisisopvang: Risico-taxatie Rust installeren Containing / Vertrouwensrelatie Het hier en nu Structuur : Hoe de dag doorkomen? Spanningsreductie, oorzaken duiden Suïcide- preventie : crisiskaart Context betrekken en ondersteunen

2de fase : herstelfase: Verklaringsmodel voor cliënt Empowerment Hervalpreventie Motiveren tot vervolgzorg

Investeren in : de therapeutsche relatie het werken met het verhaal

1.2. Investeren in de therapeutische relatie ‘Jullie hebben echt geluisterd, ik werd ernstig genomen, jullie hebben me niet alleen gelaten…’

1.3. Investeren in het ‘verhaal’ Iemands verhaal = iemands persoonlijke waarheid

De eigenheid terugvinden Begrijpen van de crisis: Punt van verlies?

‘… Ik zie nu klaarder wat het juist is dat me zo geraakt heeft, en waarom het me zo ondersteboven zet. Ik kan het beter begrijpen, daardoor heb ik mijn ‘ik’ terug. Er draait nog van alles in mijn hoofd maar in de betere richting, ik heb de weg nog niet gevonden maar heb toch al wat grond onder de voeten, het is niet meer: zwalpen en geen kant meer op kunnen.’

Verhaal reconstrueren = helend: Rust, structuur, orde in gedachten

2. Pleidooi voor gelaagdheid in de aanpak Wat is fundamenteel in de crisis?

Interventies: Rouw Zoeken naar het Punt van verlies : wat is de trigger vd crisis ? Erkenning Helpen aanvaarden

Interventies: Relaties Rust brengen in de relatie Zelfzorg Nadruk op eigen verlangen, eigen keuzes Loskomen van de druk van de ander Terug in relatie brengen

Een pijnlijk verleden B.Schlink De voorlezer ‘De lagen in ons leven liggen zo dicht op elkaar dat we in het latere altijd het vroegere tegenkomen, niet als iets wat afgehandeld is, maar actueel en levend’

‘het overlijden van mijn man is verschrikkelijk, maar wat ik niet had verwacht, is dat ook de ellendige periode in mijn jonge jaren (met de scheiding van mijn ouders) daardoor terug naar boven zou komen, in volle kracht … Terwijl ik dacht dat ik het verwerkt had.’  

Interventies: De vingers leggen op : -onderliggende oorzaken -diepere lagen in persoonlijke geschiedenis

Valkuil Niet alle registers opentrekken: delicaat! Rust Kantelpunt

Casus: Crisis als moment om af te rekenen met het verleden’

Deel III De positie van de hulpverlener Gegijzeld in crisis?

Casus Het gezin in crisis Het effect op de hulpverleners

3.1. Traumatische overdracht Geïnfecteerd door crisis = onze achillespees Gevolgen: Onderschatten van eigen competenties

Hoe mee omgaan? 1. Begrijpen van tegenoverdracht: Tunnelvisie van cliënt overnemen 2. Teruggeven via taal Ver-talen wat wij zelf voelen

Rationaliseren, minimaliseren,… Opletten voor ‘immuniteit’ Een stukje meegaan in de crisis = Evenwichtsoefening

3.2. Interventie en tijd Sterk appèl Gegijzeld in crisis Crisis = een All-In-formule: risico inbegrepen! Crisiskoorts: Ik MOET NU iets DOEN !

De dragende relatie (1) Vertrouwen op het luisteren Twijfelen mag Geen antwoord geven kan het juiste antwoord zijn Toegeven onmacht

De dragende relatie (2) Cliënt = competente volwassene In cliënt geloven Cliënt is zelf verantwoordelijk Wij zijn geen oplossers, wel consulenten

Onze belangrijkste blikvernauwing = denken dat we cliënt tegen zichzelf moeten beschermen

3.3. Het ver-dragen van crisis Het team als draagvlak Ont-schuldigen

Besluit Creëer een subjectief spreken Help de crisis te vertalen De gelaagdheid Orde in de puzzel Bestaansrecht