www.kind-enzo.nl

De seksuele opvoeding Ervaringen van moeders en leidsters Channah Zwiep Kind&Zo Met dank aan Astrid Onderwater en Jo Hermanns In opdracht van het FWOS

Onderzoeksvragen Wat zien opvoeders van de seksuele ontwikkeling? Hoe begeleiden zij de seksuele ontwikkeling? Hoe beleven zij de seksuele opvoeding?

Kenmerken onderzoeksgroepen: 51 Moeders 50 Leidsters - HBO/WO - MBO en hoger - NL achtergrond - Hoofdzakelijk NL - Lft gemiddeld 37 jaar - Lft gemiddeld 30 jaar - Gemiddeld 2 kinderen - Werkervaring 6 jaar - Met partner - Niet gelovig - Niet gelovig

Theoretische uitgangspunten: Seksuele ontwikkeling als interactief proces Seksuele ontwikkeling als onderdeel van algemene ontwikkeling Seksuele opvoeding draagt bij aan (latere) seksualiteitsbeleving

Seksuele ontwikkeling volgens opvoeders: Seksuele ontwikkeling speelt vanaf zeer jong Gerelateerd aan fasen Gevarieerd en regelmatig voorkomend Is seksueel getint gedrag en vragen van kinderen

Voorbeelden van seksuele ontwikkeling en opvoedreacties: Soms zit mijn zoon aan mijn borsten of raakt even de piemel van zijn vader aan. We reageren daar niet spastisch op. (Moeder van 1-jarige zoon). Als je de luier verschoont en ze grijpen naar de geslachts- organen, dan vind ik dat ik niet hun handen weg moet trekken. (Leidster 0-4 jaar). Op de opvang hoor ik dat meisjes vingers in hun kutje stoppen. Ik denk dat ik daar op een gegeven moment iets over moet uitleggen. (Moeder van 3-jarige dochter).

Kenmerken van opvoedgedrag: Grenzen aangeven Stimuleren Benoemen Controleren Afkeuren / verbieden Ingaan op vragen

De kinderopvang Pedagogisch beleid mist op veel instellingen Leidster ervaart gebrek aan kennis Iedere leidster vindt nu ‘wiel’ uit

Beleving van opvoeders: Groot deel ervaart onzekerheid / twijfel Grote groep ervaart weinig kennis Kleine groep heeft vragen Grote groep wil opvoedingsondersteuning Vooral behoefte aan informatie en overleg

Conclusies: Bewuste opvoeders met autoritatieve opvoedstijl Staan positief tegenover seksuele ontwikkeling Vinden seksuele opvoeding soms lastig Reageren overwegend aarzelend Behoefte aan handvatten en kennis

Aanbevelingen De seksuele opvoeding als ‘kans’! Discussie over seksuele opvoeding Voorlichting over seksuele ontwikkeling Ontwikkeling pedagogisch beleid De seksuele opvoeding als ‘kans’!

Ervaringen van moeders en leidsters De seksuele opvoeding Ervaringen van moeders en leidsters www.kind-enzo.nl