Strafrechtelijke handhaving van milieurecht Annelies Balcaen IRCP, Onderzoeker 17 maart 2008

Inleiding  Doel: in kaart brengen van strafrechtelijke procedure van PV tot vonnis a.h.v. literatuur en praktijkgegevens  Identificeren niches tot beleidsvoering en grenswachters  Oorsprong data  Wetenschappelijk Onderzoek  Statistieken Openbaar Ministerie  Milieuhandhavingsrapporten  Justitie in cijfers  Focus op het rechtsgebied Gent

Hoegrootheid  Aantal milieuzaken in het rechtsgebied Gent per jaar van registratie  Bron: Jaarstatistiek Openbaar Ministerie 2003, 2004, 2005, 2006

Hoegrootheid  Vergelijking met “diefstal & afpersing” in het rechtsgebied Gent  Bron: Jaarstatistiek Openbaar Ministerie 2003, 2004, 2005, 2006 Gewone diefstal n% t.o.v. totaal n n n ,2% ,3% ,2% ,6%

Dossierbeheer door de onderzoeksrechter: gerechtelijk onderzoek  Aantal gerechtelijke onderzoeken in milieuzaken in het rechtsgebied Gent Bron: Jaarstatistiek Openbaar Ministerie 2003, 2004, 2005, 2006  Bevinding: zeer gering aantal milieuzaken worden door de onderzoeksrechter behandeld:  Instroom 1998: 3.868; slechts 3 milieuzaken naar OR  Instroom 2001: 3.466; slechts 8 milieuzaken naar OR Milieu zaken nDuurn n n

Dossierbeheer door PK: opsporingsonderzoek  Sepot  Jaarstatistiek van het Openbaar Ministerie 2003, vooruitgangsstaat 10 juli 2003  Voor het rechtsgebied Gent, zijn er op het totaal aantal ingestroomde milieuzaken in de periode , (of 46,1%) beslissingen tot zonder gevolgstelling genomen

Dossierbeheer door PK: opsporingsonderzoek  Sepot Ponsaers, 2003  Parket Gent: 31 sepots op 111 dossiers aangebracht door de milieu-inspectie of 27,9%

Dossierbeheer door PK: opsporingsonderzoek  Reden tot sepot: milieuzaken rechtsgebied Gent  Bron: Jaarstatistiek Openbaar Ministerie 2003, 2004, 2005, 2006  Conclusie: meeste gevallen sepot om opportuniteitsoverwegingen  3 belangrijkste technische redenen: onvoldoende bewijzen, dader onbekend, geen misdrijf  2 belangrijkste opportuniteitsredenen: toestand geregulariseerd, beperkte maatschappelijke weerslag

Dossierbeheer door PK: opsporingsonderzoek  Minnelijke schikking (milieuzaken geregistreerd in in rechtsgebied Gent) Bron: Jaarstatistiek Openbaar Ministerie 2003  Het totaal aantal voorgestelde MS voor 14 parketten betrof 9,33% van het totaal aantal milieuzaken

Onderzoek ten gronde  Vonnis en verder: milieuzaken ingestroomd tussen in rechtsgebied Gent: vooruitgangsstaat per 10/7/2003 Bron: Jaarstatistiek Openbaar Ministerie 2003  Voor het totaal van de 14 parketten is dit 5,26% van het totaal aantal ingestroomde milieuzaken dat leidt tot een vonnis

Onderzoek ten gronde  Aantal milieuzaken ingestroomd in die tot vonnis zijn gekomen  Bron: Jaarstatistiek Openbaar Ministerie 2003, 2004, 2005, 2006  Gemiddelde duur (in dagen) tussen de datum van de eerste vaststelling voor de correctionele rechtbank en de datum van het eerste vonnis dat in de zaak werd uitgesproken Milieuzaken nduurn n n 175 of 4,52% 93,4207 of 6,26% 87,83458 of 8,63% 91,83186 of 5,36% 80,08

Onderzoek ten gronde  Aantal vonnissen op 195 dossiers in cluster leefmilieu Bron: Ponsaers, 2003  Aantal arresten op 195 dossiers in cluster leefmilieu Bron: Ponsaers, 2003 Hof van beroep Aantal sancties Sanctie 1Sanctie 2Sanctie 3Aantal dossiers Gent1Geldboete Opschorting uitspraak Vrijspraak Gent3GevangenisstrafGeldboeteVerbeurd- verklaring 1 Rechtbank 1° aanleg Aantal sancties Sanctie 1Sanctie 2Aantal dossiers Gent1Geldboete Vrijspraak 2121 Gent2Gevangenis straf Geldboete verbod 1111

Overzicht vooruitgangstaat op 31 december: zaken ingestroomd in 2003 in Gent 31/12/200331/12/200431/12/200531/12/2006 n%n%n%n% Vooronderzoek , ,856531,453670,82 Zonder gevolg , , , ,91 Ter beschikking3.0166, , , ,28 Voeging3.4537, , , ,28 Minnelijke schikking 4791,065451,215581,245681,26 Bemiddeling in SZ 1000,221260,281160,261140,25 Onderzoek4230,941340,30420,09230,05 Raadkamer1530,342320,522570,572510,56 Dagvaarding & verder 8571, , , ,59 TOTAAL , , , ,00 Onbekend/error

Doorlooptijd van zaken  Meeste zaken worden in het gerechtelijk arrondissement binnen de drie jaar verwerkt nagaan of dit ook zo is voor milieuhygiënezaken  Het percentage sepots van het totaal aantal zaken die zijn ingestroomd in het gerechtelijk arrondissement Gent ligt gemiddeld hoger dan het percentage sepots van het totaal aantal milieuzaken die zijn behandeld in het gerechtelijk arrondissement Gent

Toekomstig onderzoek  Strafrechtelijke data uit de databank verwerken en identificeren:  wat het percentage sepots is m.b.t. milieuhygiënezaken?  hoeveel minnelijke schikkingen er worden voorgesteld en betaald?  in hoeveel van de ingestroomde zaken men tot een vonnis komt?  in hoeveel van de zaken men in beroep gaat?  wat de gemiddelde doorlooptijd is van de milieuhygiënezaken?  welke sancties meest worden toegepast in eerste aanleg en beroep en of er hiertussen een verschil bestaat?  welke invloed recidive heeft op de straf?  …