Ouderenpsychiatrie: in netwerk rond kwetsbare ouderen!

OUDEREN AAN HET WOORD!

Mondiger, info van internet Langer actief en zelstandig

Maar niet voor iedere oudere vanzelfsprekend! Lichamelijke achteruitgang (zintuigen, mobiliteit) Cognitieve achteruitgang (o.a. vergeetachtigheid) Psychische klachten: depressie, angst Eenzaamheid BEPALEND VOOR ZORGVRAAG

Groei 100-plussers in NL

Prognose Zorgvraag Amstelveen 2030 Schattingen op basis van demografische ontwikkelingen 12.000 (+43%) >75 jaar 8.700 functioneringsproblemen (+40%) 65 jaar en ouder Functioneringsproblemen 65 jaar en ouder: 1.000 lichte/matige dementie 5.200 mobiliteit -/+ lichte/matige dementie 1.500 mobiliteit en zelfzorg -/+ lichte/matige dementie 300 ernstig fysiek -/+ lichte/matige dementie 750 ernstige dementie 10.000 (+40%) 65-74 jaar 5.600 psychosociale problematiek (+29%): 3.200 eenzaamheid (+29%) 2.700 depressie (+29%) 2.100 angst (+29%) 55-85 jaar Psychische aandoeningen (alle leeftijden): 1.700 Stemmingsstoornissen (bij huisarts) 700 Angststoornissen (bij huisarts) 200 Schizofrenie (bij huisarts) 850 mobiliteitsproblemen (+ 0%) 20 -64 jaar 52.000 (+7%) 20-64 jaar 9.800 psychosociale problematiek (+10%) 18-64 jaar Chronische aandoeningen 19 jaar en ouder: 21.000 Bewegingsapparaat 9.800 Kanker 7.500 Astma/COPD 5.500 Incontinentie 3.900 Diabetes Mellitus 2.500 CVA 2.400 Dementie 1.600 Hartinfarct 98.000 (+18%) Amstelveen 46.000 chronische aandoeningen (+18%): 19.000 chronische aandoening (+14%) 27.000 > 1 chronische aandoening (+22%) 19 jaar en ouder 1.700 chronische klachten/aandoeningen (+37%): 1.300 1 chronische klacht/aandoening (+38%) 400 > 1 chronische klacht/aandoening (+37%) 12-18 jaar Chronische klachten/aandoeningen 12-18 jaar: 1.000 Hoofdpijn 650 Astma/bronchitis 400 Motorische problemen 400 Eczeem 100 Incontinentie 100 Diabetes Mellitus <50 CVA 24.000 (+26%) 0-19 jaar 900 risico op psychosociale problematiek (+29%) 12-16 jaar

Belangrijke veranderingen Veranderende vraag van ouderen Demografische veranderingen Veranderend zorglandschap

Veranderingen in de zorg gericht op: Meer zelfredzaamheid burgers Meer ondersteuning in de buurt en het eigen sociale netwerk Meer eigen regie Inschakelen professionele zorg later in het proces met daling van beroep op professionele zorg

Leidt tot veranderingen in het ‘zorglandschap’ Verschuiving van intensief-intramuraal naar ‘op maat’-extramuraal naar zelfzorg Verschuiving van verzekerde zorg naar voorzieningen van gemeenten Versterken aansluiting zorg en welzijn Netwerken in plaats van ketens Verschuiven van focus op behandeling van ziekte naar behoud van functioneren en verbetering kwaliteit van leven

Definitie van gezondheid Oud: A state of complete physical, mental, and social well-being and not merely the absence of disease, or infirmity (WHO, 1948) Nieuw: Health as the ability to adapt and to self-manage, in the face of social, physical and emotional challenges (M. Huber et al. BMJ 2011)

Dimensies van gezondheid Machteld Huber 2013

Machteld Huber 2013

Machteld Huber 2013

Machteld Huber 2013

Zorgvraag Vanuit demografie en epidemiologie meer ouderen met: depressieve klachten (o.a. door eenzaamheid, rouw, overbelasting als mantelzorger) cognitieve en psychotische klachten (o.a. door dementie, medicatie, lichamelijke ziekten, kwetsbare ouderen) Meer vraag om samenhangende aanpak van lichamelijke en psychische klachten

Zorgvragen vanuit nieuw perspectief op gezondheid Dialoog met ouderen over het belang van de verschillende dimensies van gezondheid Geeft richting aan doel van interventies ‘Ability to adapt’ erg belangrijk in dit concept en vaak verstoord bij psychische klachten: sleutel tot verbeteren van gezondheid en zelfstandigheid

Hoe krijgen ouderen met psychische klachten de juiste antwoorden op hun zorgvragen?

Toegankelijkheid? Sociaal wijkteam? Ouderengeneeskundige? Huisarts met POH? Generalistische basisGGZ? Klinisch geriater? Specialistische GGZ: ouderenpsychiatrie?

Wat is nodig? Op alle nivo’s kennis van ouderen met psychische klachten (POH, GBGGZ, SGGZ, ZH, VVT) Van generalistisch tot specialistisch Van tijdelijke tot langdurige hulp Van laag- tot hoog intensief

Hoe te organiseren? Schaalgrootte: dichtbij versus deskundig Bundeling kennis en kunde: in organisatorische eenheid of in kennisnetwerk Samenwerking: over sectoren of binnen GGZ

Hoe te organiseren? Geen blauwdruk. Afhankelijk van geografische spreiding, beschikbaarheid andere voorzieningen etc. Klinische en deeltijdmilieu specifiek nodig voor ouderen (meer concentratie) Outreachend eerder aansluiten bij teams voor volwassenen: FACT en IHT, GBGGZ ‘Deskundigen team’ met lage drempels voor consultatie door huisarts, ouderengeneeskundige of specialisten ziekenhuis

Hoe te organiseren? Maak netwerken! Intern in GGZ –instelling: afstemmen zorgaanbod, kennisdeling, innovatie, opleiding Extern met andere sectoren: kennisuitwisseling, bevorderen herkennen psychische zorgvragen ouderen, consultatie over en weer

Hoe te organiseren? Maak van het netwerk geen doolhof! Maak info beschikbaar op internet Maak een eenvoudige toegang voor ouderen en verwijzers!