Aanpak Onderwijsbeleid Stad Antwerpen Fabienne Fell & Emmy Proost

Aanleiding: Denkdagen 2008 Vaststelling: Ongekwalificeerde uitstroom in Antwerpen = ERG HOOG 14% in Vlaanderen 28% van Antwerpse jongeren verlaat de secundaire school zonder diploma

Enkele cijfers Opvattingen over zittenblijven van clb-medewerkers en leerkrachten Waarop zet Onderwijsbeleid van de stad Antwerpen in?

Enkele cijfers Opvattingen over zittenblijven van clb-medewerkers en leerkrachten Waarop zet Onderwijsbeleid van de stad Antwerpen in?

Schoolse vertraging in cijfers: internationaal

Schoolse vertraging in cijfers: Vlaanderen   % Schoolse vertraging Vlaanderen Brussel Antwerpen Gent Hasselt Brugge LO 15,7% 24,2% 24,7% 25% 11,7% 14,7% SO 29,2% 34,2% 38,9% 34,8% 36% 28,4%

Schoolse vertraging in cijfers: Antwerpen

Schoolse vertraging in cijfers: Antwerpen

Spijbelen en schoolse vertraging: BaO cfr. ongewettigde afwezigheid

Spijbelen en schoolse vertraging: SO

Enkele cijfers Opvattingen over zittenblijven van clb-medewerkers en leerkrachten Waarop zet Onderwijsbeleid van de stad Antwerpen in?

Enquête over de opvattingen omtrent zittenblijven: enkele resultaten 155 medewerkers van het VCLB over de provincie Antwerpen 800 Antwerpse leerkrachten

Onderzoek naar effectiviteit? Leerlingen met vergelijkbare kenmerken (tot 50 verschillende achtergrondkenmerken) Leeftijdsvergelijking vs leerjaarvergelijking

Effect van zittenblijven op psychosociaal functioneren Sociale vaardigheden Academisch zelfbeeld School- welbevinden Psychologisch populariteit Motivatie Agressief gedrag Concentratie- vermogen Spijbelgedrag Sociale vaardigheden (eigen mening kunne formuleren, samenwerken,…): Geen verschillen Academisch zelfbeeld (schoolse capaciteiten): Leerjaarvergelijking: geen verschillen – leeftijdsvergelijking, dus tegenover gelijkaardige zwak presterende leerlingen die toch doorgestroomd zijn: zittenblijvers denken dan iets positiever over hun eigen schoolse capaciteiten in bisjaar, maar duur van dit positievere (meningen verdeeld): 2 jaar / vijf jaar / tijdens bisjaar al verdwenen Schoolwelbevinden: Zittenblijvers waren even graag naar school gegaan, waren ze toch doorgestroomd. Onderzoeksresultaten variëren sterk naargelang welk aspect van psychologisch welbevinden wordt onderzocht: angst, depressies en stress. Angst: korte termijn geen noemenswaardige verschillen, langere termijn zittenblijvers meer angstgevoelens Zelfvertrouwen: leeftijdsvergelijking => zittenblijvers minder zelfvertrouwen waren ze toch doorgestroomd, geen verschil met nieuwe jongere leerjaargenoten… (vraag is hier wat effect is van wat!!) = correlaties! Sociaal-emotionele problemen of depressies: zittenblijvers vertonen ze meer dan hun nieuwe klasgenoten, opnieuw de vraag wat de kip eb wat het ei is!! 5. Populariteit: Leeftijdsvergelijking: kort meer populair, maar verdwijnt zelf gedurende het bisjaar, leerjaarvergelijking: minder populair, nieuwe klasgenoten spelen liever met niet-bissers (dat waren reeds hun vriendjes.) 6. Motivatie (op school): - Leerjaarvergelijking: minder gemotiveerd dan hun nieuwe gelijkaardige klasgenoten leeftijdsvergelijking: zittenblijvers iets gemotiveerder dan waren ze gewoon doorgestroomd, dit houdt zelfs +/- 2 jaar stand, maar verdwijnt uiteindelijk toch. 7. Agressief gedrag: Toename, maar enkel voor kinderen die zo nu en dan ervoor al eens agressief gedrag vertoonden 8. Concentratie: onderzoek heeft uiteenlopende resultaten, maar concentratievermogen zou op langere termijn negatief zijn en zelfs verergeren naar verloop van tijd. 9. Spijbelgedrag: Leerjaarvergelijking: meer spijbelen dan klasgenoten. Leeftijdsvergelijking: basisonderwijs minder spijbelen, secundair onderwijs meer spijbelen

Enkele cijfers Opvattingen over zittenblijven van clb-medewerkers en leerkrachten Waarop zet Onderwijsbeleid van de stad Antwerpen in?

Identificatie en analyse VSV Identificatie en analyse Monitoring beleidscoördinatie PREVENTIE   INTERVENTIE COMPENSATIE De Cauter STAM Alle leerlingen > afgebakende doelgroep > individuele jongere   Dus: leidraad voor gestroomlijnde samenwerking en geen leemtes in de aanpak

Gezamenlijke doelgerichtheid Een sterk beleid Doeltreffende communicatie Gedeeld leiderschap Onder-steunende relaties Responsief vermogen Geïntegreerd beleid Reflectief vermogen Innovatief vermogen Gezamenlijke doelgerichtheid BVV van een school versterken School beslist zelf welk aspect ze kiezen om rond te werken werken op 1 aspect heeft effect op de anderee aspecten

Huis met bouwstenen van school eigen context

Het hoe

Expertisenetwerk Leerloopbanen Netwerk Uitvalpreventie Expertisenetwerk Leerloopbanen STAM Spijbel ambtenaar Ondersteuningsnetwer k Welzijn - Onderwijs Leerloopbaanadviseurs Alle leerlingen > afgebakende doelgroep > individuele jongere   Centraal Meldpunt Dus: leidraad voor gestroomlijnde samenwerking en geen leemtes in de aanpak

Schematisch uitstroom => DBSO, Tweedekans, Syntra, … -Ongekwalificeerd -NEET  Netwerk instrumentarium Voltijds Secundair onderwijs vdab Basisonderwijs tewerkstelling Leerloopbaanbegeleiding Baso-fiche Portfolio EVC => compas Studiekeuze Aanpak sluit aan bij ‘(leer)loopbaan-denken’ VDAB => WIJ-project TRAJCTEN Leertraject => proeftuin Werken inkomen / Wonen Talentenhuizen Snuffelstages Schematisch

Blik naar competenties en talenten, blik van onderwijs op leerling Ook onze blik naar scholen en partners

Wat kunnen we doen?

Netwerk Bewustwording IJH In dialoog gaan Netwerkregie / draaischijffunctie Bewustwording Alle leerlingen > afgebakende doelgroep > individuele jongere   In dialoog gaan Bewustwording : binnen eigen CLB, binnen school In dialoog gaan: op de persoon om effect te hebben op structuur (ind: in gesprekken met lln/ouders, doelgroep: 18 jarigen in de school, alle leerlingen: lk team) Visie van eigen CLB team rond blijven zitten, inbreng op klassenraden/celln-beg/… BASISONDERWIJS : kleuterparticipatie…? Vb luxeverzuim, …) 3. Netwerk draaischijffunctie: aantal scholen, lokale partners: ocmw, vdab, volwassenonderwijs, jeugd, … 4. IJH : ocj, brede instappartners, …  biedt kansen; meer dan ooit nood aan netwerken

Vragen ? Bedankt voor uw aandacht! Info : www.onderwijsantwerpen.be onderwijsbeleid@stad.antwerpen.be