Opleiden van rekendocenten Etalageconferentie ‘Over rekenen gesproken’ 25 september 2014 Mariëlle Verhoef Senior-beleidsmedewerker Graafschap College, vhf@graafschapcollege.nl

Opbouw van deze presentatie Het proces van ontwikkeling en uitvoering van een opleiding voor rekendocenten op het Graafschap College Aanleiding en voorgeschiedenis Ontwikkeling Uitvoering Conclusies en toekomst

Voorgeschiedenis Sinds 2010 in het kader van het Implementatieplan Taal en rekenen aandacht besteed aan professionalisering van rekendocenten via Graafschap Academie: Gestart met cursussen gericht op het leren kennen van het Referentiekader Meijerink en bewustwording van de gevolgen van de nieuwe eisen en de invoering van centrale examinering Daarna cursussen gericht op het opzetten van het onderwijs, keuzes maken in het programma, drieslag rekenen etc Daarna cursussen gericht op rekendidactiek en –strategieën Ondertussen start gemaakt met het opstellen van een profiel voor de rekendocent

Aanleiding nieuwe opleiding Docenten geven aan na het volgen van voorgaande cursussen Behoefte aan meer diepgang Behoefte aan ‘status’ – serieus nemen van het vak Behoefte aan civiel effect

Ontwikkeling nieuwe opleiding Onderzoek wijst uit: er bestaat landelijk nog geen erkende opleiding rekendocent met civiel effect. Uitdaging: kunnen wij dat zelf ontwikkelen?

Eisen aan de opleiding Doelgroep = docenten mbo en vmbo die willen omscholen tot rekendocent (beginniveau aanwezig) Doel = opleiding tot allround rekendocent met een diploma of certificaat met waarde Eindtermen = De rekendocent is in staat een groep studenten voor te bereiden op het centraal examen rekenen 2F en 3F (of rekentoets vo). De rekendocent is in staat rekenproblemen te signaleren en gericht te observeren tijdens rekenactiviteiten en kan daar op inspelen. De rekendocent is in staat leerresultaten te analyseren op (mogelijke) rekenproblemen. De rekendocent is op de hoogte van de globale inhoud van het voortraject van groepen studenten (basisonderwijs/vo). De rekendocent is in staat de beroepscontext van de leerlingen te gebruiken in zijn onderwijs en/of aan te sluiten op het onderwijsprogramma in de beroepsvakken.

Partners Graafschap College = opdrachtgever NCOI, Iselinge Hogeschool en IJsselgroep Educatieve dienstverlening = samenwerkende opdrachtnemers Taakverdeling Graafschap College Financiering en aansturing Beschikbaar stellen lesruimte en catering NCOI Levering geaccrediteerde basis opleidingsprogramma Examinering IJsselgroep/Iselinge Uitvoering opleidingsprogramma en individuele begeleiding

Opzet opleiding Twee modules van zes bijeenkomsten van drie uur, verspreid over een schooljaar Studiebelasting vijf tot zeven uur per bijeenkomst (exclusief lestijd) Examinering door twee moduleopdrachten en een integrale eindopdracht Post-hbo, als minor onderdeel van de geaccrediteerde bachelor-opleiding pedagogiek Acht ECTS per module en acht voor de eindopdracht: totaal 24, complete minor in te brengen in andere NVAO geaccrediteerde bachelor-opleiding Afsluiting met getuigschrift ‘post-hbo rekendocent NCOI’

Inhoud opleiding Programma gebaseerd op post-bachelor reken- en wiskunde specialist van NCOI Module ‘reken- en wiskundespecialist’ en module ‘Omgaan met ernstige rekenproblemen/dyscalculie’ Maatwerk: programma aangevuld en aangepast richting ‘rekendocent’ en minder ‘rekenspecialist’, zonder accreditering aan te tasten

Onderwerpen module ‘reken- en wiskundespecialist’ Verhaal van de leerling/student (ook in groepsverband) Rekenen op de basisschool (strategieën, didactiek, materialen etc.) Rekenen/wiskunde in het voortgezet onderwijs (o.a. didactiek en leerlijnen) Rekenhulp groep 3 t/m 6: het hart van het rekenonderwijs Rekenproblemen en –beleid Hulp bij voortgezet realistisch reken-wiskundeonderwijs Inhoud referentieniveaus en ontwikkelingsgericht beoordelen Leerproblemen en –beleid (o.a. drieslagmodel) Rekenen/wiskunde in andere vakken (o.a. drieslag rekenen)

Onderwerpen module ‘omgaan met ERWD’ Eigen gecijferdheid, rekenkennis en vaardigheden Ernstige rekenproblemen/dyscalculie herkennen en vaststellen De betekenis en oorzaken van dyscalculie voor de student Ernstige rekenproblemen/dyscalculie en andere ontwikkelingsstoornissen Eigen ervaringen met het protocol, testen, observeren en voorzieningen Instrumenten en (leer)methoden Ontwerpen van onderwijsprogramma’s Omgaan met zwakke en goede studenten (differentiatie)

Uitvoering In november 2013 gestart met volle groep docenten GC, beoogde einddatum juni 2014 In maart 2014 gestart met tweede volle groep docenten GC en VMBO, beoogde einddatum december 2014

Uitvoering Er gaat helaas wat mis… Organisatorische missers (o.a. boeken te laat geleverd) Beoordelingen laten veel te lang op zich wachten Beoordelingen inhoudelijk van zeer slechte kwaliteit Programma nog te veel gericht op individueel begeleiden van leerlingen Nadruk in examenopdrachten te veel op ‘onderzoek doen’ Studiebelasting voor velen hoger dan ingeschat Gevolg Deelnemers boos en gefrustreerd Deelnemers halen einddatum niet Deelnemers haken af

Reparatie Deelnemers krijgen extra tijd om af te ronden Deelnemers krijgen een nieuwe beoordeling, gebaseerd op heldere criteria Deelnemers van de tweede groep krijgen een bijgesteld programma

De les hier uit… De wens tot erkenning en een ‘echte’ opleiding met civiel effect op hoog niveau combineert moeilijk met de wens tot een praktische opleiding. Onderzoek doen is een vaardigheid die niet vanzelfsprekend is. De combinatie met lessen en een dergelijke opleiding is zwaar: facilitering in uren is noodzaak. Sturen vanuit management is van belang: bewust inzetten voor docenten die rekenen geven en blijven geven. Tijdspad voor het maken van opdrachten moet vooraf duidelijker gecommuniceerd worden en wellicht ruimer. Examenkwaliteit moet op orde zijn.