Academische vorming: noodzaak of luxe? Dr. Maarten J. Verkerk juni 2008

Wat is academische vorming? Kern: maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ingenieur (HBO, universitair) Anders gezegd: maatschappelijke verantwoordelijkheid van de christeningenieur (HBO, universitair)

Wat is academische vorming? begrijpt de relevante ontwikkelingen in zijn eigen vakgebied; begrijpt de relevante ontwikkelingen in de interactie van zijn eigen vakgebied met de maatschappij kan de maatschappelijke consequenties (economisch, sociaal, cultureel) van nieuwe ontwikkelingen in zijn vakgebied analyseren kan de consequenties van technisch en wetenschappelijk denken en handelen op milieu en duurzame ontwikkeling analyseren kan de ethische en normatieve aspecten van het technisch en wetenschappelijk denken en handelen analyseren heeft oog voor de verschillende rollen van professionals in de samenleving Bron: TUE

Actuele thema's Bijvoorbeeld: Geloof in de publieke ruimte Duurzaamheid Selectie van embryo's Schepping, Intelligent Design of evolutie enzovoort Ingenieurs en academici spelen een belangrijke rol in dit soort debatten!

Richard Dawkins God als misvatting: ‘Als kind hoorde ik ooit een geest: een mompelende mannenstem die leek te bidden of iets voor te dragen. Ik kon haast - maar niet helemaal - de woorden horen en die leken een ernstig, plechtig timbre te hebben. Ik had verhalen gehoord over priesterkelders in oude huizen en was dan ook een beetje bang. Naarmate ik dichter bij kwam klonk het luider, en toen opeens “kantelde” het geluid in mijn hoofd. Ik was de bron dicht genoeg genaderd om te onderscheiden wat het in werkelijkheid was: de wind waaide met vlagen door het sleutelgat, en creëerde zo geluiden die de simulatiesoftware in mijn hersenen had gebruikt voor het construeren van de gedragen stem van een man. Was ik als kind beïnvloedbaar geweest, dan had het best gekund dat ik niet alleen een stem onverstaanbaar had horen praten, maar zelfs woorden en hele zinnen zou hebben gehoord. En was ik niet alleen een beïnvloedbaar kind geweest, maar ook nog een godsdienstig opgevoed kind, dan vraag ik me af wat de wind voor woorden zou hebben gesproken’

Analyse ontvankelijkheid van het kind bovennatuurlijke interpretatie zoektocht naar een verklaring een natuurlijke oplossing Patroon: religie = subjectief = geen kennis wetenschap = objectief = kennis

Stuart Burgess Ontwikkeling of ontwerp: ‘Het verbazingwekkende ontwerp van vogels onthult Gods eigenschappen van oneindige kracht en wijsheid. In het Oude Testament, in het boek Job, herinnert God Job aan zijn menselijke beperkingen door het stellen van een retorische vraag: “Is het door uw inzicht dat de valk vliegt?” (Job 39:29). De wijsheid die nodig is om een levende vogel te ontwerpen en te maken, stijgt ver uit boven de menselijke mogelijkheden. Wetenschappers kunnen niet volledig begrijpen hoe vogels functioneren, laat staan dat zij een levende vogel kunnen scheppen.’

Analyse verwondering over natuur geen natuurlijke verklaring mogelijk bovennatuurlijke interpretatie nodig bewijs voor het bestaan van God bevesting door Patroon: we kunnen het niet begrijpen en daarom moet er een God zijn

Francis S. Collins ‘De wetenschap is de enige betrouwbare manier om de natuurlijke wereld te begrijpen … Maar de wetenschap is niet bij machte om vragen te beantwoorden als “Waarom is het heelal ontstaan?”, “Wat is de zin van het menselijke bestaan?” of “Wat gebeurt er met ons als we doodgaan?’ ‘Als mechanisme kan en moet de evolutie waar zijn. Maar het zegt niets over de aard van degene die dit mechanisme geschapen heeft. Voor wie in God geloven, zijn er nu redenen voor groter ontzag, niet voor minder’

Analyse respect voor wetenschap beperkingen van de wetenschap: kunnen de meta- vragen niet beantwoorden concludeert tot theïstische evolutie Patroon: respect voor de wetenschap respect voor de Bijbel

Evaluatie (1) Onderscheid maken tussen: religie en levensbeschouwing wetenschap filosofie (a)deze gebieden van elkaar onderscheiden (b)deze gebieden kun je niet scheiden: zijn van elkaar afhankelijk en beïnvloeden elkaar op allerlei manieren

Evaluatie (2) Dooyeweerd: wetenschap en filosofie hebben een religieuze wortel (= voorwetenschappelijke uitgangspunten) Wolterstorff: religie speelt grote rol in de ontwikkeling en keuze van theorieën

Evaluatie (3) Nederlandse Geloofsbelijdenis: idee van de twee boeken waardoor we God kunnen leren kennen boek van de natuur boek van de bijbel Gevaar: twee boeken 'door elkaar husselen'

Evaluatie (4) Wetenschapsfilosofie: relatie tussen feiten en theorie is complex en problematisch je kunt nooit bewijzen dat een theorie waar is in wetenschap spelen niet-rationele processen een grote rol

Evaluatie (5) Verhouding tussen wetenschap en geloof: conflict onafhankelijkheid dialoog integratie

‘Zullen we de wetenschap de rug toekeren omdat deze als een bedreiging van God wordt ervaren, en daarmee elke belofte van een groter inzicht in de natuur opgeven, met de mogelijkheid om dit inzicht toe te passen voor de verlichting van lijden en voor het welzijn van de mensheid? Of zullen we het geloof de rug toedraaien met de conclusie dat de wetenschap het spirituele leven overbodig heeft gemaakt en dat traditionele godsdienstige symbolen nu vervangen kunnen worden door afbeeldingen van de dubbele helix op onze altaren? Elk van deze beide keuzes is levensgevaarlijk. Beide doen afbreuk aan de zielenadel van de mensheid. Beide hebben een vernietigende uitwerking op onze toekomst. En beide zijn onnodig. De God van de Bijbel is ook de God van het genoom. Hij kan vereerd worden in de kathedraal of in het laboratorium’

Conclusie (1)Academische vorming noodzakelijk voor elke ingenieur (HBO, academisch) (2)Actuele debatten vragen om een stellingname (3)relatie tussen geloof en wetenschap in geding (4)christelijke wijsbegeerte: leert je om vragen te stellen en richtingen te zoeken waar je antwoorden kunt vinden