Groeiservice bijeenkomst Geconditioneerd Telen Programma Kas als Energiebron Aat Dijkshoorn, 15 april 2010

Inhoud 1.Programma Kas als Energiebron 2.Resultaten (semi) gesloten telen 3.Aanpak volgens Het Nieuwe Telen 4.Communicatie resultaten onderzoek

Waarom Kas als Energiebron? Kostprijsontwikkeling energie Twijfels voorzieningszekerheid Duurzaamheid voor ‘license to produce’ Mondiaal klimaatbeleid => Vermindering gebruik en afhankelijkheid fossiel => Structurele versterking concurrentiepositie

Ambitie glastuinbouw 2020 Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren 45 % minder CO2-emissie t.o.v Verbetering e-efficiency met 2 % per jaar 20 % duurzame energie & Klimaatneutraal bij nieuwbouw Economisch rendabel Leverancier van warmte en elektriciteit

Programma Kas als Energiebron Innovatie- en actieprogramma glastuinbouw voor realiseren van de ambities van het Convenant Samenwerking tussen: LTO Glaskracht Nederland Productschap Tuinbouw Ministerie LNV e.v.a. (kennisinstellingen, toeleverende industrie, adviesbureaus, groeiservice, provincies, gemeenten....)

Instrumenten Onderzoek & Innovatie Demonstratie projecten Communicatie Monitoring & Evaluatie Verkenningen Oplossen belemmeringen

Energie besparen Transitiepaden Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Zonne-energie AardwarmteBiobrandstoffenLichtTeeltstrategieën Duurzame(re) elektriciteit Duurzame(re) CO ₂ Duurzame energiebronnen Fossiele energie efficiënt inzetten Overig

Energie besparen Programma Kas als Energiebron Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Zonne-energie Teeltstrategieën Duurzame energiebronnen Fossiele energie efficiënt inzetten Overig Geconditioneerd telen: energie besparen en duurzaam

Geconditioneerd telen (semi) gesloten telen volgens de MEI definitie: Tomaat: Themato => Lans, Tas, Prominent, Greenport, Grevelingen Phalaenopsis: Sion, Maurice vd Hoorn, Stolk, Boon, vd Weijden, Smaal e.v.a. Roos: vd Weijden, Porta Nova, Boonekamp Potplanten: EPK (Hydro Huisman) Amaryllis, Fresi e.a.

Semi-gesloten telen resultaten Een greep uit de resultaten (semi) gesloten telen: Koelen van onder leidt tot verticale T-verschillen en mag alleen mits T niet te laag Koelen en verwarmen onder tafels met lucht moeilijk ivm verdeling Veel minder koelvermogen nodig dan gedacht op basis van straling Benutten van laagwaardige warmte makkelijker met veel VO dan met lucht Ontvochtigen moet zoveel mogelijk met droge buitenlucht Ontvochtigen pas effectief bij goede uitwisseling micro/macro klimaat

Geconditioneerd telen resultaten (2) Een greep uit de resultaten (semi) gesloten telen: Meerproducties hangen af van CO2 voorziening referentie Forse besparing op CO2 mogelijk met (semi-) gesloten telen Aquifer: koop capaciteit i.p.v. bron Eerst teeltconcept, dan systeemontwerp met PVE en bestek Economie: luister naar Marcel...

Het Nieuwe Telen Opdracht aan de onderzoekers: Combineer huidige teeltwijze en kennis geconditioneerd telen Zet plant en teelttechniek centraal Maak teeltconcept substantieel energiezuiniger bij minimaal gelijke productie In stappen in te voeren, ook op bestaande bedrijven

Het Nieuwe Telen

Het Nieuwe Telen: stap 1

Het Nieuwe Telen: stand van zaken gewasteeltconceptproef / demopraktijk tomaatxxx komkommerxx paprikaxx aardbeixx gerberaxx alstroemeriaxx potplantenxx

Het Nieuwe Telen: stand van zaken (2) gewasteeltconceptproef / demopraktijk phalaenopsisx spathiphyllumx chrysantx fresiax snijanthuriumi.a. auberginei.a. opkweeki.a.

Het Nieuwe Telen: besparingspotentie gewas ref. verbruik in m3 aeq/m2besparingsdoel tomaat3835% komkommer3535% paprika3235% aardbei2030% gerbera5245%incl belichting alstroemeria18,555%excl belichting

Het Nieuwe Telen: besparingspotentie (2) gewas ref. verbruik in m3 aeq/m2besparingsdoel potplanten3140%/60%excl belichting phalaenopsis8030%incl belichting spathiphyllum4430%incl belichting chrysant4230%/50%incl belichting fresia2945%incl bel en koeling

Communicatie onderzoek Vakbladartikelen Factsheets / nieuwsbrieven bijeenkomsten

Communicatie onderzoek

Meedoen aan begeleidingsgroep Bezoeken open dagen: Energiek Event 21 en 22 april Rechtstreeks contact zoeken met collega telers, maar ook: Medewerkers KaE en onderzoeksinstelllingen, bel of mail: of Andere ideeën?