Gebiedsontwikkeling Leeuwarden Zuidwest Vosseparkwijk 10 december 2009 Opening door Gerard vd Veer

Het gebied Start inleiding Hans Konst: Contouren gebied ten zuidwesten van Leeuwarden Drie gemeenten: Leeuwarden, Menaldumadeel en Littenseradiel Komende jaren veel nieuw ontwikkelingen

Aanleiding grote projecten De Zuidlanden De Haak Invalswegen Werpsterhoek Newtonparken Vier belangrijkste projecten in het gebied zijn: De Zuidlanden, woningbouw reeds gestart De Haak én de nieuwe invalswegen Ontwikkeling van een nieuw station én stationsomgeving Aanleg van Newtonparken en Businesspark

KENMERKEN GEBIED Veel dynamiek Overgangsgebied Nieuwe voordeur Ontwikkelingen zorgen voor grote dynamiek, De overgang van stad naar platteland gaat verschuiven Leeuwarden krijgt een nieuwe voordeur aan de Westkant Kortom: noodzaak om ontwikkelingen goed op elkaar af te stemmen en de ruimtelijke kwaliteit te behouden en versterken

SAMENWERKING VROM Provincie (regie) Leeuwarden Menaldumadeel Littenseradiel => Stuurgroep deze partijen zijn samen de uitdaging aangegaan om deze ontwikkelingen in goede banen te leiden en vormen de Stuurgroep de regie is in handen van de provincie

HOOFDLIJNENNOTITIE Ambitieus: Ruimtelijke kwaliteit Duurzaamheid Energie en Water De twee pijlers van de hoofdlijnennotitie zijn: ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid De notitie is op deze punten ambitieus: we willen een mooi en duurzaam gebied achterlaten ! Daarnaast staat in de hoofdlijnennotitie: Dat we de uitwerking van die ambities neerleggen in een Masterplan voor het gebied Dat we die uitwerking via verschillende bouwstenen realiseren Dat we marktpartijen oproepen om met duurzame initiatieven voor het gebied te komen

Keten van Duurzaamheid Kennis Experiment Die duurzaamheid hebben we in de hoofdlijnennotitie uitgewerkt aan de hand van de “keten van duurzaamheid” en we proberen deze keten zo compleet mogelijk in het gebied te realiseren De keten bestaat uit: Kennis, bijvoorbeeld de kennis op het gebied van sensortechnologie die aanwezig is en verder ontwikkeld wordt op Nij Bosma Zathe Experimenten: bijvoorbeeld via een apart experimenteergebied, waar innovatieve ideeën kunnen worden ontwikkeld of experimenten op het gebied van windenergie, zoals de Dutch Rainmaker of de SuperCombi Productie: van bijvoorbeeld groene energie (biogas, zonnecellen) Consumptie: bijvoorbeeld in de Zuidlanden (biogas van Nij Bosma Zathe) en hopelijk in een later stadium ook in de rest van Leeuwarden Productie Consumptie

Van Hoofdlijnennotitie naar Masterplan Herstel Verbindingen Duurzame energie Bouwstenen Wind beleid Duurzame wegen Water technologie Landschaps visie MASTERPLAN Het Masterplan dat we nu aan het maken zijn, wordt opgebouwd uit twee delen: de bouwstenen en binnengekomen initiatieven Wat is een Masteplan eigenlijk ? Antw.: een gebiedsvisie (wat komt waar) Tegelijkertijd is het Masterplan ook een intergemeentelijke structuurvisie, die door de drie gemeenten zal worden vastgelegd (en vervolgens weer vertaald naar bestemmingsplannen) Landbouwcampus Eco-iglo Initiatieven

BOUWSTENEN Woonprogramma Economisch programma Watertechnologie Duurzame energie Stadscasco Landschapsvisie Deinum-Marssum Landschapsadvies Atelier Fryslân Verbindingenstructuur Duurzame wegen Woonprogramma: geconcentreerd in De Zuidlanden: tot 6500 woningen in 2025 incl bijzondere woonvormen en duurzaam wonen, daarnaast wellicht mogelijkheden voor Deinum-Oost Economisch programma: ontwikkeling nieuwe bedrijventerreinen onder andere Newtonparken en Businesspark Water: berging van ca 40-50 ha/ uitbreiding Friese boezem/waterveiligheid en waterzuivering Stadscasco: ontwikkeling stadsrand en stadsentrees met kwaliteit en ook ontwikkelingsperspectief voor de dorpen Landschapsvisie Deinum-Marssum-Ritsumasyl: ontwikkeling landschappelijk raamwerk (incl stadsrand) voor een gebied waar veel wijzigt: aanleg Haak én verwijdering huidige wegen Verbindingenstructuur: fiets-, wandel en andere paden en kleine vaarverbindingen in het gebied moeten worden aangepast door alle ontwikkelingen.

INITIATIEVEN Presentatie Stuurgroep Passen bij uitgangspunten Hoofdlijnennotitie Meegenomen bij opstellen MP/stuctuurvisie Besluit in kader MP/structuurvisie De binnengekomen initiatieven zijn voor de zomer gepresenteerd aan de Stuurgroep Daarbij is door de stuurgroep gekeken of deze initiatieven passen bij de duurzame uitgangspunten van Nieuw stroomland Vervolgens worden deze initiatieven dit najaar nader afgewogen bij het opstellen van het Masterplan Dan volgt een definitief besluit of het initiatief past en dus een plek krijgt in het gebied Folkert Kuipers zal zo deze initiatieven nader toelichten

Initiatieven van en met marktpartijen Landbouwcampus Experimenteer-gebied Energiepark Leerschool Permacultuur Duurzame leefplek Windenergie Eco-iglo Griene Dream Duurzame wegen Groene Energie Biogasopwekking Watertechnologie

Landbouwcampus ASG, Nij Bosma Zathe, LTO Noord, PTC+, Van Hall Kapstok: Dairy Valley, concentratie kennis melkveehouderij Versterken onderwijs, onderzoek, bedrijvigheid Biogas en andere duurzame energie, water, sensoring Etalage voor innovatie

Experimenteergebied Cartesius Instituut 10-15 ha Ruimte voor innovatie 3 tot 5 jaar uittesten en ontwikkelen van nieuwe concepten Duurzaamheidsexpo Thema’s: energie, water, wonen, lifestyle

Energiepark Grontmij, Oosterhof Holman, E-kwadraat 35 ha duurzaam bedrijventerrein; duurzame energie-opwekking via zon, biomassa, KWO; Energielevering aan 4000 woningen; 2 energieneutrale hoofdkantoren; Kleinschalige, nieuwe generatie asfalt-menginstallatie; Ontwikkeling natuur, water en recreatie. Kennis Experiment Productie Consumptie

Leerschool Permacultuur Stichting Leerschool Permacultuur Natuurlijk ecosysteem als leefomgeving Hoge opbrengst per ha. Onderwijs en educatie door ontdekkend leren aan scholieren en studenten Past goed bij duurzame leefplek

Duurzame Leefplek In navolging ecodorpen in Schotland, Engeland, Frankrijk 8 ha met 20 tot 50 zelfvoorzienende woningen Wonen, werken en leven in en met de natuur

Windenergie – Nieuw Windland Experimentele en kleine molens Enerzjy Kombi (NBZ, Delta Oil, Bouma) Tiparo Hotspot Energie Max 15 meter

Eco-iglo - Intact ecodesign Wonen op water of op land Zelfvoorzienend in energie en water Vooruitstrevend en klaar voor de toekomst

Griene Dream Seinen Bouw, BAM vastgoed Ca. 250 woningen in De Zuidlanden Energieleverend Duurzaam ingerichte wijk qua wegen, openbare ruimte, voorzieningen Plaatje vinden

Duurzame wegen De Haak en invalswegen Energiezuinige verlichting Energie-opwekking Water: afvoer, zuivering, bermen Duurzaam aanbesteden

Groene energie Verbinden en versterken van initiatieven Zorgen voor een goede infrastructuur (elektriciteit, biogas, warmte); Stimuleren van innovaties; Aantrekken duurzame bedrijvigheid; Duurzame mobiliteit: bijvoorbeeld rijden op aardgas en elektrisch.

Biogasopwekking in landelijk gebied Mogelijkheden voor (mest)vergisting op platteland Evt. koppeling met biogasleiding rondom Leeuwarden / Nij Bosma Zathe

Watertechnologie Stimuleren duurzaam omgaan met afvalwater in gebouwde omgeving: Decentrale zuivering Natuurlijke zuivering via bijvoorbeeld rietfilters Terugwinning nuttige stoffen (nutriënten) Stimuleren van experimenten; Ruimte voor nieuwe bedrijvigheid;

Vrienden van Nieuw Stroomland Onderwerp Duurzaamheid in de eigen omgeving Doelstellingen: Bewoners, en ondernemers op de hoogte brengen van duurzame gebiedsontwikkeling. Bewustwording van mogelijkheden om in je eigen omgeving duurzaam te wonen en werken. Bewustwording van de eigen bijdrage die geleverd kan worden aan de integrale, duurzame ontwikkeling van het gebied. Programma ontwikkeld door Van Hall Larenstein.

Planning December/januari/februari informatie wijken April 2010 concept masterplan gereed Mei ’10 behandeling in Raden en Staten* Vanaf mei 2010 masterplan 6 weken inspraak Opstellen definitief masterplan Vaststelling vóór eind 2010 Parallel loopt procedure plan-MER * Planning afhankelijk van collegevorming Zie sheet

De stuurgroep heeft vorig jaar de hoofdlijnennotitie opgesteld, waarin de uitgangspunten van het project Nieuw Stroomland zijn verwoord www.nieuwstroomland.nl