landschap & ondernemen in Landelijk Noord CDR durgerdam, november 2008

startnotitie bestemmingsplan LN: eens met doelen, maar… –zorgen over voorgestelde regels –oneens met ‘…laten we het zo doen en over 5 jaar evalueren’ daarom nagedacht, gepraat met ondernemers, op zoek geweest naar ‘voorbeelden elders’ doel: ‘richting vinden’ voor… –samenspel van overheid en ondernemers –draagvlak bij de boeren én de burgers aanleiding voor discussie…

melkveehouderij en hollands landschap “hollands landschap”: cultuurlandschap… –gemaakt door waterschappen en de boeren –22 nationale landschappen: meer dan de helft ontleent karakter aan de melkveehouderij LNV-brochure “Natuur en Landschap op waarde geschat” (augustus 2006):

bedrijven - ondernemen in publieke ruimte - zorg voor kwaliteit & nieuwe markten - samenwerken in de buurtschap - stimuleren van vernieuwing (€€, kennis) - regels & beleidsaandacht ‘op maat’ - organiseren van ‘publieke vraag’ overheid bedrijven zou dit óók in Landelijk Noord te doen zijn ?

Landelijk Noord nu en in de toekomst

LN nu (bron: RBOI-onderzoek 2005)

ca hectare grasland –weinig natuurgebied (ca. 100 ha) 78 ondernemers, –waarvan er 47 aan het onderzoek meededen van deze 47… –29 hoofdberoepbedrijven –7 deeltijd- en 3 hobbyboeren –8 geëindigd uit: onderzoek RBOI (2005)

29 hoofdberoepbedrijven –gemiddeld 50 ha. –samen: 80 % van het gebied 7 deeltijdbedrijven –gemiddeld 12 ha. 3 hobbybedrijven –allemaal minder dan 15 ha

belangrijk voor de toekomst… hoofdberoepbedrijven (29) –omvang –leeftijd –opvolging deeltijd (7) –gemiddeld 12 ha –allen > 45 –3 zonder opvolger omvang > 50 ha tussen 30 en 50 ha < 30 ha 9136 leeftijd < 40 tussen 40 en 50 > opvolging janeeonbekend 117

belangrijk voor de toekomst… dynamiek: wat gebeurt er als bedrijven stoppen? –binnen 10 jaar: ca. 10 (een derde) van de hoofdberoepbedrijven –de helft (?) van de deeltijdbedrijven plannen van de hoofdberoepbedrijven –uitbreiding/vernieuwing bedrijfsgebouwen > 70% –maïsteelt in de toekomst (nu 4): ??? –nevenactiviteiten (vooral agrarisch) ??? plannen van deeltijd- en hobbyboeren –uitbreiding/vernieuwing bedrijfsgebouwen: 50% –nevenactiviteiten (vooral niet-agrarisch)

LN de toekomst

vanaf voorjaar 2007: agrarische werkgroep CDR 12 leden –8 boeren, 4 burgers –spreiding over leeftijd, gebied en type bedrijf hebben… –de uitdagingen op een rij gezet –een visie op de oplossingen ontwikkeld –van daaruit meegedaan aan meningsvorming CDR (Beeldkwaliteitsplan, Bestemmingsplan) –initiatief project “Dynamiek en Beeldkwaliteit” bedrijvigheid –wonen of bedrijvigheid ? –verbreding & nieuwe functies: waar? –wat gebeurt er met bedrijfsbebouwing? –stelling: verbreding is niet nodig voor het landschap, maar wel voor de burgers!

‘..in één oogopslag’ ‘inzetten op boerenlandschap’ = aansluiten bij schaalvergroting melkveehouderij schaalvergroting kán in dit gebied… –onderzoek RBOI (2005) –grondprijs, afschaffing melkquota … en vraagt om –overdracht van boerenland (stoppers -> blijvers) –ondersteunend ruimtelijk beleid –Innovatie in bedrijfsvoering bedrijvigheid –wonen of bedrijvigheid ? –verbreding & nieuwe functies: waar? –wat gebeurt er met bedrijfsbebouwing? –stelling: verbreding is niet nodig voor het landschap, maar wel voor de burgers!

project “dynamiek en beeldkwaliteit” doel: praktische gebiedsregie via: overleg tussen boeren en dorpsraden in drie deelgebieden Landelijk Noord over: hoe ‘regelen’ we duurzaam agrarisch beheer van het landschap deelnemers: CDR/dorpsraden, NL ‘Laag Holland’, LTO, LEI, provincie, ANV Land en Dijken, stadsdeel Noord wanneer: oktober 2008 – maart 2009 geslaagd als we volgend voorjaar drie ‘goede voorbeelden’ van dynamiek PLUS beeldkwaliteit gemaakt hebben

Bijvoorbeeld…

wat is nodig…. overdracht van grond bedrijfsplan, inclusief (bijvoorbeeld) –bedrijf verhuist vanuit de dorpskern –stallen -> woning –ontwikkelen nieuw bouwkavel draagvlak in omgeving –HOE ZIET HET ER UIT??? ondersteunend beleidskader

wie doet wat…? stadsdeel STIVAS CDR overdracht van grond bedrijfsplan ondernemers draagvlak in omgeving draagvlak in beleid