“Gerechtvaardigd vertrouwen in verantwoorde zorg” IKNO, Zwolle 13 november 2008 Volumen X Kwaliteit: Concentratie en spreiding in de (oncologische) zorg Wim Schellekens Hoofdinspecteur Curatieve Gezondheidszorg

“Gerechtvaardigd vertrouwen in verantwoorde zorg” Hoe vertalen we dat naar de discussie: volumen x kwaliteit 1. “Hoe kunnen we elke patiënt de beste zorg bieden, die we in Nederland beschikbaar hebben? 2. Wat betekent dit voor de ordening en samenwerking van ziekenhuizen

Opmerking gerenommeerd specialist in Gelderland: (n.a.v. de OCR-discussie) “Als een familielid of iemand uit mijn vriendenkring slokdarmkanker heeft, verwijs ik hem naar het AMC.” “Als een mij onbekende patiënt van mij slokdarmkanker heeft, opereer ik hem zelf.”

Volumen en Kwaliteit Vangrail = grenzen Snelweg = kwaliteitsysteem

Volume: de vangrail

OCR-discussie veldnorm (landelijke richtlijn): minimaal IGZ: registratie basisset: 3 jaren minimumnorm IGZ: 10 NB: spijt dat we niet 20 hebben gezegd! 14 ZHen <10/jaar: 11 moeten stoppen verificatie: nog 2 ZHen moeten stoppen grote uitstralende werking:discussie op gang nieuwe samenwerkingen ook andere ingrepen

ActieZiekenhuis Stoppen Ziekenhuis Rijnstate Arnhem Deventer Ziekenhuizen Deventer HagaZiekenhuizen Den Haag Orbis medisch en zorgconcern Sittard Slingeland Ziekenhuis Doetinchem Medisch Centrum Alkmaar Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam Ziekenhuis De Tjongerschans Heerenveen Ziekenhuis Hilversum Ziekenhuis Nij Smellinghe Drachten Ziekenhuis St. Jansdal Harderwijk Doorgaan o.b.v. samenwerkingsverband Antonius Ziekenhuis Sneek Kennemer Gasthuis Haarlem Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede OCR: consequenties

Jaar Aantal opgegeven OCR Aantal ingeleverde operatie- verslagen Verslagen beoordeeld als Als ‘geen OCR’ Als ‘wel OCR’ Totaal OCR- verificatie 10 ZHen

Hoe nu verder? Regels voor de snelweg

Hoe nu verder? Uitgangspunt:“beste zorg……” relatie “Kwaliteit – Volumen” onomstreden Volumen: wie wel, wie niet? Minimumgrens: afkappunt! Wie bepaalt de norm? Wetenschappelijke onderbouwing: uiterst moeilijk Sturen op outcome niet mogelijk (te kleine getallen) Kwaliteit: kwaliteitsgaranties Kennis verkrijgen + ervaring hebben + ervaring houden Medisch specialist + team + faciliteiten (OK, IC, apparatuur) Kwaliteiutsysteem, inclusief verantwoording Ingrepen: diagnostisch, therapeutisch High-tech low-volume, high-tech-medium-volume

Voorbeelden AAAA Whipple rectumamputatie levermetastasen totale blaas ovariumcarcinoom kinderoncologie hoofd-halstumoren schisisbehandeling longresecties * mammacarcinoom * colonresecties * vaatchirurgie * laparoscopie * interventieradiologie ERCP coloscopie PM: ex-WBMV verrichtingen

Plan van aanpak Primaire verantwoordelijkheid: Wetenschappelijke Verenigingen (Orde) Bij oncologie: rol IKC’s, VIKC, Wetenschappelijke Verenigingen, patiëntenver. IGZ katalyseert, regisseert: niet meer vrijblijvend Normstelling:zorgaanbieders: “veldnorm” indien niet mogelijk: IGZ: “gezaghebbende uitspraak” Interventies: - concentratie tussen ziekenhuizen (voorwaarde: kwaliteit)) - concentratie binnen ziekenhuizen: verplichte aandachtsgebieden certificatie door WVen Consequenties: - minimum-aantallen: minder dan minimum: STOP èn- kwaliteit zorgaanbieders boven minimum: kwaliteitsysteem inclusief verantwoording!

Rolverdeling Zorgaanbieders:wetenschappelijke verenigingen (Orde) IKC, VIKC, kennis-ondersteuningsinstituten brancheorganisaties: Orde, NVZ, NFU Raden van Bestuur: eindverantwoordelijk normeren invoeren: stoppen: welke ziekenhuizen? Welke specialisten? uitvoerders: kwaliteitsysteem + externe verantwoording vrijblijvend of verplicht?: visitatie, NIAZ IGZ: initiërend, katalyserend, regisserend: primaat bij zorgaanbieders zo nodig normerend: “gezaghebbende uitspraak” niet meer vrijblijvend: “drang” zo nodig: handhavend: “dwang”

Ten slotte: ter overweging Scheiding eerste opvang, diagnostiek en behandeling Eerste opvang: selecteren van het goede zorgaanbod. diagnostiek:in principe in alle ziekenhuizen behandeling:concentratie ! ?

f Q f Q % 20% P50 80% Leveren van verantwoorde zorg: resultaten

Volumen en Kwaliteit Vangrail = grenzen Snelweg = kwaliteitsysteem

Ultieme toets bij normering: “En waar zou ik dat willen laten doen?” “Hoe zou ik mijn partner, mijn kind, mijn vader/moeder laten behandelen?”

Wim Schellekens, arts Hoofdinspecteur Curatieve Gezondheidszorg IGZ