Ontwikkeling van een basismethodiek voor de vrouwenopvang Stand van zaken door Liesbeth van Bemmel | Federatie opvang

KRACHTWERK Ondertitel

Inventariseren & screenen in de vrouwenopvang Carinda Jansen Milou Christians Judith Wolf In opdracht van Federatie Opvang

Inzet van het project Inventariseren & screenen 1. Het bepalen van een set instrumenten voor de vrouwenopvang waarmee (psychische) problemen van vrouwen kunnen worden geïnventariseerd. Met de instrumenten op een betrekkelijk eenvoudige en efficiënte manier onderzoeken of een cliënt naar alle waarschijnlijkheid bepaalde problemen heeft. Na het afnemen van de instrumenten een goed aansluitend begeleidingsplan opstellen cq de client doorverwijzen.

Onderbouwing met drie bouwstenen Bouwsteen 1: Onderbouwing vanuit de theorie Missie, visie Context van de vrouwenopvang Bouwsteen 2: Onderbouwing dmv onderzoek (evidence based) Internationale literatuur search Bouwsteen 3: Onderbouwing vanuit de praktijk (practice based) Wat vinden werkers belangrijk elementen voor een inventarisatie

Wat er wordt geïnventariseerd in de VO anno 2009 (n=22) 1 Veiligheidssituatie 2 Psychische klachten, algemeen 3 Drugs & alcohol 4 Kindermishandeling 5 Problematisch medicijngebruik 6 Lichamelijke gezondheid 7 Financiële, materiële zekerheid

Wat vinden medewerkers belangrijk? (n=95]

Inventariseren & screenen; de leefgebieden Veiligheid & stoppen geweld Wonen &dagelijks leven Financiën & sociale zekerheid (Ex-)partner, kinderen & opvoeding Sociale steun & relaties Activiteit & leren Vrije tijd & recreatie Gezondheid (zelfzorg, lichamelijk, psychisch, middelengebruik, intimiteit & seksualiteit) Zingeving & spiritualiteit  

Focus instrumenten in dit onderzoek Het algemeen psychisch welzijn van vrouwen in de vrouwenopvang; De opvoedingsvaardigheden van moeders in de vrouwenopvang. Advies Cognitief / adaptief vermogen En ook nog Krachten en mogelijkheden (in kader basismethodiek)

Voorwaarden aan instrumenten, algemene kenmerken Verkrijgbaarheid Bij voorkeur in het Nederlands en in de vrije handel beschikbaar en verkrijgbaar Meetpretentie Met het meetinstrument kan een overzicht worden gekregen van de klachten, problemen en mogelijkheden van algemene aard (generiek) Wijze van afnemen Zelfinvullijsten Duur afname Kort; moet geschikt zijn als screeningsinstrument Wijze scoring en interpretatie Met papier & potlood in te vullen en eventueel ook digitaal. Taal(-gebruik) Is in heldere taal en ondubbelzinnig geformuleerd. Bij voorkeur in meerdere talen beschikbaar.

Voor de vrouwenopvang relevante kenmerken Populatie soort Volwassen vrouwen en bij voorkeur ook jonge vrouwen, adolesecenten met verschillende culturele achtergronden Vormt aanknopingspunt begeleidingsplan Gebruik instrument bijdraagt aan de verbetering van de situatie van de cliënt in kwestie. Een hulpverlener kan aangeven welke relatie er is tussen het gebruik van een instrument en het begeleidingsplan van de cliënt. Past bij de (missie van de) vrouwenopvang Niet bedoeld drempel tot de vrouwenopvang te verhogen Geen diagnostiek ten doel Bedoeld om adequaat te kunnen verwijzen naar organisaties voor gespecialiseerde hulp.

Voor de vrouwenopvang relevante kenmerken Past bij een krachtgerichte werkwijze, Inventarisatie en bespreken gebeurt op een kracht- en toekomstgerichte manier Aansluiting bij wat gebruikelijk is in de zorginstellingen waarnaar cliënten kunnen worden doorverwezen (denk aan Bureau jeugdzorg, GGZ, MEE, Algemeen maatschappelijk werk, etc) De instrumenten moeten gevoelig zijn voor het meten van veranderingen (en dus trends en ontwikkelingen in de doelgroep van de vrouwenopvang kunnen vaststellen, mede t.b.v. beleidsontwikkeling en verantwoording). De geselecteerde instrumenten zijn bij voorkeur zonder opleiding, training en/of aantoonbare ervaring of te verwerven bevoegdheden af te nemen door professionele hulpverleners in de vrouwenopvang. Beoordeeld door COTAN De kwaliteit van het instrument is bij voorkeur getoetst door de Commissie Testaangelegenheden Nederland (COTAN). Normen De normgroep(en) is/zijn representatief, Betrouwbaarheid Het instrument is getest op consistentie en de repliceerbaarheid. Validiteit Het instrument meet wat het beoogt te meten. Psychometrische kenmerken

Focus instrumenten in dit onderzoek Het algemeen psychisch welzijn van vrouwen in de vrouwenopvang De opvoedingsvaardigheden van moeders in de vrouwenopvang. Adaptief vermogen Krachten/mogelijkheden BSI (Brief Symptom Inventory) VG&O (Vragenlijst gezinssituatie & opvoeding) Onder andere de HASI Krachteninventarisatie in het kader van de basismethodiek Opvoedingsbelasting Vragenlijst (OBVL) Verkorte Schaal Opvoedersgedrag (VSOG) Vragenlijst Gezinsfunctioneren Ouders (VGFO) Vragenlijst Meegemaakte Gebeurtenissen (VMG) Somatische klachten Cognitieve klachten Interpersoonlijke gevoeligheid Depressie Angst Hostiliteit Fobische klachten Paranoïde gedachten Psychoticisme

Herstelmodel: Uitgangspunten, principes en stappen

Herstelmodel: Uitgangspunten, principes en stappen

Herstelmodel: Uitgangspunten, principes en stappen

Herstelmodel

Krachtgericht inventariseren & screenen Een inventarisatie levert kennis op die een vrouw helpt haar doelen te bereiken Een inventarisatie levert kennis op over de hulpbronnen in haar omgeving Een inventarisatie identificeert de behoeften van mishandelde vrouwen Een inventarisatie vindt plaats met oog voor contextuele en culturele achtergronden Intakers reflecteren op hun eigen gedrag en emoties Een inventarisatie vindt in principe plaats met zelfinvullijsten Een inventarisatie gebeurt in de eigen taal van een vrouw Vrouwen begrijpen en onderschrijven de resultaten van de inventarisatie

Aanpassen bij de diagnose Aansluiten bij doelen en ambities van de client PAUZE

Praktijktoets Screeners BSI (Brief Symptom Inventory) VG&O (Vragenlijst gezinssituatie & opvoeding) HASI

(Vrouw van de cliëntenklankbordgroep) “Bij sommige vragen dacht ik wel: shit, ik voel dat ook, verdorie, dat is confronterend….. Maar het is wel nodig, je moet door de zure appel heen bijten..” (Vrouw van de cliëntenklankbordgroep)

Praktijktoets Woordkeus Zijn de woorden te begrijpen? Zo niet, wat zijn struikelwoorden?   Emotionele belasting Woorden of zinnen die negatieve gevoelens kunnen oproepen? Randvoorwaarden bij afnemen Aanwezigheid medewerker tijdens het invullen  Bespreken van uitslag, doorverwijzen naar een andere hulpverlener of hulpinstantie  Achtergrond cliënt Wat zijn struikelblokken voor vrouwen met een Nederlandse achtergrond? En voor vrouwen met een andere culturele achtergrond? Waardering Rapportcijfer voor de vragenlijst tussen de 0 en 10

Met dank! zijn er nog vragen?