Discriminatiemonitor niet-westerse migranten op de arbeidsmarkt

Discriminatiemonitor beantwoordt verschillende vragen In deze presentatie: Komt discriminatie voor? Wat betekent discriminatie voor de arbeidspositie? Wat is het mechanisme achter ongelijke behandeling? Wordt discriminatie ervaren? Hoe gaat men er mee om? Sociaal en Cultureel Planbureau

Vraag 1: Is er sprake van discriminatie? Praktijktests: 2 fictieve kandidaten vergelijkbaar in leeftijd, opleiding, werkervaring etc., maar verschillend in etnische achtergrond Solliciteren op bestaande vacature Telefonisch of schriftelijk Reactie werkgever wordt gemeten Komt het vaker voor dat de autochtoon wel en de allochtoon niet wordt uitgenodigd voor een gesprek, dan is sprake van discriminatie In totaal 1342 tests Sociaal en Cultureel Planbureau

Resultaten: kans om uitgenodigd te worden voor een sollicitatiegesprek Discriminatie vastgesteld: alleen etnische achtergrond verschilt. Sociaal en Cultureel Planbureau

Vraag 2: Zien we discriminatie terug in arbeidsmarktpositie? ongemeten kenmerken? opleiding werkervaring werkloosheidsduur leeftijd huishoudsamenstelling Sociaal en Cultureel Planbureau

Onverklaarde rest: domeinen en generaties Werkloosheid: Totale groep en tweede generatie achterstand (m.u.v. Antillianen); Arbeidscontract (tijdelijk of vast): Beroepsniveau: Totale groep wel achterstand, tweede generatie niet. Sociaal en Cultureel Planbureau

Vraag 3: zijn de ongelijke kansen altijd even groot? Sociaal en Cultureel Planbureau

Vraag 4: wat is het mechanisme achter ongelijke behandeling? Diepte-interviews met 106 personeelsselecteurs Geen discriminatie. Niet-westerse migranten kunnen minder goed concurreren met autochtone Nederlanders: Technisch-instrumenteel: Gebrekkige taalbeheersing Gestapelde opleidingen Instabiele loopbanen Sociaal-normatief: Stijlkenmerken van het cv (beknopt, gebrekkig gemotiveerd, bescheiden) Houding en zelf-presentatie (ongeïnteresseerd, bescheiden, terughoudend) Uiterlijk (hoofddoek, ‘moslimbaard’) Sociaal en Cultureel Planbureau

Statistische discriminatie: Werkgevers hanteren etnische preferenties: vanuit negatieve ervaringen met werknemers van niet-westerse herkomst (omgaan met geschreven en ongeschreven regels, ‘gedoe’); op basis van negatieve beelden over bepaalde groepen (overlast, criminaliteit); vanuit overtuiging dat een autochtone werknemer de minst risicovolle keuze is. Inschatting van de geschiktheid van een individuele sollicitant gebeurt (mede) op basis van groepsbeelden. Sociaal en Cultureel Planbureau

Vraag 5: wordt discriminatie ervaren? Focusgroepgesprekken Men ervaart weinig open discriminatie. Vaker vermoedens; Wel van mening dat discriminatie in het algemeen voorkomt; Ervaren discriminatie voornamelijk bij instroom en op de werkvloer en minder bij doorstroom en uitstroom. Sociaal en Cultureel Planbureau

Vraag 6: Hoe gaat men om met ervaren discriminatie? Mentale strategieën: negeren of het zelf afschermen van discriminatie-ervaringen relativeren positief herwaarderen Gedragstrategieën: extra best doen aanpassen achtergrond verbergen terugtrekken van (segmenten van) de arbeidsmarkt Sociaal en Cultureel Planbureau

Conclusie Beste methode om discriminatie te meten? Combinatie van methoden en van actorperspectieven heeft meerwaarde: witte plekken opvullen, nieuwe vragen stellen. Sociaal en Cultureel Planbureau