Ambtenaren als innovatoren Albert Meijer Universiteit Utrecht) Open Koffie Ambtenaar 2.0 23 januari 2012

Kleurloze ambtenaren? Weberiaanse Bureaucratie Ambtelijke loyaliteit Hierarchie Neutraliteit Innovatie van bovenaf Of innovatieve netwerkorganisaties? Creativiteit Eigen ruimte Innovatie van onderop

Vragen Wat zijn de kenmerken van innovatieve ambtenaren? Welke barrieres voor innovatie komen zij tegen? Welke incentives hebben zij om innovatief te zijn? Hoe kunnen zij ruimte creëren voor innovatie Welke soort organisatie maakt innovatie mogelijk? Wat zijn voorbeelden van innovatie door ambtenaren?

1. Kenmerken van innovatieve ambtenaren Persoonskenmerken Lef Doorzettingsvermogen … Meer dan ideeenmakers Verkopers: steun krijgen voor ideeen Projectleiders: realiseren van ideeen Netwerkers: opbouwen van innovatieteams Zelfstandig ondernemende ambtenaren: van A tot Z Theoretisch interessant punt: hebben ambtelijke innovatoren andere kenmerken dan innovatoren in andere sectoren?

Vervolg…. Soorten van innovatoren: Innovator en leiderschap Incrementele innovatoren Radicale innovatoren Innovator en leiderschap Verantwoordelijkheid nemen Denken aan de lange termijn Bij innovator en leiderschap gaat het om de vraag vanuit welke motivatie/rol een ambtenaar innoveert. In die zin is innoveren slechts een onderdeel van een bredere invulling van leiderschap.

2. Barrieres voor innovatie Bureaucratische barrieres Culturele barrieres Financiele barrieres Personeelsmatige barrieres Pragmatische barrieres Bedrijfsmatige barrieres Management barrieres

3. Incentives voor innovatie Vertrouwen van leidinggevenden Materiele incentives Innovatiesubsidies en –prijzen Jobrotatie Inhoudelijke ondersteuning Innovatienetwerken Of zijn er vooral disincentives? In het stuk moeten we de incentives tegenover de barrieres zetten. We kunnen dan kijken of ze elkaar opheffen.

4. Creeren van ruimte voor innovatie Geen ruimte krijgen maar creeren Ondernemende ambtenaar Manieren: Buitenwacht inschakelen … Theoretisch gaat het hier om de ondernemende ambtenaar.

5. Organisatie en innovatie Personeelsbestand Verjongen van de organisatie Organisatiestructuur Kantelen van de organisatie Rol in de samenleving Van regisserende naar adaptieve overheid

6. Voorbeelden Stasontwikkeling Rotterdam: Gemeente Hillegom: Kennisdoorwerking Gemeente Hillegom: Virtuele gemeente Hillevoort Rode lijn: niche voor innovatie

Met dank aan…. Pauline le Rutte Mildo van Staden Monique Roosen Jos Dankers Ingrid Klunne Floor Pullen Ann Lips Hein Albeda Marissa Koopmans Rudmer de Vries

Stellingen De ambtelijke top zegt soms wel dat ze innovatieve ambtenaren willen maar eigenlijk willen ze gewone ambtenaren die keurig doen wat hen wordt opgedragen. Ondersteuning van innovatie in de publieke sector richt zich eenzijdig op de ideeënmakers. Daardoor is er een veelheid aan ideeën maar er zijn te weinig verkopers en projectleiders om draagvlak te krijgen voor de ideeën en ze te realiseren. In tijden dat er voldoende geld is, wordt innovatie gestimuleerd. In tijden van bezuinigingen is iedereen zo hard bezig zijn eigen toko te verdedigen dat er geen ruimte meer is voor innovatie.

Stellingen Bevorderen van creatieve mensen tot leidinggevende is de dood in de pot: ze hebben dan geen rijd en ruimte meer voor innovativiteit en het risico bestaat dat het ook geen goede leidinggevenden zijn. Ambtenaren moeten via tijdelijke projecten uit de overheidsbureaucratie worden bevrijd – of zichzelf bevrijden uit deze bureaucratie – om innovatie mogelijk te maken. Er is geen tekort aan innovaties: er zijn eerder teveel innovaties maar daar gebeurt te weinig mee. Het resultaat hiervan is dat innoveren leidt tot vrijblijvendheid en geld verspilling