Lange wandeling Bijbelstudie met Jezus De Schriften open Dat zal een flinke wandeling geweest zijn, aan het eind van de zondagmiddag. Jeruzalem naar Emmaüs, dat is zo’n 2,5 uur lopen. Dan heb je wel even de tijd om bij te praten, om te verwerken wat er allemaal gepasseerd is in de afgelopen dagen. Maar deze twee krijgen niet de kans om eens flink van zich af te praten. Er komt een onbekende naast hen lopen. En die voelt ze aan de tand: zeg eens, waar zijn jullie zo somber van? Wat is er gebeurd dan? Een wandeling en dan flink doorpraten. Het doet me even denken aan de tochtjes op het Binnenhof en bij het Catshuis, die je ziet op de tv. Journalisten proberen een stukje mee te lopen met een politicus. En dan proberen ze die een stevige uitspraak te ontlokken. Maar veel wijzer word je er niet van. Vanmiddag gaat dat anders. We mogen meelopen met dit drietal. We horen waar ze over praten. En hier worden we heel wat wijzer van. Want uiteindelijk gebeurt er dit: de Schriften gaan open. [KLIK] We maken een bijbelstudie mee van Jezus zelf. Daar kun je heel wat van opsteken! Ik wou dat ik er bij geweest was, dat ik alles had kunnen horen, en niet alleen de korte samenvatting die Lukas ervan geeft. Toch moeten we het vanmiddag daarmee doen. En dan zit er genoeg voor ons in. Ook dit is Pasen: de Schriften gaan open. * Op het eerste gezicht is het een merkwaardige wending in het gesprek. Zonder dat die mannen het door hebben, loopt Jezus met hen mee. Maar Jezus zelf weet dat natuurlijk heel goed. Hij heeft de mannen laten uitpraten, ze hebben verteld wat ze op hun hart hebben. En wat je hoort is een en al ontreddering, verwarring.

Geloven jullie niet? Helpt Jezus ze uit de boze droom? Een verwijt: jullie geloven de profeten niet! Net dat ene punt gemist Menselijke hoop, omgeslagen in teleurstelling Had je bijbeltje gelezen! Hun hoop is de bodem ingeslagen, alles waarvoor ze de afgelopen jaren geleefd hebben, is voorbij. Je zou denken: Jezus helpt ze wel uit de boze droom. Hij stapt uit het incognito, en laat zich zien aan die twee mannen. Kunnen ze eindelijk Pasen vieren! Maar het gaat anders. Geen troostwoord “Jongens, stop maar met treuren, hier ben Ik!” In plaats daarvan krijgen ze een verwijt: wat zijn jullie toch dom! Waarom begrijpen jullie het niet? Geloven jullie soms niet in wat de profeten gezegd hebben? Had je bijbeltje maar beter gelezen! Luister even terug naar wat die twee gezegd hadden. Een korte samenvatting van de gebeurtenissen rond Jezus. [KLIK] Je moet zeggen: ze zaten er dicht bij. Het was een correct verhaal. Alleen dit ene punt hadden ze gemist: Jezus leeft! Net dat ene punt gemist – en daaraan zie je wat er mis ging bij deze leerlingen van Jezus. Ze spraken hun hoop uit, de hoop dat Hij Israël zou bevrijden. Maar die hoop was op menselijke wijze gevormd. Een hoop opgebouwd uit wat mensen graag willen: vrijheid, geen onderdrukkers meer, een bloeitijd, een gouden toekomst. Daar zou Jezus voor zorgen. En zo gaat het met hoop die uit je eigen hart komt: als het dan anders loopt, dan weet je niet meer waar je aan toe bent. Hoop slaat om in teleurstelling, enthousiasme wordt defaitisme, voortaan kun je alleen nog maar somberen over hoe het had kunnen wezen, maarja … “Jullie geloven niet” – dat harde woord van Jezus slaat de spijker op de kop. Deze mannen waren aan de verkeerde kant begonnen, bij wat ze zelf bedacht hadden. Waren ze bij de profeten begonnen, bij de bijbel, dan had hun hoop er anders uitgezien. Was hun startpunt geweest: alles wat God beloofd en aangekondigd heeft, dan hadden ze ’t geweten. Dan was hun hoop niet geknakt door de gebeurtenissen van de laatste paar dagen. Ai, dat is een pijnlijk verwijt van Jezus. Mannen die Hem jarenlang trouw gevolgd hebben, die al hun hoop op Hem stelden. En toch: geen geloof. Hoe komt dat bij ons binnen, als meelopers bij deze bijbelstudie? Laten we de vraag ook op onszelf betrekken. Waar richten wij ons geloof op?

Waar begin je? God en Jezus in het verlengde van onze Voorstellingen Wensen Ideeën En als het dan anders loopt? Hoop bouwen op wat God belooft! Het zou bij ons toch ook zomaar kunnen gebeuren, dat we over God en over de Heer Jezus denken in het verlengde van onze eigen voorstellingen. Dat we uitgaan van wat wij belangrijk en goed vinden, wat wij wensen voor een goed leven. En dat zoeken we dan bij Jezus. Dat mag God dan voor ons regelen. Een voorbeeld: God leidt ons leven. Dat is voor ons een belangrijk punt in het geloof. Maar dan wil je het ook graag zien, en dan liefst in goede dingen, dat je leven in positieve lijn verloopt. Dat noemen we dan zegen – maar komt het echt van God, of hebben we het zelf zo geconstrueerd? Of het kan zijn dat we in ons geloof gericht zijn op geluk, op een goed gevoel, op hulp en steun in moeilijkheden. We willen graag positief denken, in termen van groei en ontwikkeling. En dat zoeken we bij God. Zo’n geloof wordt wel eens een “therapeutisch” geloof genoemd: God als therapeut die de spierpijn wegmasseert en je helpt om te dealen met de dingen van het leven. En een stapje verder: we geloven zo, dat God de dingen goed vindt die wij vanuit onszelf al goed vinden. Ik geloof dat het niet eens zo ver van ons afstaat. Daar is het juist zo menselijk voor, en wij zijn mensen, toch. Dus helemaal niet gek dat we die neiging hebben om God te trekken in wat wij bedenken en wensen kunnen. Maar let eens op: als je zo begint, dan krijgt je geloof het moeilijk als het anders loopt. [KLIK] Als er nare dingen gebeuren in je leven die je niet zomaar als Gods leiding kunt zien. Als het goede gevoel bij je geloof afzwakt en zelfs een poos helemaal weg is. Die twee mannen op weg naar Emmaüs moesten leren op het beslissende punt anders te denken. Niet vanuit zichzelf, maar vanuit God. Niet hopen op wat jou prettig en wenselijk lijkt, maar vertrouwen op wat God belooft. Niet zelf uitdokteren wat goed is, en daarna God voor jouw karretje spannen. Maar vanaf het begin God laten invullen wat Hij goedvindt, en hoe Hij het spoor uitzet om bevrijding te brengen voor zijn volk Israël en voor heel de wereld. Je geloof niet bouwen op zekerheden hier beneden, maar je geloof alleen bouwen op wat God zelf zegt. * Daarmee wordt het concreet. Jezus gaat het invullen.

De weg van de messias Alleen een lijn omhoog? Nee: door lijden naar glorie Zo is God => Jesaja 57:15 Dit zegt hij die hoog is en verheven, die troont in eeuwigheid – heilig is zijn naam: In hoogheid en heiligheid zal ik tronen met hen die verslagen en onaanzienlijk zijn, opdat de onaanzienlijke geest herleeft, opdat het verslagen hart tot leven komt. Door onze hoop staat een kruis! Die mannen hadden gedacht dat het alleen maar omhoog kon gaan, de positieve kant op. Jezus de bevrijder die God gestuurd heeft, succes gegarandeerd. En daardoor waren ze zo verslagen toen het anders liep. En konden ze berichten van deze Paasdag niet plaatsen. Want het was afgelopen immers, over en uit? Nee, zegt Jezus, lees nou eens bij de profeten. Je kon het wel weten, hoe de weg van de messias zou lopen. Niet linea recta naar de troon en de glorie, maar eerst door het lijden heen. Wat jullie de afgelopen paar dagen hebben meegemaakt, en waar je zo van in de war bent, dat is niet de streep door de rekening. Zo moest het gaan, dit was de bedoeling, zo heeft God het van tevoren bedacht en aangekondigd. Het gaat nog een stukje dieper. Eerst lijden en daarna glorie – dat is niet toevallig, een omweg die God ook had kunnen overslaan. Deze route van de messias laat je zien wie God is. [KLIK] In de woorden van de profeet Jesaja (57:15) zegt de HEER het zelf: “Dit zegt hij die hoog is en verheven, die troont in eeuwigheid – heilig is zijn naam: In hoogheid en heiligheid zal ik tronen met hen die verslagen en onaanzienlijk zijn, opdat de onaanzienlijke geest herleeft, opdat het verslagen hart tot leven komt.” God is de verheven, die troont hoog in de hemel. En tegelijk wil Hij samen zijn met verslagen en onaanzienlijke mensen. Een gebroken geest, een verslagen hart, dat past bij God. In Jezus gaat dat zo diep als het maar kan, daar zie je hoe God het zichzelf aantrekt: onze nood, ons gebroken bestaan dat stuk gaat onder zonde en dood. Die mannen uit Emmaüs hadden gesproken over hun hoop. En wij staan er meteen naast met onze hoop, met onze wensen en verlangens die we zo graag met God in verband brengen. Maar als Jezus begint te spreken, eindelijk, na de klaagzang van zijn gesprekspartners, dan merk je meteen: door onze hoop komt een kruis te staan. Niet een kruis in de zin dat onze hoop wordt weggestreept, dat die er niet mag zijn. Maar het kruis van Jezus komt er midden in te staan. Alles wat wij hopen, alles wat wij van God verwachten, alles waar wij naar uitzien, daarin komen we bij het kruis waaraan Jezus hing met al onze leed en onze ellende en onze mislukking en onze schuld. Alleen via dat kruis kan het wat worden met onze toekomst, alleen door de dood van Jezus gaat voor ons het leven open. Alleen door Goede Vrijdag kunnen we vandaag Pasen vieren. Pasen: feest van de hoop. Maar door die hoop staat het kruis, en dat kruis gaat er nooit meer uit. Zo heeft Jezus zijn grote punt duidelijk gemaakt. Hij treft ons in ons hart, met hoe wij geloven en wat dan eigenlijk een gebrek aan geloof is. Je denkt te klein van God, als je alleen aan glorie en bevrijding en heil denkt. God is nog veel groter: Hij toont zijn glorie in de nederigheid, in de schande, in het lijden van zijn messias aan het kruis. Een les uit deze bijbelstudie van Jezus om nooit te vergeten! * En daarna gaat Jezus het verder invullen. Dan gaan echt de Schriften open.

Mozes en Profeten Genesis 3:15 Vijandschap sticht ik tussen jou en de vrouw, tussen jouw nageslacht en het hare, zij verbrijzelen je kop, jij bijt hen in de hiel Genesis 6:8 Alleen Noach vond bij de HEER genade. Genesis 12:3 Alle volken op aarde zullen wensen gezegend te worden als jij Ik zou er zo graag bij geweest willen zijn, om te horen wat Jezus allemaal uit het Oude Testament aanhaalt, en hoe Hij laat zien wat het allemaal met Hem te maken heeft! Dat zou nog eens iets zijn, een stoomcursus bijbellezen onder leiding van de Heer Jezus zelf. Nu kunnen we het alleen maar proberen na te tekenen vanuit wat Lukas vertelt: Hij begon bij Mozes en de Profeten. Het moet een wonderlijke ervaring zijn geweest voor die twee mannen. Heel die bijbel, die ze van jongsaf kenden, die ging opeens het verhaal van Jezus vertellen. Te beginnen bij Mozes. Sla Genesis maar op. Hoofdstuk 3:15 “Vijandschap sticht ik tussen jou en de vrouw, tussen jouw nageslacht en het hare, zij verbrijzelen je kop, jij bijt hen in de hiel.” Woorden gericht tegen de slang die de eerste mensen had misleid. Maar daarin hoor je de verlossing die God belooft. En er zit meteen die dubbelheid in die bij de messias hoort: overwinning – de kop van de slang verbrijzeld; maar wel door moeite en lijden heen – de slang die in de hiel bijt. [KLIK] Even verder, in Genesis 6 hoor je over Noach: de hele wereld gaat ten onder in het water, alleen Noach vond genade in de ogen van God. Genesis 12:3, Gods belofte aan Abram: “Alle volken op aarde zullen wensen gezegend te worden zoals jij” – daar klinkt al in dat God met zijn heil uiteindelijk de hele wereld op het oog heeft.

Mozes en Profeten (2) Genesis 37-50: Jozef in Egypte Exodus 1: Israël slaaf in Egypte Exodus 12: bevrijd door bloed van het lam Leviticus: offers en reiniging voor verzoening Je kunt verder bladeren, in Genesis kom je het verhaal van Jozef tegen, wat die allemaal moest doorstaan voordat hij z’n familie en z’n oude vader Jakob weer terugzag. Je komt terecht in Exodus, de ellende van de slavernij waarin het volk van God gevangen zat, er komt dat mooie verhaal van de uittocht, maar in datzelfde verhaal moet bloed van het Paaslam aan de deuren worden gestreken om Gods wraakengel te laten voorbijgaan. Later krijgt Israël een ontmoetingstent waarin God bij ze wil wonen, maar in die tent moet een complete dienst van offers en reiniging worden uitgevoerd: de schuld van het volk moet weg, anders kan God niet bij ze komen. Van Mozes ga je naar de Profeten. Je komt bij het diepe hoofdstuk Jesaja 53, over de speciale knecht van de HEER:

Mozes en Profeten (3) Jesaja 53 Maar hij was het die onze ziekten droeg, die ons lijden op zich nam. Om onze zonden werd hij doorboord, om onze wandaden gebroken. Voor ons welzijn werd hij getuchtigd, zijn striemen brachten ons genezing. Hij offerde zijn leven voor hun schuld, om zijn nageslacht te zien en lang te leven. En door zijn toedoen slaagde wat de HEER wilde. Na het lijden dat hij moest doorstaan, zag hij het licht en werd met kennis verzadigd. “Hij was het die onze ziekten droeg, die ons lijden op zich nam. Om onze zonden werd hij doorboord, om onze wandaden gebroken. De HEER wilde hem breken, hij maakte hem ziek. Hij offerde zijn leven voor hun schuld, om zijn nageslacht te zien en lang te leven. En door zijn toedoen slaagde wat de HEER wilde. Ns het lijden dat hij moest doorstaan, zag hij het licht en werd met kennis verzadigd.” Wil je het nog duidelijker horen, wat Jezus duidelijk wil maken? Eerst lijden, en dan glorie. Kijk maar in je eigen profetenboek! En je kunt nog doorgaan, met profetische woorden in de Psalmen van David. Juist die Psalmen had Jezus bij zich gedragen in de laatste dagen tot op het kruis.

Mozes en Profeten (4) Psalm 22: zelfs door God verlaten Psalm 110: “Neem plaats aan mijn rechterhand” Gods heil: niet uit menselijke mogelijkheden uit de diepte van zijn genade De diepte van Psalm 22: door iedereen in de steek gelaten, zelfs door de HEER. De hoogte van Psalm 110: “De HEER spreekt tot mijn heer: ‘Neem plaats aan mijn rechterhand, ik maak van je vijanden een bank voor je voeten’.” Het hoort allemaal bij elkaar, de diepte en de hoogte, want al die woorden gaan over Jezus. Zomaar een greep uit wat Jezus gezegd kan hebben. En eigenlijk gaat het niet meer om die teksten op zich. Want als je het eenmaal ziet, dan gaat alles bij Mozes en de profeten, heel het Oude Testament, over Jezus. Alles gaat over God die zich niet neerlegt bij zonde en dood en mislukking, maar die steeds nieuwe wegen opent voor zijn heil. [KLIK] Heil dat niet uit menselijke mogelijkheden en uit menselijke hoop voortkomt, maar heil dat alleen God kan bedenken. En dat daarom veel dieper gaat dan je bij God voor mogelijk houdt, en zo ook veel hoger uitkomt dan je met je mensenverstand zou kunnen bedenken. Dit is de echte hoop die Jezus wil wekken. Niet de hoop van de Emmaüsgangers, menselijke hoop die gefrustreerd was door het sterven van Jezus. Maar hoop die gevoed en gevormd is door wat God zelf belooft, en dus hoop die de diepte inkan en dan toch blijft vasthouden aan wat God zegt. * Zo gingen de Schriften open op die lange wandeling, het werd intussen al bijna avond. En toen is er wat gebeurd met die twee mannen.

Brandend hart Warm van bijbelstudie? Belemmeringen bij ons Begin bij het geheim van de bijbel: Jezus Uit de bijbel verstaan wie Jezus is In de bijbel Jezus ontmoeten Pasen: de bijbel open Nee, je hoort geen directe reactie op alles wat Jezus heeft verteld en uitgelegd. Het duurt even voordat het helemaal landt. Maar straks, als ze Hem zelf hebben gezien, herkend aan de handen die het brood braken, dan wordt met terugwerkende kracht ook die lange bijbelstudie een heerlijke ervaring: “Brandde ons hart niet toen hij onderweg met ons sprak en de Schriften voor ons ontsloot?” Je hart helemaal warm van een stevige bijbelstudie. Dat zou nog eens mooi zijn, ook voor ons vandaag. Als ik zo eens om me heen kijk en luister, gaat dat bij de meesten van ons niet vanzelf. Het kost soms best moeite om de bijbel open te doen, om er stevig studie van te maken, en om er dan ook iets aan te hebben. [KLIK] De bijbel is zo dik, waar moet je beginnen? Het zijn verhalen van zo lang geleden, wat hebben die ons vandaag te zeggen? Er is zoveel verschillende uitleg, hoe weet je nu wat echt Gods bedoeling is? Die lange wandeling met Jezus laat je een begin maken. Je ontdekt het grote geheim van de bijbel. Heel die verzameling boeken, zo verschillend en uit zoveel verschillende tijden, het gaat allemaal over Jezus. Dat is de klik die de bijbel zo spannend maakt en zo levend. In al die oude woorden ontmoet je de levende Heer. Het werkt twee kanten op. Wil je echt zien wie Jezus is, wil je echt te pakken krijgen wie Hij voor je wil zijn, lees dan de bijbel, stel je open voor alles wat God te vertellen heeft over zichzelf en over de de wereld en over jou als mens. Dat komt allemaal bij Jezus uit, en dat heb je allemaal nodig om te peilen wat er in het evangelie van Jezus op het spel staat. En dan de andere kant op: heb je eenmaal Jezus leren kennen, dan trekt zijn warmte en zijn licht en zijn leven door al die bladzijdes van de bijbel heen. Overal kom je Hem tegen, en dan gaat overal je hart sneller kloppen, want je hoort en ziet hoe God bezig is, heel die oude geschiedenis door, om zijn hart te laten spreken en zijn genade en zijn verlossing bij de mensen te brengen. Genade en verlossing, ook voor jou! Jezus, de hoofdpersoon van al die Schriften, Hij stapt van de bladzijden van de bijbel zomaar jouw leven binnen. Dat is Pasen vandaag: de bijbel open, en dan Jezus ontmoeten.