Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Raadgevend Comité - 19/03/2008 Evaluatie van de crisisoefening van 15 tot 18 januari 2008 : traceerbaarheid doorheen de varkensvleeskolom Bernard Marchoul Dienst Crisispreventie en -beheer Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 1

Doelstellingen en scenario 2

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen I. Scenario Crisisoefening in real time – incident dat tracering behoeft Georganiseerd door het Agentschap, in samenwerking met FEBEV en FENAVIAN Eerste oefening sinds publicatie van autocontrolebesluit (2005) In de varkensvleeskolom 3

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen I. Scenario Mestvarkens (4164 varkens – 52 partijen) die werden geslacht op 10 januari Fictief verontreinigd met een chemische contaminant Start van de oefening op 15 januari vanuit 16 slachthuizen Stroomafwaarts en trapsgewijs traceren doorheen de kolom  opslag, export, productie of aan consumenten ter beschikking stellen Einde van de oefening: 18 januari 4

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen II. Doelstellingen Capaciteit van de sector evalueren om deze tracering uit te voeren De sector bewust maken en procedures opnieuw doen bekijken Onderzoek naar vereiste termijnen, ingezette middelen, vormgeving van rapportering, juistheid van de gegevens, moeilijkheden die werden ondervonden 5

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen II. Doelstellingen Binnen het Agentschap een 1ste ervaring opdoen en zich voorbereiden op een gelijkaardig incident De verwachtingen van het FAVV (crisiscel) omtrent een incident waarbij verdachte producten snel moeten worden getraceerd, nader omschrijven 6

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen III. Opmerkingen Het betreft een eerste oefening van deze soort Geen kwantitatieve doelstelling ! Geen volledig nazicht van de juistheid van de aangeleverde gegevens, geen controles Weinig of geen interventies van de crisiscel tijdens de oefening 7

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Verkregen resultaten 8

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen IV. Eindsituatie - cijfers 8 dagen na het slachten 3000 Belgische operatoren betrokken 1350 verkooppunten die onder de distributiesector vallen 760 reacties op de oefening –slachthuizen, uitsnijderijen, aankoopcentrales, groothandelaars, verwerkers, slagers, traiteurs, detailhandelaars, sector restauratie, … 9

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen IV. Eindsituatie -deelneming Algemene beoordeling : –de sector werkte al bij al goed mee –de meeste betrokkenen apprecieerden een dergelijke oefening of zagen het nut ervan in –geen betrouwbaar deelnemingspercentage oefening met beperkte duur, niet iedereen kreeg de kans om te antwoorden een aantal operatoren op het einde van de kolom meenden dat ze niet moesten meedoen 10

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen V. Globale evaluatie 11 Methode –Eigen evaluatie van de operator –Evaluatie van de klanten van een operator (leverancier) –Evaluatie FAVV –Vorm, inhoud en juistheid van de traceringsgegevens –Reactietijd van de rapportering –Op basis van 90 operatoren (criterium = min. 3 klanten) –Gemiddelde in de vorm van een tevredenheidsindex (%)

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen V. Globale evaluatie 12 Sector is op de hoogte van problematiek en voorschriften Meesten hebben een algemeen plan van de toe te passen methode

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen V. Globale evaluatie 13 De operatoren geven zichzelf een zeer positieve evaluatie De evaluatie door de klanten van de leveranciers is ook zeer positief Juistheid van ontvangen traceerbaarheidsgegevens –bij een echte crisis moeten 100 % van de partijen op ondubbelzinnige wijze kunnen worden getraceerd om de consumentenbescherming te garanderen Eigen evaluatie van de leverancier gedetailleerdheid100% klaar zijn 99% middelen herbekijken93% Evaluatie door de klanten opmaak 98% gedetailleerdh.97% juistheid97%

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen V. Globale evaluatie 14 De door het Agentschap gemaakte analyse is meer genuanceerd –er moet aandacht worden besteed aan vorm en inhoud –er werd een belangrijke tekortkoming vastgesteld wat de rapporteertermijn betreft, zowel ten aanzien van de klanten als ten aanzien van het FAVV, met respectievelijk slechts 33% en 37% van de operatoren die in minder dan 4 uur hebben geantwoord Rapportering aan het FAVV Aan klanten verstrekte informatie timing33%timing37% gem. termijn16u18’gem. termijn12u27’ opmaak 74%opmaak 87% gedetailleerdh.84%gedetailleerdh.88% hoeveelheid (kg)68%

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen V. Globale evaluatie 15 Een synthese van de traceerbaarheidsgegevens maken voor het FAVV –lijkt niet vanzelfsprekend voor de operatoren, gelet op de tijd die verloopt tussen het gemiddelde tijdstip waarop de klanten worden gewaarschuwd en het tijdstip waarop aan het FAVV wordt gerapporteerd –Er werd evenwel geen strikte aanbeveling hieromtrent door het FAVV gegeven Analyse van de resultaten voor de criteria « opmaak », « gedetailleerdheid » en « hoeveelheid » i.v.m. de rapportering aan het FAVV –het ware zinvol voor deze synthese een standaardopmaak vast te leggen en te vragen om die te gebruiken

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen VI. Evaluatie per activiteitssector 16 Slachthuizen, goede resultaten: –11(/14) antwoordden na minder dan 4u, waarvan 6 na minder dan 3 u en 2 binnen slechts 1 uur –juistheid van het aantal getraceerde karkassen –lijken goed genoeg voorbereid te zijn om een dergelijke tracering uit te voeren Hoe verder men in de kolom opschuift, hoe langer de reactietijd is

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Conclusies en vooruitzichten 17

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen VII. Conclusies en vooruitzichten 18 De verschillende schakels van de bedrijfskolom werkten actief mee en de contacten verliepen positief De meeste operatoren zijn goed op de hoogte van de instructies met betrekking tot traceerbaarheid, de problematiek is bekend De verstrekte traceerbaarheidsgegevens zijn aanvaardbaar, maar kunnen/moeten worden verbeterd

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen VI. Conclusies en vooruitzichten 19 De oefening was zeer zinvol : –betere voorbereiding van alle actoren om een incident of een crisis aan te kunnen –een eerste oefening van dit type  geeft de mogelijkheid om talrijke verbeteringen aan te brengen in de organisatie en de begeleiding van een dergelijke oefening (er werd een evaluatiedocument van de crisiscel opgesteld) –kennis van de « capaciteiten » van deze sector –bewustmaking door ondervonden moeilijkheden, evaluatierapport en persbericht

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen VI. Conclusies en vooruitzichten 20 Afgaande op de resultaten, in het bijzonder wat de termijn betreft die verloopt voordat aan het FAVV wordt gerapporteerd : –is een meerderheid in de sector nog niet voldoende klaar om op efficiënte wijze het hoofd te bieden aan een groot incident waarbij verdachte producten snel moeten worden getraceerd –moet een gestandaardiseerde wijze voor het mededelen van de traceerbaarheidsgegevens aan het FAVV worden vastgelegd en moet dit document in de betreffende sectoren worden verspreid

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen VI. Conclusies en vooruitzichten 21 De mogelijkheden van de sector om producten te traceren wordt door deze oefening niet in twijfel getrokken, maar de huidige termijnen zijn niet aanvaardbaarDe mogelijkheden van de sector om producten te traceren wordt door deze oefening niet in twijfel getrokken, maar de huidige termijnen zijn niet aanvaardbaar Dit soort oefening worden herhaald in dezelfde sector of in andere sectoren (herfst 2008) De aandacht voor de problematiek binnen de sector laat vermoeden dat er progressie kan gemaakt worden

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Dank u voor uw aandacht 22