LEIPZIG: CREATIEF & REALISTISCH Workshop Krimp, Symposium PBL, Rotterdam, 3 nov Letty Reimerink

EVEN VOORSTELLEN Adviseur op snijvlak strategie/communicatie Reimerink Advies Sociale psychologie/communicatiewetenschap Wonen in Europa - boek Grenzeloos Wonen – Europa verhuist - column in Die Wohnungswirtschaft Berlijn en Amsterdam

OPBOUW INLEIDING De volgende onderwerpen komen aan bod: Oorzaken krimp Oost Duitsland Positie Leipzig in Oost Duitsland Aanpak van krimp (Rijk, gemeente, corporaties) Lessen voor Nederland

OORZAKEN KRIMP OOST-DUITSLAND Suburbanisatie Geboortedaling na de Wende De-industrialisatie Trek talent naar het Westen

POSITIE LEIPZIG NA DE WENDE Situatie woningmarkt in 1989: 80% woningen gemeenschapsbezit woningen hadden een voormalige eigenaar Sinds inwoners verloren In 5 jaar tijd arbeidsplaatsen in industrie van naar gedaald woningen gesloopt Nog steeds woningen teveel

Tien jaar later Pas in ’98/’99 werd krimp probleem: Trek naar het ommeland Vertrek naar het Westen Onduidelijke eigendomssituatie vertraagde stadsherstel Veel nieuwbouw in stad

KANSEN LEIPZIG Combinatie van kwaliteiten (ligging, vervoer, monumenten, handel, universiteit) Lichte groei

KWALITEITEN: LIGGING

KWALITEITEN: OUDE STAD

AANPAK KRIMP… vanuit het RIJK Stadtumbau Ost subsidieprogramma vanuit Rijke en bondsstaat: € 2,5 miljard van Betekent concreet voor Leipzig € 70 sloopsubsidie per m2. Resultaat: Leegstand bedraagt nu 20%. Zonder subsidie was dit 80% geweest.

SLOOP MIDDEN IN DE STAD

AANPAK KRIMP… vanuit gemeente Eind jaren ’90 krimp al op agenda: proactieve strategie Investeren in infrastructuur en omgeving (groen, fietsroutes etc.) Kwaliteit toevoegen op leeggekomen terreinen Vereniging HausHalte: tijdelijke bestemming leegstaande gebouwen Selbstnutzerprogramm Belastingmaatregelen voor privépersonen

INVESTEREN IN OMGEVING

RUIMTE VOOR CREATIEVEN

SELBSTNUTZERPROGRAMM

AANPAK KRIMP… corporatie Campagne Leipziger Wohnungs- und Baugesellschaft om senioren terug te halen naar Leipzig Investeringen m.b.v. Stadtumbau Ost Massale sloop in Plattenbauwijk Grünau (3900 van 7600 woningen van LWB gesloopt)

SLOOP IN GRüNAU

CENTRUM BLIJFT BEWAARD

LESSEN VOOR NEDERLAND Groei en krimp is altijd kwestie van perspectief Vergeet groei, zoek naar nieuw evenwicht Kom in actie! Kijk goed naar intrinsieke waarde locatie Voeg kwaliteit toe Schep randvoorwaarden voor particuliere investeringen