Het nieuwe leerplan voor de derde graad ASO Economie

Leerplan ECONOMIE 3de graad Basis :een visie voor het ASO – 1999 – 63.01 Beschikbaar www.vvkso.be leerplan 3de graad In voege: september 2004

Structuur leerplan 1 Beginsituatie 2 Algemene doelstellingen 3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden 4 Pedagogisch – didactische wenken 5 Evaluatie 6 Minimale materiële vereisten 7 Literatuur 8 Vrije ruimte 9 Specifieke eindtermen

1 Beginsituatie blz. 5 GEEN TWEEDE GRAAD ECONOMIE TWEEDE GRAAD

Voor derde graad wordt blz. 5 verwacht: Belangstelling kunnen opbrengen voor economisch-maatschappelijke problemen Helder, logisch, analytisch en kritisch kunnen denken Over een referentiekader beschikken om maatschappelijke verschijnselen vanuit een economisch perspectief te kunnen beschrijven en verklaren

BELANGRIJK! KENNIS VAN HET LEERPLAN TWEEDE GRAAD EN OVERLEG IN VAKWERKGROEPEN

2 Algemene doelstellingen blz. 5 Vanuit concrete contexten inzichten laten ontwikkelen Vaardigheden verwerven om concepten kritisch te evalueren Probleemoplossende vaardigheden ontwikkelen Onderlinge verwevenheid herkennen van de elementen die de economische werkelijkheid vormen. Ethische dimensie ontwikkelen Feiten van opinies onderscheiden Onderzoeksvaardigheden ontwikkelen Voorbereiding op rol in maatschappij, verdere studies en latere beroepsloopbaan

3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden blz. 6 ONDERZOEKSCOMPETENTIES LEERINHOUDEN

3.1 Onderzoekscompetenties blz. 6 Zich oriënteren op een onderzoeksprobleem door gericht informatie te verzamelen, te ordenen en te bewerken Over een economisch vraagstuk een onderzoeksopdracht voorbereiden, uitvoeren en evalueren De onderzoeksresultaten en conclusies rapporteren en confronteren met andere standpunten

BELANGRIJK! 4 UREN VOORZIEN EN ONDERZOEKSCOMPETENTIES TIJDENS DE UREN WANT SET !!!

3.2 Algemene economie (bv 5DE JAAR) blz. 6 Competitieve markten Externe effecten en publieke goederen Niet-competitieve en onvolkomen competitieve markten Inkomensvorming, inkomensongelijkheid, armoede en herverdeling Het bbp als welvaartsindicator van een land

3.2 Algemene economie (bv 6DE JAAR) blz. 10 De ontwikkeling van het bbp op lange termijn Het geldsysteem Internationale economische betrekkingen Economische fluctuaties

3.3 Bedrijfswetenschappen (keuze: in 2 jaar of 1 jaar) blz. 13 Ondernemen is visie ontwikkelen Ondernemen is toegevoegde waarde creëren Ondernemen is samenwerken Ondernemen is toegevoegde waarde verdelen Ondernemen is prestaties evalueren

4 Pedagogisch – didactische wenken blz. 15 4.1 Leerinhouden 4.2 Werkvormen 4.3 Media

5 Evaluatie blz. 20 Toepassen van kennis op voldoende nieuwe en complexe probleemstellingen * situatieschets * aantal teksten * vergelijkingsvragen * kritisch oordeel Evaluatie van onderzoeksopdrachten * gefaseerde feedback * woordrapport i.p.v. puntenrapport * logboek * aandeel in het eindresultaat

6 Minimale materiële vereisten blz. 20 Actueel bronnenmateriaal Gedigitaliseerde informatie in * computerklas * multimedialokaal/mediatheek * vaklokaal * eigen klas (draadloze laptops)

7 Literatuur blz. 21 Visietekst Publicaties over didactische vernieuwingen Publicaties in vakgebied economie Websites

8 Vrije ruimte blz. 23 8.1 Algemeen 8.2 Voorbeelden * Verantwoord ondernemersschap/duurzaam ondernemen * Simulatiespelen * Jongerenparlement ( Betrokken diciplines-beschrijving-werkvormen-bronnen) 8.3 Bijkomende suggesties

9 Specifieke eindtermen(SET) blz. 33 9.1 Uitgangspunten 9.2 Inhoudelijk kader 9.3 Overzicht

In de praktijk? Handboeken: een handboek is een hulpmiddel om het leerplan te realiseren Vakwerkgroepen: * per school * vakoverstijgend * per scholengemeenschap einde naar inhoudstafel

1. Competitieve markten 1.1 De prijsvorming op competitieve markten 1.2 Overheidsinterventies op competitieve markten

2. Externe effecten en publieke goederen

3. Niet-competitieve en onvolkomen competitieve markten 3.1 Monopolies 3.2 Monopolistische concurrentie en oligopolie 3.3 Het welvaartsverlies bij monopolistische situaties 3.4 Het antitrustbeleid

4. Inkomensvorming, inkomens-ongelijkheid, armoede en herverdeling 4.1 De inkomensverdeling en de meting van de inkomensongelijkheid: de Lorenzcurve 4.2 Oorzaken van inkomensongelijkheid 4.3 Instrumenten van inkomensverdeling 4.4 Armoede en armoedebestrijding

5. Het bbp als welvaartsindicator van een land 5.1 Het begrip bbp 5.2 Berekeningswijzen van het bbp 5.3 Het nominale en reële bbp 5.4 Tekortkomingen van het bbp als welvaartsindicator

6. De ontwikkeling van het bbp op lange termijn 6.1 Internationale vergelijking van de economische groei 6.2 Determinanten van economische groei: kapitaal, arbeid, technologie 6.3 Het potentieel bbp 6.4 Overheidsmaatregelen ter bevordering van de economische groei

7. Het geldsysteem 7.1 De rol van het geld in de economie 7.2 Chartaal en giraal geld 7.3 Verklaring van inflatie door middel van de kwantiteitstheorie van het geld 7.4 Gevolgen van inflatie

8. Internationale economische betrekkingen 8.1 Verklaring van internationale handelstransacties 8.2 Handelsbelemmeringen 8.3 De prijs van internationale transacties: de nominale en de reële ruilvoet 8.4 De rol van het IMF

9. Economische fluctuaties 9.1 De conjunctuur 9.2 Het AV-IA diagram( Romer-Taylor model) 9.3 Wijzigingen in het AV-IA diagram 9.4 Overheidsmaatregelen ter bijsturing van de conjunctuur

1. Ondernemen is visie ontwikkelen 1.1 Op welke vragen moet het ondernemingsplan een antwoord geven? 1.2 Hoe kan het ondernemingsplan geoperationaliseerd worden?

2. Ondernemen is toegevoegde waarde creëren 2.1 Wat is toegevoegde waarde 2.2 Tegen welke prijs verkopen?

3. Ondernemen is samenwerken 3.1 Ondernemingscultuur en organisatiestructuur 3.2 Leiderschapstypes 3.3 Inspraakorganen op ondernemingsvlak, op sectorieel, nationaal en internationaal niveau 3.4 Werknemersparticipatie

4. Ondernemen is toegevoegde waarde verdelen 4.1 Het concept continuïteit en zijn belang 4.2 Vergelijking verdeling in een shareholders- en een stakeholdersmodel

5. Ondernemen is prestaties evalueren 5.1 De balanced scorecard: beoordeling van de ondernemingsprestaties 5.2 De sociaal-ethische audit 5.3 Het budget als controle-instrument van de ondernemingsdoelstellingen

4.1 Wenken leerinhouden 4.1.1 Algemene economie Vakwetenschap als hulpmiddel bij analyse maatschappelijke werkelijkheid Meer analytisch karakter dan tweede graad Beperkt aantal modellen Geen stricte scheiding micro- en macro- economie ( bv AV/IA diagram en vraag-en aanbodschema bij internationale handel) Ethische dimensie inherent aan elk maatschappelijk probleem

4.1 Wenken leerinhouden 4.1.2 Bedrijfswetenschappen Vertrekpunt is stakeholder-theorie Aanknoping met actuele ontwikkelingen in bedrijfsleven 5 dimensies: ondernemen is * visie ontwikkelen * toegevoegde waarde creëren * samenwerken * toegevoegde waarde verdelen * prestaties evalueren

4.2.1.Probleemoplossend leren vanuit concrete contexten 4.2 Wenken werkvormen 4.2.1.Probleemoplossend leren vanuit concrete contexten 4.2.2 Het bevorderen van zelfsturend leren De leerkracht als coach

4.2 Wenken werkvormen 4.2.1.Probleemoplossend leren vanuit concrete contexten activeren van voorkennis ondersteuning leraar beperken leerlingen zoeken zelf oplossing authentieke situaties moeten niet onmiddellijk reële situaties zijn ( bv in bedrijfswetenschappen) integratie algemene economie en bedrijfsweten-schappen

4.2 Wenken werkvormen 4.2.2.Het bevorderen van zelfsturend leren zelfsturende werkvormen lln nemen leerproces stapsgewijze in handen belang georganiseerde en gestructureerd kennisbestand noodzakelijk hulp leraar concepten herhaaldelijk ter sprake brengen rol onderzoeksopdrachten met oog op onderzoekscompetenties stappenplan rol groepsopdrachten

4.3 Media ICT = MIDDEL = DOEL Leerboeken –kranten-tijdschriften-encyclopedieën Elektronisch: Cd-rom Internet Presentatiepakketten Leerplatformen ICT = MIDDEL = DOEL

` Structuur leerplan Begeleiding Economie ASO VVKSO 1 Beginsituatie 2 Algemene doelstellingen 3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden 3.1 Onderzoekscompetenties 3.2 Leerplandoelstellingen en leerinhouden algemene economie 3.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden bedrijfswetenschappen 4 Pedagogisch – didactische wenken 4.1 Leerinhouden 4.1.1 Algemene economie 4.1.2 Bedrijfswetenschappen 4.2 Wenken werkvormen 4.2.1 Probleemoplossend leren vanuit concrete contexten 4.2.2 Het bevorderen van zelfsturend leren 4.3 Media 5 Evaluatie 6 Minimale materiële vereisten 7 Literatuur 8 Vrije ruimte 9 Specifieke eindtermen (SET) terug Terug naar dia 1